اصول تکنیکی و تاکتیکی فوتبال از نگاه گری لینه کر

روش بازی ، سازماندهی گروهی و فردی بازیکنان است که سیستم بازی و نحوه اجرایی آن را تعیین می کند. تطبیق گروهی بازیکن با نوعی تاکتیک ، نیاز به اصولی مشخص و خودکاری افراد تیم دارد. بازیکنان با جاگیری یا جا به جای خود تاکتیکی را در زمین اجرا می کنند که پاسخگوی نیاز دفاعی یا تهاجمی آن ها باشد. جستجوی یار همواره موضوعی مهم است. ساده ترین تاکتیک، بازی ۲ نفره است. البته دیگر ترکیبات بازی ( بازی مثلثی، بازی شناور ) نیز وجود دارند، اما اساس یک بازی تاکتیکی پاس ۲ نفره است. روش بازی گروهی ویژگی های تکنیکی و فردی بازیکنان را مشخص می کند. این نیروی گروهی که در آن استعداد بالقوه یک بازیکن مکمل ویژگی های بازیکن دیگری می شود ، اساس بازی تیم را تشکیل می دهد. در این جا است که هوش و ذکاوت فوتبالیست مطرح می شود. قدرت تشخیص و روشن بینی او است که در انجام دستورات فوتبال نوین به او کمک می کنند. نیروی یک تیم به تبادل وظایف و نقش های بازیکنان با یکدیگر بستگی دارد ، بدون اینکه به بازده کار جمعی و فردی لطمه بزند. فوتبال امروز ترکیبی از سبک های مختلف است. یک مدافع می تواند مهاجم شود و بالعکس. چنان چه این تبادل وظایف در زمین خوب انجام بگیرد ، قدرت و انسجام تیم چندین برابر می شود. گذشته از ارزش های بنیادین بازیکن ها ، روحیه تاکتیکی نیز کمال ضرورت را دارد ، زیرا که در جا گیری ها و جا بجا یی ها تاثیر دارد. زمانی که تیم به بازی مسلط می شود یا تحت تسلط حریف قرار می گیرد ، این تاکتیک تیم است که او را هدایت می کند. متناسب با شرایط بازی ، تاکتیک تیم به توانایی فوتبالیستی نیاز دارد که در خدمت تیم باشد. چند نوع بازی هست که نیاز به تعداد معینی بازیکن دارد.
● بازی ۲ نفره
در این نوع بازی ۲ بازیکن با ویژگی های خاص خود شرکت کرده و در خدمت تیم قرار می گیرند. بازی ۲ نفره پیوندی مستقیم میان ۲ بازیکن ایجاد می کند. آنها تمامی موقعیت هایی را که در بازی برایشان پیش می آید ، کنترل می کنند بدون آنکه از تکمیل یکدیگر غافل شوند. در بازی ۲ نفره که اساس فوتبال گروهی است ، فضا سازی و جاگیری بازیکن امکان حمله یا دفاع را به تیم می دهد. این حرکت پیوندی میان ۲ بازیکن ایجاد می کند ، و هر قدر کیفیت ارتباط آنها بهتر باشد ، بازی آنها موثرتر خواهد بود. بازیکنی که استعداد خود را توسط بازیکن دیگری بکار می اندازد ، آشکارا درک و تسلط خود به بازی را نشان می دهد. فوتبالیستی که تنها بازی می کند ، هیچ سودی برای تیم ندارد. میان بازیکنان یک تیم باید اتحاد وجود داشته باشد تا بتوانند با یک سلسله حرکات و با تبادل تعدادی پاس، بازی را به گردش در آورند.
▪ مزایای بازی ۲ نفره
بازی ۲ نفره بازیکنانی را که تقاضای توپ می کنند ، مجبور به فضا سازی و جاگیری می کند. اگر بازی ۲ نفره خوب انجام شود کارآیی تیم افزایش می یابد. حریف بازی ۲ نفره را مورد توجه قرار داده و بنابراین جز در پیوند با ویژگی های شما در این بازی ۲ نفره عمل نمی کند.
▪ چگونه ۲ نفره بازی کنیم
شما باید با یار خود تمرین کنید ، زیرا درک متقابل یکدیگر بستگی به ویژگی های خاص شما و خصوصیات یارتان دارد. هنگام تمرین در زمین ، تبادل پاس همراه با کنترل و سپس بدون آن ، درک متقابل شما را تقویت می کند. بازی ۲ نفره امکان پوشش یار را نیز فراهم می کند تا حرکت فردی بهتر انجام شود. اگر یار شما می خواهد در پیشروی با توپ به شما کمک کند ، باید با جاگیری و درخواست توپ حرکات انحرافی انجام دهد تا شما امکان عمل پیدا کنید. توجه داشته باشید که اگر بازی ۲ نفره را انتخاب می کنید ، از دریبل زدن خودداری کنید ، زیرا حرکت بازی را بسیار کند کرده و موجب ناراحتی یار می شود ( مگر آنکه از قبل بین ۲ بازیکن توافق شده باشد ).
▪ روش تمرین
۲ نفره ، تغییر مسیر یا بدون آن ، پیشروی کنید و در جهات مختلف پاس های متعدد مبادله کنید ، ضمناً از یکدیگر نیز حمایت کنید ( یار خود را همیشه در بازی شرکت داده و توپ را برای او بفرستید ). در مسابقه ، بازیکنی که انتظار پاس از یار خود دارد نباید معطل بماند ، بلکه باید حرکت کرده و برای یار خود فضا ایجاد کند.
