میرزا علی‌خان دولو ظهیرالدوله قاجار

جنسیت: مرد
نام پدر: محمد ناصرخان
تخلص: صفا
تولد و وفات: (۱۲۸۱ -۱۳۴۲) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: صوفی ، شاعر
مشهور به ظهیرالدوله و ملقب به صفا علی‌شاه. در جمال‌آباد شمیران به‌ دنیا آمد. وی داماد ناصرالدین شاه سمت وزیر دربار داشت. در جوانی به سلسلۀ نعمت‌اللهی پیوست و در سلک مریدان صفی علی‌شاه درآمد و لقب صفا علی‌شاه گرفت و در ۱۳۱۶ ق که حاج میرزا حسن صفی علی‌شاه درگذشت. علی‌خان ظهیرالدوله بنا به وصیت صفی علی‌شاه به‌ جانشینی او منصوب شد و بعد از انتصاب به این مقام ، با اجازه مظفرالدین‌شاه ، انجمنی ، به‌نام اخوت ، در خانۀ‌ خود واقع در خیابان فردوسی با عضویت صد و ده نفر به عدد نام مولی علی (ع) دایر کرد. وی طرف‌دار مساوات بود و در انجمن اخوت او از وضیع و شریف برابر می‌نشستند. البته لازم به‌ ذکر است که ظهیرالدوله قبل از تأسیس انجمن اخوت سفری به اروپا کرد و مدتی که در آنجا اقامت داشت و وارد مجمع فراماسونری شد و پس از بازگشت به ایران خواست که در ایران هم لژی ترتیب دهد. از این‌رو افکار فراماسونری خود را به‌صورت انجمن اخوت درآورد. در ۱۳۲۳ ق مجله‌ای به‌نام "مجموعۀ اخلاق" را انتشار داد. از آنجائی‌که انجمن اخوت از مشروطه‌خواهی طرف‌داری کرد بعد از پیشامد قضیۀ به توپ بستن مجلس در ۱۳۲۶ ق خانه ظهیرالدوله نیز در تهران به توپ بسته شد و اموال او به غارت رفت. ظهیرالدوله در تهران درگذشت و در بین‌ راه امامزاده قاسم و تجریش که امروز به قبرستان ظهیرالدوله یا سر قبر ظهیرالدوله معروف است مدفون گردید. از آثار او است: "دیوان" شعر؛ چند رساله منظوم به‌نام‌های "سبحۀ صفا"؛ "رعناو زیبا"؛ "مجمع‌الطوار" و یاداشت‌های او در باب انقلاب مشروطیت نیز متضمن نکات دقیقی است.

منبع : مطالب ارسالی