طرح تهیه آیین‌نامه برای وبلاگ‌ها؛ تقویت یا تهدید؟

در فضای وب نیز همچون جامعه حقیقی افرادی یافت می‌شوند كه قوانین، شئونات و مرزهای معین شده را رعایت نمی‌كنند كه در این موارد نیز نهادهای ذیربط با اعمال فیلترینگ از دسترسی به سایت جلوگیری می‌كنند و حتی در مواردی نیز امكان ورود قوه قضائیه و مقابله با مجرمان نیز وجود دارد. ولی این دید كه هر شخصی كه وارد فضای سایبر شود در نگاه اول مجرم است و باید در محدوده مشخص اقدام نماید زیبا نمی‌نماید.
● طرح تهیه آیین‌نامه برای وبلاگ‌ها؛ تقویت یا تهدید؟
عرصه رسانه چندی است به مدد اینترنت و IT شاهد تحولات زیادی بوده است. سایت‌ها، وبلاگ‌ها، گروه‌ها و ده‌ها عنوان دیگر به مدد این تكنولوژی جدید ایجاد شده است. زمان انتشار، سطح گستردگی و میزان وسعت اخبار در حال حاضر به هیچ وجه قابل مقایسه با قبل از حضور فناوری وب نیست. به مدد همین تكنولوژی است كه امروزه بی‌توجهی رسانه ملی به موضوعات وب و اینترنت نه تنها باعث كم رونقی این حوزه در ایران نبوده بلكه در رسانه‌ای مانند وبلاگ دارای رتبه‌های برتر جهانی نیز هستیم.
این حوزه با ویژگی‌های منحصر به فردی كه دارد باعث شده است كه تولیدكنندگان محتوا از متن جامعه برون بیایند و نتیجتا، بار سنگینی از دوش دولت و سازمان‌های دولتی برداشته شود. برای مثال وبلاگ یادداشتی است اینترنتی همچون دفترچه‌های خاطرات كه كاربردهایی چون هم‌اندیشی با دیگران، به اشتراك گذاشتن دانسته‌ها و ... را به دنبال دارد. باید توجه كنیم كه در اقیانوس وب همین وبلاگ‌ها بودند كه طلسم كمبود محتوای فارسی در اینترنت را شكستند و رتبه سومی را در دنیا برای ایران به ارمغان آوردند. همین وبلاگ‌ها بودند كه در موضوعاتی چون تحریم ایران از جام جهانی و انرژی هسته‌ای، و از همه مهم‌تر موضوع «خلیج فارس» چنان موجی به راه انداختند كه نقل سایت‌هایی چون BBC و CNN شد.
دو صحبت و دو گفته از وزیر ارشاد در ابتدا دل وبلاگ نویسان را گرم كرد ولی چندی بعد آشوبی سخت در آنها ایجاد كرد.
اواخر بهمن بود كه صفارهرندی از «برنامه قاطع وزارت ارشاد» برای حمایت از جامعه وبلاگ‌نویسان خبر داد و اظهار كرد: برای حمایت از سایت‌نویس‌ها و وبلاگ‌نویس‌های اینترنتی، تدارك ویژه‌ای دیده‌ایم و به زودی اتفاقات مباركی پیش‌رو خواهیم داشت. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس از حذف معاونت مطبوعاتی و تشكیل معاونت رسانه‌ای در وزارت ارشاد خبر داد.
حسین صفارهرندی كه در حاشیه جشنواره وبلاگ‌نویسان انقلاب صحبت می‌كرد در تشریح معاونت رسانه‌ای گفت: در معاونت رسانه‌ای وبلاگ‌ها و سایت‌های اینترنتی نسبت به رسانه‌ها اولویت خواهد داشت و توجه ویژه‌ای به آنها می‌شود. صفارهرندی این نكته را كه هر كس در سایت خود و فضای مجازی، نویسنده و خبرنگار و سردبیر خودش می‌شود، به فال نیك گرفت و گفت: قبلا سلسله مراتب شدیدی در روزنامه‌ها وجود داشت اما اكنون در روزنامه‌ها این سلسه مراتب كم شده و در فضای مجازی، كاملاحذف می‌شود كه این وضع، شرایطی را فراهم می‌كند تا هركس بتواند مثل یك رئیس جمهور خطابه بدهد و راهكار و انتقاد در هر موردی ارائه كند و در وبلاگ خود به صورت جهانی به انتشار برساند.
هرندی با اشاره به دفاع جانانه‌ اخیر از پیامبر اسلام(ص) و فعالیت وبلاگ‌ها و سایت‌های ایرانی گفت: نسل سوم كشورمان، قدرت اول را در دنیای مجازی از آن خود كرده است. وزیر ارشاد به مقایسه نیروی نظامی ایران و آمریكا با نیروی فرهنگی منعكس شده در اینترنت پرداخت و گفت: پس از هتاكی روزنامه‌های غربی به پیامبر اسلام، برخی سایت‌های غربی هم از آن طرفداری كردند و در مقابل برخی سایت‌های ایرانی هم با امضای تومارهایی آن را محكوم كردند كه تقریبا آمار امضای پای هر دو طومار در یك سطح است و این در حالی است كه نیروی نظامی آمریكا و ایران قابل مقایسه نیست.