▪ پاس حائل
توپ را برای یار خود بفرستید، او آن را مجدداً به شما بر می گرداند. در همین حال بدن شما باید مزاحم نظارت حریف شود. بازی ۲ نفره با توجه به جا گیری حریف و تعداد آن ها محدودیت هائی دارد. بنابراین موفقیت حرکت بستگی به شرایط بازی دارد. در صورتی که بازی ۲ نفره موثر نباشد ، دخالت بازیکن سومی راه حل ها را افزایش می دهد. استفاده از او برای بازی ۲ نفر دیگر اهمیت داشته و به آن ارزش می دهد. این بازی ۲ نفره که توسط نفر سومی تقویت می شود ، بازی ۳ نفره نام دارد.
● مزایای بازی ۳ نفره
تعداد زیادی از بازیکنان حریف را به حرکت در می آورد. با استفاده از ۳ بازیکن می توان آهنگ بازی را عوض کرد. امکان انجام حرکات ابتکاری به وجود می آید ، زیرا آزادی عمل بازیکن بیشتر می شود کار تیمی پیشرفت بهتری خواهد کرد ( امکان تبادل پاس های عرضی ، عمقی و به عقب به وجود می آید ). با ۳ بازیکن می توان نزدیک بازی کرد. هنگامی که بازی ۳ نفره خوب انجام بگیرد ، مثلثی در زمین به وجود می آید که نمایانگر حرکات ۳ بازیکن است. در این بازی دریبل زدن بی فایده است ، زیرا هدایت توپ با ۳ نفر سریع تر انجام می شود. هیچ کدام از ۳ بازیکن نباید ساکن بمانند ، زیرا باعث توقف حرکت و نیز آهنگ ایجاد شده به وسیله ۲ نفر دیگر می شوند.
▪ روش تمرین
حرکتی ۳ نفره در جهات مختلف انجام داده و از یاران خود بیشتر حمایت کنید. برای اینکه بتوانید در مواقع لازم حفظ توپ کنید ، باید شیوه صرف وقت با استفاده از بازی ۳ نفره را یاد بگیرید. بعد از اینکه ۳ نفری پیشروی کردید ، یکی از شما اقدام به شوت می کند. بار بعد شوت زن عوضمی شود. ابتدا بازی ۲ نفره انجام دهید ، سپس یار سومی ( با درخواست توپ ) فرصت را به شما خواهد داد تا مراقبت دفاعی حریف را متزلزل کنید.
▪ حمایت
حمایت از بازیکن به ۲ صورت انجام می گیرد؛حمایت شدن به وسیله بازیکنی که گرفتار حریف است این مورد تمام مشکلات را حل می کند ، حتی آنهائی را که بازیکن به دلیل یارگیری حریف نمی تواند در حرکت تیمی شرکت کند. شما با فرستادن توپ برای او ، مراقبت حریف را مختل کرده و سپس با ایجاد فضا ، از پاس یار خود استفاده می کنید.
▪ حمایت شدن به وسیله یار آزاد
این بار نقش ها معکوس است. یار شما که آزاد است ، کار شما را ادامه داده و در این امر یا شما را از یارگیری حریف رها می کند و یا به آن شدت می دهد، زیرا لحظه ای که او توپ را دریافت می کند ، بیشتر از شما در معرض یارگیری حریف قرار می گیرد.
▪ حرکت یک - ۲
حرکت یک - ۲ ساده ترین روش برای حمایت کردن از یار است. یار شما که گرفتار حریف است ، توپ را دریافت می کند و فورا ًآن را در جهت حرکت شما می فرستد. حریف که همواره پشت سر شما قرار می گیرد ، نمی تواند مانع فرستادن توپ برای یار و پیشروی آن شود. در حرکت یک - ۲ نقش بازیکنی که شما را حمایت می کند ساده است ، او می تواند حرکت را مفید و سریع کند . او باید توپ را مستقیماً و بدون دریبل یا کنترل ، در جهت حرکت شما بفرستد.
▪ توضیح
هنگامی که کلیه بازیکنان گرفتار حریف هستند ، حرکت یک - ۲ با حرکت انحرافی بازیکن حریف به سمت چپ انجام می گیرد که هدفش با خود کشاندن حریف است. بازیکن اول در این هنگام به سمت راست پیشروی کرده و خود را از یار گیری حریف نجات می دهد ، سپس توپ را با بازیکن خودی رد و بدل می کند. هنگامی که بازیکن اول توپ را مجدداً از بازیکن خودی دریافت می کند ، فضایی آزاد خواهد داشت. او می تواند به پیشروی خود ادامه دهد یا توپ را به دروازه شوت کند. این مثال ساده تاکتیک گروهی یک تیم را بیان می کند. در هر حرکت ابتکاری به ۳ نکته مهم باید توجه کرد : فضاسازی ، حمایت ، پاس.
● نحوه پراکندگی و نقش بازیکنان در زمین
هرچه فوتبال بیشتر پیشرفت کند. نقش بازیکنان متنوع تر می شود. با وجود این پدیده جدید ، هر بازیکن وظایف مشخصی دارد که در صورت نیاز وظایف بیشتری نیز به عهده می گیرد. این وظایف با یکدیگر جمع می شوند و سبک تیم را بوجود می آورند. تیمی که در ترتیب ، تشکل ، حمله و بازی سازی روشی داشته باشد ، فوتبال آن تیم چنان پیشرفت می کند که به عنوان مدل مورد استفاده قرار می گیرد ( به عنوان مثال تیم خوب هلند به هدایت کرایفو گروه بازیکنانی که به آنها لقب نارنجی پوش های مکانیکی دادند). اگر روش آنها گروهی است ، نقش هر فوتبالیست منحصر به فرد و درست در جهت منافع جمع می باشد.
● مناطق بازی در زمین «فوتبال»
زمین بازی را به طور ساده می توان به ۳ منطقه کاملاً مشخص تقسیم کرد.
▪ منطقه دفاع
در این منطقه، دروازه بان ، مدافع آزاد ( لیبرو ) ، مدافع جلو و ۲ مدافع کنار حضور دارند. رفت و آمد هافبک ها برای کمک به دفاع نیز در این منطقه انجام می گیرد. در این قسمت زمین که محوطه جریمه در آن قرار گرفته ، هر حرکتی در نتیجه مسابقه تاثیر دارد ، زیرا مستقیماً می تواند موجب گل شود.
▪ منطقه حمله
در این منطقه مهاجمین ( مهاجمین کنار و مهاجم نوک ) ، هافبک ها جهت امر دفاع، گاهی مدافع آزاد در هنگام پیشروی یا یکی از مدافعان کنار حضور دارند. منطقه دفاع یک تیم منطقه حمله تیم دیگر است و بالعکس. باز هم به این مثال اشاره می کنیم تیم X در منطقه حمله قرار گرفته است، جائی که جز حساس ترین مناطق است ، زیرا از آنجا می توان دروازه حریف را هدف قرار داد. چنانچه در این منطقه حرکات بازیکنان زیاد شود ، فرصت تدارک گل کاهش می یابد. بنابراین حرکات باید سریع تر انجام شوند. در این منطقه هدف پیشی گرفتن از دفاع حریف است تا با یک سلسله حرکات ۲ یا ۳ نفری دفاع حریف را متزلزل کرده و موجب سرگردانی آن ها شد.
▪ منطقه بازی ساز (یا منطقه میانی زمین)
این منطقه محل برخورد ۲ تیم است. تیم ها برای کسب برتری در این منطقه زیاد تلاش می کنند تا بتوانند وارد منطقه حمله شوند. در فوتبال امروز منطقه میانی زمین زیاد تقویت می شود. ما این منطقه را در قسمت مربوط به شیوه های بازی بررسی خواهیم کرد. در این منطقه بازیکنان زیادی برای کار دفاع و حمله حضور دارند. منطقه بازیساز، همانطور که از اسم آن پیدا است ، پیشروی تیم ها را مهیا می کند. هافبک ها در کنار مربی ، در حالی که به وسیله مدافعان یا مهاجمان حمایت می شوند، توپ را تصاحب کرده و سپس حرکتی گروهی را سازماندهی می کنند. اهمیت منطقه میانی زمین بقدری است که اکثر فوتبالیست ها مایل هستند آنجا بازی کنند. این منطقه ویژگی ۲ منطقه دیگر را ندارد ، بلکه منطقه ای است دارای چندین ارزش. به عنوان مثال ، هافبک چند وظیفه دارد و این چند گانگی وظایف ، از او بازیکنی تکنیکی و آماده می سازد. وظایف او متعدد هستند : دویدن، جا عوض کردن ، فضاسازی ، قطع توپ ، شرکت در حمله و غیره. وظیفه دروازه بان مهم است. او باید در فرستادن توپ ، دفع و پرتاب آن کاملاً مهارت داشته باشد. انعطاف بدنی ، مهارت در توپ گیری ، سرعت عمل و زیرکی در جاگیری ها ، خصوصیات یک دروازه بان خوب است. وظیفه دروازه بان بسیار مهم است ، زیرا بازی او در نتیجه بازی تاثیر دارد. موقعی که تیم بد بازی می کند ، این دروازه بان خوب است که تیم خود را نجات می دهد. اما اگر او در وضعیت بدنی خوبی نباشد ، گناه امتیازات از دست رفته را به گردن او می اندازند.
▪ جاگیری و دفع توپ دروازه بان
جاگیری دروازه بان به مسیر توپ بستگی دارد. او بدون جاگیری صحیح نمی تواند در واکنش های خود یا در شیرجه هایش درخشش مطلوب داشته باشد. برخلاف آنچه گفته می شود ، بهترین دروازه بان کسی نیست که اعمال نمایشی بیشتری انجام دهد. چنانچه او زیاد شیرجه می رود ، یا خود را از بیشتر از دیگران روی زمین می اندازد ، احتمالاً معایب جاگیری خود را رفع می کند. می گویند وقتی دروازه بان راحت گل می خورد آتش می گیرد.