صحبت‌های وزیر ارشاد مبنی بر حمایت از جامعه وبلاگی و حتی دعوت او به رعایت مرزهای نظام جمهوری اسلامی و بی‌نیاز كردن مسئولین نظام از مرزگذاری و محدود كردن در این حوزه را می‌شد ناشی از وجود دید منطقی در مدیریت كشوری در حوزه رسانه و اینترنت دانست كه موجی از امیدواری در وبلاگ‌ها و سایت‌ها ایجاد كرد ولی این خوشحالی دوامی نداشت. اواخر هفته گذشته وزیر ارشاد این بار از ضابطه‌مند شدن وبلاگ‌ها و سایت‌ها سخن گفت.
صفار هرندی برخلاف سخنان پیشین خود از لزوم تدوین ظوابط برای فضای «وب» گفت و عنوان كرد: همانطور كه برای دیگر رسانه‌ها ضابطه و قانونی وجود دارد، برای فضای «وب» نیز باید ضوابطی تدوین شود. وی درباره ساماندهی وبلاگ‌ها و سایت‌ها گفت: حالت رهاشدگی برای چنین رسانه‌ای چندان مناسب نیست و به همین دلیل طبیعی است كه آئین‌نامه‌های مربوط به وب‌سایت‌ها و وبلاگ‌ها باید تدوین شود.
وی قاعده‌مند كردن این عرصه را در راستای تقویت وبلاگ‌ها و سایت‌ها برشمرد و افزود: همانطور كه برای دیگر رسانه‌ها نیز ضابطه و قانونی وجود دارد، برای فضای «وب» كه اكنون در نقش رسانه ظاهر شده نیز باید ضوابطی باشد تا اهمال‌ها نادیده گرفته نشده و بنیان این رسانه، سست نگردد. پس از وزیر ارشاد، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز به اظهار نظر در مورد وبلاگ‌ها و وب‌سایت‌ها پرداخت. غلامعلی حدادعادل در حاشیه سومین کنگره جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی در پاسخ به سئوال خبرگزاری مهر در خصوص افزایش نظارت بر فعالیت اصحاب رسانه و وبلاگ‌ها گفت: نظارت به معنای ایجاد محدودیت نیست. وی تصریح کرد: اگر خبرنگاران خواهان فضای آزاد و منطقی هستند اجازه دهند دولت و مجلس و در مجموع قانون حدود کار آنها را مشخص کند. رئیس مجلس با تاکید بر اینکه مجلس و دولت بر آزادی فعالیت رسانه‌‌ها تاکید دارند، متذکر شد: دشمن خبرنگاران کسانی هستند که با استفاده از آزادی هرج و مرج ایجاد و اصول مورد پذیرش آنها را نیز خدشه‌‌دار می‌کنند.
با صحبت‌های اخیر حدادعادل و صفار هرندی، این بار دیگر خبری از خوشحالی در وبلاگ‌ها نبود و به جای آن موجی از نگرانی بر آنها حاكم شده بود و وبلاگ نویسان در تردید قرار گرفته بودند كه چه اتفاق خاصی افتاده بود كه در عرض كمتر از ۲ هفته نظر وزیر ارشاد تغییر یافته بود.
بعد از مصاحبه‌های اخیر وزیر ارشاد و رئیس مجلس اظهار نظرهای زیادی در سطح وبلاگ‌ها نیز در این زمینه انجام شد. از جمله نیما افشار نادری روزنامه‌نگاران وبلاگ‌نویس شخصا با ایجاد «باید» برای قشری مانند وبلاگ‌نویس‌ها یا وب سایت نگارها مخالف است وی بر این باوراست که با وب سایت باید از جهتی فرای نحوه برخورد با روزنامه‌ها و کتاب‌ها طرف بود و فعالیت آنها را لازمه کسب مجوز و یا ثبت نمی‌داند و می‌گوید: به وبلاگ هم تنها می‌توان مانند دفترچه خاطراتی که به طور گسترده کپی و تکثیر شده‌اند نگاه کرد. وی طرح شناسنامه‌دار کردن سایت‌ها را در صورتی که صحیح نوشته شود و به جا استفاده شود، باعث بروز وب سایت‌های قوی و رسانه‌های قدرتمند‌تر فارسی زبان می‌داند.
البته این نكته را باید پذیرفت كه در فضای وب نیز همچون جامعه حقیقی افرادی یافت می‌شوند كه قوانین، شئونات و مرزهای معین شده را رعایت نمی‌كنند كه در این موارد نیز نهادهای ذیربط با اعمال فیلترینگ از دسترسی به سایت جلوگیری می‌كنند و حتی در مواردی نیز امكان ورود قوه قضائیه و مقابله با مجرمان نیز وجود دارد. ولی این دید كه هر شخصی كه وارد فضای سایبر شود در نگاه اول مجرم است و باید در محدوده مشخص اقدام نماید زیبا نمی‌نماید. با این حال اهمیت توجه به رسانه‌ای همچون وبلاگ از سوی وزیر ارشاد حاكی از اهمیت این حوزه است و امید است با دیدی مثبت‌تر وارد قضیه شوند كه مبادا از حمایت وبلاگ نویسان محروم شویم.

یاشار بهمند

منبع : اخبار فن‌آوری اطلاعات ایتنا