▪ جاگیری دروازه بان
دروازه بان در سانترها یا در ضربات کرنر ، تقریباً جلو خط دروازه و جلوتر از تیر دوم جا می گیرد. مراقبت از تیر اول به یکی از مدافعان سپرده می شود.چنانچه ضربه کرنر کوتاه باشد ، دروازه بان با قدم های کوتاه و جهش کنان فوراً خود را به تیر اول می رساند. جاگیری او در عقب به او این امکان را می دهد که در مورد اکثر سانترها(خصوصاً سانتر های کشیده و محکم ) سریع عکس العمل نشان دهد. او از آنجا موقعیت بازیکنان را زیر نظر می گیرد. دروازه بان باید متناسب با موقعیت بازی جاگیری کند. او نباید ساکن بماند. حرکت او روی خط دروازه و پیشدستی او بر حریف موجب می شود که توپ را در پاهای مهاجم مهار کرده یا شوت ها را دفع کند. دروازه بان همیشه باید سعی کند زاویه شوت مهاجم را کم کند. او با جاگیری خود مهاجم را مجبور می کند که با وجود زاویه ای کم، دل به دریا زده و به توپ ضربه بزند ( در این صورت احتمالاً ضربه اش به خطا می رود ). به پاهای دروازه بانان حرفه ای نگاه کنید ، آنها هرگز بی حرکت نمی مانند. دروازه بانان بعد از مداخله کردن در بازی و تغییر مسیر دادن توپ باید به طرفین گام های کوتاه برداشته و دوباره جا بگیرد. تقریبا مانند جاگیری تنیس باز بعد از انجام ضربه با راکت.
▪ دفع توپ با مشت
دروازه بان گاهی اوقات فرصت مهار توپ با ۲ دست را نمی یابد ( خصوصاً در ضربات کرنر). در این هنگام دفع توپ با مشت مفید تر است تا خطر مهار اتفاقی توپ. دروازه بان با دفع توپ به وسیله مشت باید خطر تهاجم حریف را خنثی کند ، نه اینکه خطر جدیدی را برای یاران خود به وجود آورد. او باید توپ را به سمتی مشت کند که مطمئن است برای انجام واکنش مجدد جاگیری خوبی دارد، نه اینکه توپ را به سمتی بفرستد که مهاجم حریف در مقابل خود زاویه ای باز داشته باشد.
▪ خروج دروازه بان
هنگامی که مدافع خودی مقابل حریف است ، دروازه بان نباید از دروازه خارج شود. اگر مهاجم حریف بعد از پشت سر گذاشتن بازیکنان خودی به سمت دروازه پیش می آید ، دروازه بان برای کم کردن زاویه شوت مهاجم باید از دروازه خارج شود. در هر صورت ، دروازه بان باید مصمم باشد و تردید نکند.
▪ توپ رسانی دروازه بان
دروازه بان توپ را باید به سمت یاران خود بفرستد. وقتی توپ را تصاحب می کند، بهتر است توپ را به گوش های زمین پرتاب کند تا شلیک های بلند و دور. پرتاب توپ با دست دقیق تر از شلیک با پا است اما نمی توان توپ را خیلی دور فرستاد. هنگام دفع یا شلیک توپ ، او باید فورا ًموقعیت بازی را زیر نظر بگیرد. دروازه بان باید با صدا زدن یاران خود را از قصدش آگاه کند. او با توجه به استقرار خود در عقب ، موقعیت بازی را بهتر می بیند. دروازه بان در دفع یا شلیک توپ نباید عجله کند. پرتاب توپ در پاهای حریف خطرناک است، زیرا یارانش که منتظر دریافت توپ جهت انجام حمله هستند، نمی توانند فوراً مانع حرکت حریف شوند.
▪ مدافع کنار
نقش مدافعان کنار طی سال های اخیر تغییر کرده است. سابقاً بازی آنها بیشتر منفی و حتی مخرب بوده است. غیبت زیاد مهاجمان کنار جهت انجام حمله ، معمولاً فضای گوش ها را خالی می گذارد. در این فضا ، هافبک ها و حتی مدافعان کنار باید توانایی های خود را برای مقابله با حریف شدیداً کنار بیندازند. مدافع کنار باید بازی با توپ و شرکت بیشتر در فوتبال جمعی تیم خود را یاد بگیرد. اما اصل را نباید فراموش کرد اگر شما مدافع کنار هستید ، وظیفه اصلی شما دفاع است. مسئولیت دفاع مقابل تهاجم حریف در منطقه خودتان ( کنار ) بعهده شما است. جا گیری و ویژگی های دفاعی شما به هنگام مقابله با حریفی که خوب دریبل می زند یا بسیار سریع است ، اهمیت زیادی دارد. هنگام مقابله با بازیکن دریبل زن، حتی الامکان خود را به او نزدیک کنید تا مانع فعالیت آزادانه او بشوید. در مقابله با مهاجم سریع فاصله خود را از او بیشتر کنید. ویژگی های تکنیکی این مهاجم سریع شاید به اندازه ای نباشد که شما را نگران کند. بنابراین ، وظیفه اصلی شما کنترل سرعت و مقابله با او است. هدف یک مدافع کنار در زمین ایجاد مانع برای عبور مهاجمان است. مدافع کنار هنگام جا گیری و قطع توپ باید سعی کند که مهاجمان را به سمت بیرون زمین بکشاند. هرگز در نزدیکی دروازه دریبل نزنید. وظیفه مدافع کنار در زمین می تواند پر کردن جای مدافع آزاد ( لیبرو ) در هنگام پیشروی ، یا حمایت از هافبک کنار باشد. در این ۲ حالت ، او جای خود را ترک کرده و جای مدافع آزاد یا هافبک را می گیرد. نقش مدافع کنار ناخوشایند است ، زیرا مورد انتقاد تماشاچیان قرار می گیرد. مدافع کنار از دریبل زدن و پیشروی کردن نیز نباید غفلت کند ، اما وظیفه او بیشتر مربوط به امر دفاع از تیم مقابل حمله حریف است. مدافع کنار زمانی باید در حمله شرکت کند که فوراً به وسیله مدافع آزاد یا هافبک پوشش داده شود. جاگیری شما همیشه باید متناسب با شرایط بازی باشد. اگر بازی در قسمت دیگر زمین جریان دارد ، دست به کمر نایستید ، بلکه باید در بازی شرکت کرده و تقاضای توپ کنید ، از فضای کنار زمین نیز به منظور افزایش تعداد بازیکنان در حمله استفاده کنید.
▪ مدافع آزاد ( لیبرو )
او محور دفاع، کارگردان امور دفاعی و مسدود کننده شکافهای دفاع است. مدافع آزاد که باید با تجربه باشد ، در جلو دروازه بان و پشت دفاع قرار می گیرد و وظیفه اش ایجاد تحرک در تیم و سبک بازی است. مدافع آزاد در کار دفاع خود حریف مستقیم ندارد. او مسئولیت مهاجمی را به عهده می گیرد که از مدافع کنار و مدافع جلو عبور کند. جاگیری مدافع آزاد مهم است، او باید مانند دروازه بان و نیز متناسب با موقعیت بازی عمل کند. دید مدافع آزاد باید عالی باشد ، زیرا حرکت دفاعی را به حرکت تهاجمی تبدیل می کند. هنگام پیشروی مدافع کنار ، او نباید جلو برود. اگر یکی از آن ۲ به مقابله با حریف می رود ، دیگری باید در جای خود بماند و از منطقه ای که با پیشروی مدافع خالی مانده است ، مراقبت کند. مدافع آزاد در سانترها و نیز ضربات ایستگاهی ، به دروازه بان در استقرار دفاع کمک می کند. موقعیت مدافع آزاد حساس است. عمل پیشدستی او بر حریف مهم است ، زیرا می تواند راه مهاجم حریف را که می خواهد فرار کند سد کند ، یا مدافع خود را از خطری قریب الوقوع آگاه کند. کلمه لیبرو در فوتبال نسبتاً جدید است. سابقاً او مدافعی مانند دیگران بوده که بندرت در بازیسازی شرکت می کرد. او آخرین مدافعی بود که مانند دیواری بتنی در جای خود قرار می گرفت. اکنون وظیفه اش عوض شده است. در حال حاضر ، بسیار دیده می شود که از بازیکنی قدیمی به عنوان بازی گردان تیم استفاده می شود، زیرا نقش لیبرو در مجموع نیاز به تکنیکی خوب دارد. موقعیت عقب تر او نسبت به بازیکنان دیگر کار دفاع و ویژگی های او را در توپرسانی تقویت می کند. لیبرویی مانند فرانتس بکن باوئر آلمانی به کلیه بازیکنانی که شماره ۵ دارند اعتبار داده است. برای او قطع یا تکل توپ مقدمه ای برای شروع تهاجم بود.
▪ مدافع جلو
این مدافع در جلو مدافع آزاد بازی می کند. وظیفه او مشخص است . مراقبت از مهاجم نوک حریف. مدافع جلو باید مانع حرکت تهاجمی حریف شود. بازی با سر و تکنیک قطع توپ او برای پیشدستی کردن در رویارویی ها ضروری است. یک مدافع جلو خوب تا لحظه آخر مهاجم حریف را به ستوه می آورد.او همیشه باید در مسیر توپ قرار بگیرد ، و با آن مقابله کند. هنگامی که مدافع جلو کارش خاتمه می یابد ، تقریبا دیگر مداخله نمی کند ، مگر اینکه بازیکن تکنیکی خوبی باشد. او به محض این که مقابل مهاجم حریف صاحب توپ شد ، نباید با او به یک رویارویی مستقیم دست بزند. اگر او می خواهد در توپ رسانی مفید باشد ، باید قانع باشد و توپ را فوراً به یکی از یارانش واگذار کند. سپس او باید به جای خود برگردد و به وظیفه دفاعی خود بپردازد.
▪ هافبک تهاجمی
در شیوه ۲- ۴- ۴ که تنها ۲ مهاجم و ۴ هافبک شرکت دارند ، هافبک تهاجمی نامش مهاجم کنار کاذب است. او موقعیتی آزاد میان مهاجمان و هافبک ها دارد. هافبک تهاجمی نه تنها باید شرایط بدنی خوبی داشته باشد ، بلکه باید بازیکنی تکنیکی نیز باشد. تقاضای توپ و بازی بدون توپ او را وادار می کند که شرایط بدنی عالی داشته باشد تا بتواند با تمام نیروی خود در حرکات تهاجمی شرکت کند. هافبک دفاعی غالباً جای هافبک تهاجمی را می گیرد. همین بازیکن متناسب با سبک بازی تیم خود، بیشتر ماموریت دفاعی یا تهاجمی به عهده می گیرد. به طور کلی، یک هافبک تهاجمی دستیار کاپیتان تیم است.هنگام حمله، هافبک تهاجمی در توپ رسانی به او ملحق شده و حرکت یک - ۲ انجام می دهند، یا از مهاجمان به منظور ایجاد خطر حمایت می کنند. هافبک تهاجمی با دریبل های خود می تواند دفاع حریف را به هم ریخته و مهاجمین را در کارشان یاری کند. او بدون شک چند گانه ترین هافبک زمین است. او باید با حریف مقابله کند و حرکت تهاجمی او را مانع شود، نیز می تواند با کمک کاپیتان تیم ضد حمله را تدارک ببیند.
▪ هافبک میانی: بازی گردان تیم (کاپیتان)
بهترین آرزوی جوانان دستیابی به این مقام است، زیرا بازیکنان محبوب آنها غالبا پیراهن «فوتبال» هایی با شماره ۱۰ دارند. نقش هافبک میانی متناسب با تاکتیک مورد نظر تیم فرق می کند. او باید مدیری برجسته باشد که سبک بازی را انتخاب و تحرک به تیم می دهد. او باید دیدی وسیع بر تمام نقاط زمین داشته باشد. بازی کوتاه او نشان دهنده صرف وقت و بازی بلند او به منظور سرعت دادن به بازی می باشد. افسوس که فوتبال نوین به بازی گردان کمتر نیاز دارد. این نوع بازیکن هدف مدافعان حریف قرار می گیرد، زیرا مهره ای موثر برای حمله بوده و پیوند دهنده قسمت های مختلف تیم است. اما چه در زمین و چه در رختکن باید نفوذ زیادی در بازیکن داشته باشد. بازی گردان تیم غالبا سخنگوی مربی در ترتیب و تدارک بازی است. وظیفه دفاعی او متناسب با اختیارات تیم فرق می کند ( البته این وظیفه نسبت به وظایف دیگر او اهمیت زیادی ندارد). هافبک میانی وظیفه سنگینی بر دوش دارد. او باید روشن بینی و هوشیاری قابل ملاحظه ای در تحلیل بازی داشته باشد. او از راه دور، با توجه به شکاف دفاع حریف، بهتر از دیگران قادر به ارزیابی نقاط ضعف و قوت حریف است. تیم متناسب با قدرت دریبل زنی او کمابیش پیشروی خواهد کرد. بازی گردان تیم نباید سر به پایین بازی کند. اگر او زیاد وقت تلف کند، استعداد تهاجمی تیم خوب شکوفا نمی شود. هافبک میانی باید در کلیه مراحل بازیسازی شرکت کند. حریف غالبا انتظار دارد که او را صاحب توپ ببیند، در این صورت تیم می تواند از هافبک تهاجمی به عنوان بازی گردان استفاده کند. جدا از موضوع بازیسازی، این بازیکن شماره ۱۰ غالباً زننده ضربات آزادی است که خود آن را به وجود آورده یا برای او ایجاد می کنند. او به جز دفاع منطقه ای، نقش دفاعی دیگری ندارد. یارگیری فردی خیلی زود در مورد او به اجرا در می آید و تا حد زیادی تحرک بدنی اش را از او می گیرد تا نتواند تیم خود را هدایت کند.
▪ هافبک دفاعی
با وجود اینکه موقعیت هافبک دفاعی جلوتر از مدافعان است، او یکی از ستون های اصلی دفاع می باشد. شرایط بدنی او باید عالی باشد، زیرا هافبک دفاعی یکی از بازیکنانی است که از همه بیشتر باید بدود. وظیفه او در میانه زمین، جلوگیری از حمله حریف است و در این امر نباید سعی کند که تکنیک خود را نمایش دهد. نقش هافبک دفاعی متناسب با منطقه ای که بازی می کند لحظه به لحظه فرق می کند. هنگامی که او در دفاع است، مکمل مدافعان بوده یا مسئولیت دفاعی خویش را که از میانه زمین آغاز کرده است، ادامه می دهد. هنگامی که در وسط زمین است، یا کمک بازی گردان تیم با هافبک تهاجمی بازی دفاعی خود را رها می کند. هافبک دفاعی که مبارزی فوق العاده است، هرگز نباید غفلت کند. تیمی که دفاعی خوب دارد، ضرورتاً باید هافبک دفاعی خوب هم داشته باشد.
▪ مهاجم کنار
مهاجمان کنار چپ و راست باید سرعت و تکنیک را با هم داشته باشند. بازیکنی که سریع می دود، الزاماً یک مهاجم کنار خوب نیست. موقعیت مهاجم کنار این اجازه را به تیم می دهد که محدوده بازی را وسعت دهد اما او نباید خود را به منطقه خویش محدود کند. او باید با مهاجم نوک ارتباط برقرار کند تا دفاع حریف را دچار زحمت کنند و باید زیاد تقاضای توپ کند. چنانچه مهاجم کنار وظیفه دفاع به عهده نداشته باشد، زمانی که صاحب توپ است می تواند مدافعان را دچار زحمت کند. فعالیت او کمک به جا بجایی تیم کرده ، و نیز می تواند موجب قطع توپ گردد. وسعت دید مهاجم کنار بسیار کمتر از مهاجم نوک است. اگرچه مهاجم کنار به اندازه بازیکنان دیگر نمی رود، اما باید بسیار سریع و به طور متناوب بدود. فعالیت او در دور زدن حریف (دریبل ، فریبکاری ) با انجام یک سانتر نتیجه می دهد و او باید توپ را برای مهاجم نوک یا یاری که پیشروی کرده است بفرستد. بسیار دیده می شود که مهاجم کنار با خالی کردن جای خود راه برای پیشروی مدافع کنار یا هافبک باز می کند. این حرکات تهاجمی زمانی مفید هستند که مهاجم کنار و بازیکنان دیگر به خوبی یکدیگر را درک کنند. عکس العمل مهاجم کنار باید بسیار سریع باشد، و همواره برای شروع حرکتی سریع آماده باشد.
▪ مهاجم نوک
مهاجم نوک تمام کننده اعمال تهاجمی است. او باید گلزنی خوب باشد واستعداد هدف گیری دروازه و شم گلزنی داشته باشد. یک مهاجم نوک خوب ضرورتاً نباید زیاد بدود، وظیفه اصلی او گمراه کردن مدافع جلو حریف و شوت زدن به دروازه است. اما چند سالی است که این وظیفه اصلی تغییر کرده است. امروزه مهاجم نوک تکیه گاهی خوب برای بازیکنان دیگر است. او باید حرکت یک-دو با یار انجام دهد و پاس های کوتاه در محوطه جریمه رد و بدل کنند. مهاجم نوک همیشه باید در مرکز دفاع حریف جا بگیرد. او باید در بازی هوائی مهارت داشته باشد تا بتواند توپ را برای یار خود منحرف کند یا با انجام پرش شوت بزند. مهاجم نوک نمی تواند راحت فعالیت کند، زیرا حریف آزادی او را بسیار محدود می کند. او غالباً گرفتار مدافع جلو یا مدافع آزاد حریف می شود. برای اینکه مهاجم نوک بتواند مفید باشد، باید حرکت و تقاضای توپ کرده و حریف را فریب دهد تا بتواند مشکل گشای تیم شود. مهاجم نوک هرگز غفلت نمی کند. اگر هنگام مسابقه کم فروغ است، باید بیشتر برای تیم فعالیت کند و نمایش فردی را کنار بگذارد. زمانی که مهاجم نوک به سمت دروازه حریف پیش می رود، بعد از انجام شوتی ناموفق ، هرگز نباید مایوس شود زیرا با لجاجت و پشتکار می تواند آن را جبران کند. مهاجم نوک (مانند دروازه بان ) در کسب نتیجه تاثیر زیادی دارد. از او نباید انتظار بازی گردانی تیم را داشت. اگر او در مسابقه ای گل بزند، وظیفه خود را انجام داده است.
● اصول تاکتیک دفاعی
یارگیری یکی از اصول دفاع است که وظیفه مدافع می باشد. وظیفه او مشخص است کم کردن فضای بازی مهاجم حریف. مدافع در صورت امکان باید بر حریف پیشدستی کرده و مسیر توپ را قطع کند، یا در پیشروی او به سمت دروازه مزاحمت ایجاد کند. از فرستادن توپ به وسط زمین خودداری کنید. در مواقع حساس و زمانی که فرصت بازیسازی ندارید، توپ را به گوش های زمین بفرستید. زیاد به عقب پاس ندهید ، و الا این خطر به وجود می آید که در پاس خود اشتباه کنید و در حالی که تیم شما در حالت تهاجم قرار گرفته است قربانی قطع توپ شوید. در شیوه های دفاعی، تکل سلاحی است که برندگی آن مضاعف می باشد. اگر با آگاهی کامل از تکل استفاده نکنید،دیگر نمی توانید به حالت تهاجمی خود باز گردید. چیزی که برای مدافع مهم است، یارگیری و فرستادن توپ به وسط زمین می باشد. مدافعی که با چشم بسته توپ می زند، هیچ فایده ای برای یارانش ندارد، حتی برعکس، به تجدید فعالیت حریف نیز کمک می کند. حرکات خود را در محوطه جریمه کنترل کنید. کوچک ترین اشتباه شما موجب خطای پنالتی می شود. این توصیه ها شما را در انجام کامل مأموریت های دفاعیتان یاری می کنند. ضمناً زمانی که به حریف مستقیم خود مسلط هستید، این وظایف دفاعی شما را از بازیسازی منع نمی کنند.
● اصول تاکتیک تهاجمی
هنگامی که یاران شما فضا ایجاد می کنند ، هرگز نباید فرصت از دست بدهید، از حرکات آن ها استفاده کنید و برای حریف خطر ایجاد کنید. وقتی مهاجم توپ در اختیار ندارد ، نباید دست به کمر بزند و معطل بماند. او به نوبه خود باید فضا ایجاد کند تا امکان عمل بازیکن صاحب توپ را افزایش دهد. او نباید در مقابله با حریف لجاجت کند. انجام بازی ساده و به دور از حرکات اضافی برای تیم او مفید تر است وظیفه یک مهاجم از ابتدا تا انتهای بازی فشار آوردن بر دفاع حریف است. او باید مرتباً در حال حرکت باشد و تقاضای توپ کند. چنانچه نمی تواند مستقیماً در حرکت تهاجمی تیم شرکت کند می تواند با حرکت خود دفاع حریف را بهم ریخته و شکافی برای عبور بازیکنان دیگر ایجاد کند. مهاجم خوب هرگز اهمال نمی کند و از بازیکنان دیگر نیز حمایت می کند. در فوتبال جدید ، آزادی مهاجم در حرکات فردی کم شده است. چنانچه مهاجم احساس می کند آمادگی لازم را ندارد، باید خود را به هافبک تهاجمی تبدیل کند. مهاجم باید موقعیت خود را حفظ کند و سعی کند که در تله آفساید گرفتار نشود. او با حواس پرتی خود ممکن است حرکتی خوب را بی نتیجه بگذارد.
● بازی بدون توپ
تیم های بزرگ همواره به اهمیت حرکت در زمین واقف هستند. شما باید قوه ابتکار داشته و بتوانید یاران خود را تحریک کنید تا با شما بازی کنند. توجه داشته باشید که نداشتن توپ برای فوتبالدوستی که می خواهد برای تیمش مفید باشد ، مأیوس کننده نیست. جاگیری و خصوصا فضا سازی شما به تیم کمک می کند. اساس یک سلسله حرکات تکنیکی ، بازی بدون توپ است. این بازی امکانات تیم را در ایجاد خطر برای حریف افزایش می دهد. بازیکنی که صاحب توپ نیست ، باید برای کمک و حمایت از یارش داوطلب شود. بازی بدون توپ به شرایط بدنی عالی نیاز دارد. این وظیفه شما است که خود را با شرایط بازی و عادات یارانتان تطبیق دهید.
● اعمال فشار و توپ رسانی
▪ اعمال فشار
با اعمال فشار بر حریف می توان توپ او را تصاحب کرد. این اعمال فشار در یک زمان به صورت فردی (یک بازیکن در مقابل یک بازیکن حریف) و جمعی( تیم در تمام مناطق زمین دست به این عمل می زند) اجرا می شود. بسیاری از تیم ها هنگامی به حریف فشار می آورند که فرصت کافی برای اجرای تاکتیک خود ندارند(در اواخر مسابقه ).
● توپ رسانی
هنگامی که شما مسیر توپ را قطع کرده یا آن را به کنترل خود در می آورید، با فرستادن آن برای یکی از بازیکنان موجب حرکت تیم خواهید شد. توپ رسانی یک بازیکن برای بازی گروهی تیم اهمیت دارد. اگر شما این عمل را خوب انجام ندهید، حرکت تیمی شما پیشرفت نخواهد کرد. دیدی خوب در بازی، خونسردی ، تسلط به تکنیک خود و دقت در عمل شما را قادر می کند که در توپ رسانی خود کاملاً موفق باشید. توجه داشته باشید که در بعضی موارد شما فرصت کافی برای توپ رسانی نخواهید داشت. در مقابل فشار حریف، بازی متعادلی انجام داده و به دنبال دریافت پاس دقیق نباشید. درک و فهم وجود خطر به شما کمک می کند تا در توپرسانی به یاران خود موفق باشید. متناسب با آزادی عمل خود، سعی کنید که درست بازی کنید.
● تدابیر بازی
نیروی یک تیم می تواند کلیه اشکال تکنیکی فوتبالی روان را با موفقیت اداره کند. دهها طرح قابل اجرا برای کلیه موقعیت های بازی وجود دارند. متناسب با چگونگی تسلط شما بر بازی، می توانید طرحی را انتخاب کرده و مورد استفاده قرار دهید. محور اصلی هر طرحی ، پاس است. تیم است که تصمیم می گیرد از پاس های کوتاه بیشتر استفاده کند یا از پاس های بلند. هنگامی که تیم یک سلسله پاس های پی در پی و با نقشه قبلی را رد و بدل می کند و هدفش ایجاد خطر یا رهایی از فشار حریف می باشد، مسلماً این تیم کلیه انواع بازی گروهی را برنامه ریزی کرده است. به عنوان مثال، یک دریبل می تواند شروعی برای یک حرکت تاکتیکی یا اعلام پیشروی مورد نظر توسط بازیکنان باشد. برای تکمیل طرح های بازی یک تیم، یک سلسله تمرینات جهت فراگیری اصول اولیه نمایش فردی یا جمعی ضرورت دارد.
● انجام تمرینات جهت طرح های ۲ نفره
شما با یکی از یاران خود ، با توجه به مسیر توپ ، باید حرکات زیگزاکی انجام دهید. ابتدا شما در مسیر حرکت، توپ را برای او بفرستید، سپس او نیز در مسیر حرکت توپ را برای شما می فرستد. حرکت همیشه باید به سمت جلو باشد. این حرکت ۲ نفره را خوب یاد بگیرید تا به کمک فعالانه یارتان از حریف رهایی یابید. از جمله تدابیر بازی می تواند تبادل یک سلسله پاس های زیگزاکی ، عمقی، عرضی و غیره میان بازیکنان باشد. طرح های بازی یک تیم نشان دهنده چگونگی پیشرفت آن تیم است. برای اینکه حرکت گروهی تیم روان شود، باید خصوصیات فردی بازیکنان با یکدیگر تلفیق شوند. بهترین تیم آن است که طرح های بازی متعددی را به نوبت اجرا کند، بدون اینکه به اتحاد خود لطمه وارد آورد. در طرح های بازی، جاگیری و فضاسازی نیز اهمیت دارند، زیرا اقدامات حریف را خنثی کرده و به دید بازیکن کمک می کنند، و به این دلیل است که بازیکن همیشه با یار آزاد راحت بازی می کند تا یار گرفتار.

منبع : روزنامه ابرار ورزشی