۷ دسامبر سال ۴۳ ـ سیسرو فیلسوف ، خطیب و سیاستمدار روم باستان در این روز کشته شد

هفتم دسامبر سال ۴۳ پیش از میلاد سیسرو ( مارکوس تولیوس سیسرو ) فیلسوف، خطیب و ادیب روم باستان به دست سربازان مارکوس آنتونیوس در نقطه ای دور از شهر رم کشته شد. مارکوس « سیسرو » را متهم به مشارکت درقتل سزار در تالار سنای روم کرده بود و به خونخواهی سزار وی را کشت و دستورداد که دست راست و سر او را جدا ساختند و در فاروم ( محل سخنرانیهای عمومی در شهر رم ) ، همانجائی که صدها بار سخنرانی کرده بود آویزان کردند .
اشتباه سیسرو در این بود که وارد سیاست شد . او از خاندان بزرگان نبود و برای این که به حساب آید و نیز به منظور عملی ساختن افکار خود وارد سیاست شد و نه تنها به اعتبار علمی خود صدمه زد بلکه جانش را هم ازدست داد. وی حتی یک بار مجبور شد بر خلاف عقاید فلسفی خود از اعدام فوری سه ژنرال یاغی جانبداری کند حال آن که طبق عقاید او ، هرکس حق محاکمه منصفانه دارد . سیسرو به دلیل مخالفت شدید با دیکتاتوری و وفاداری به جمهوریت با کارهای سزار موافقت نداشت .
سیسرو که در سال ۱۰۶ پیش از میلاد در شهر «آرپینو» واقع در ۱۲۰ کیلومتری شرق شهر رم به دنیا آمده بود در جوانی به یونان ، رودس و ایونی ( ساحل غربی آناتولی ) رفته بود و در آنجا به مطالعه فلسفه ،تاریخ ، ادبیات وفن خطابت پرداخته بود . سخنرانی های عمومی او به قدری نافذ بود که وی را به عنوان کنسول و سپس سناتور انتخاب کردند و وارد سیاست شد.
سیسرو در یک جلسه سنا شدیدا با تصمیم کراسوس برای جنگ با ایران مخالفت کرد ولی رای اکثریت سنا با کراسوس بود. پس از شکست کراسوس در جنگ با ایران از سپهبد سورنا فرمانده ارتش ایران در سال ۵۳ پیش از میلاد و از دست دادن جان خود در این جنگ اهمیت سیسرو که با این جنگ مخالفت کرده بود بیشتر شد.
سیسرو کتاب « ماهیت بد و خوب » خود را بر پایه آیین زرتشت و عقاید او نوشته است و در کتاب دیگر ش « درباره درستی » بسیاری از اندرزهای زرتشت را تکرار کرده است .
از سیسرو آثار و کتابهای متعدد باقی مانده است از جمله کتاب « موازنه » در علوم سیاسی ، وظیفه ، فلسفه های نادرست ، بروتوس ، ازجانب بالبوس ، مسائل فلسفه ، عقاید ، فنون نطق و خطابت ، درباره پیری ، پایان ها ، طبیعت خدایان و ....
سیسرو در کتاب « وظیفه » به مسئولیت های مختلف اشاره کرده و تجربه خدمت در ارتش را یک امر واجب دانسته و نوشته است که هر مرد باید تجربه نظامی داشته باشد تا نه تنها مفهوم جنگ را بداند بلکه بتواند نتایج ان را برای خود مجسم کند. وی در همین کتاب در باب دولتمرد نوشته است که دولتمرد همانند یک پدر باید همیشه نگران آن باشد که چه میراثی باید از خود باقی بگذارد ؛ پدر برای فرزندانش و دولتمرد برای هموطنانش و هرچه این میراث غنی تر باشد بهتر است . کسی نباید برای بازماندگان دردسر به میراث بگذارد.
در کتاب موازنه ، سیسرو به دفاع از دمکراسی پرداخته و برای جلوگیری از دیکتاتوری توصیه کرده است که میان سنا ( قوه تقنینیه ) و امپراتور ( رئیس قوه مجریه )باید موازنه قدرت بر قرار باشد . وی اساسا با ریاست یک فرد برقوه مجریه مخالف است و از شورای ریاست کشور سخن به میان می آورد . سیسرو حکومت انتخابی را حق بشر می داند و به این ترتیب با حکومت موروثی میانه خوبی ندارد . در همین کتاب ، وی برخوردار بودن از محاکمه منصفانه را حق هر انسان می داند و استدلال می کند که عمل و اقدام ناروا ( عمل فیزیکی) جرم است نه فکر و اندیشه به زعم بعضی ها بد . اگر افکار یک فرد زیان آور تلقی شود این شخص باید تبعید شود نه جریمه ، زندان و یا اعدام .
در کتاب «در باره درستی»نوشته است که هیچ همکار و همنشینی زیان بارتر و بدتر از چاپلوس نیست و یک چاپلوس نباید به خدمت عمومی ( کارمندی دولت ) پذیرفته شود . سیسرو می گوید که اگر قدر شناسی نباشد ؛ خدمت و خلاقیت هم وجود نخواهد داشت و مردمی که قدر پیشینیان خود را که خدمت کرده اند نشناسند و آنان را در نظر نداشته باشند دیر ویا زود کشورشان از هم خواهد پاشید. او غم انگیز ترین رویداد یک ملت را جنگ داخلی ( برادر کشی ) می داند. سیسرو با این که چند بار در مذمت قضاوت عجولانه نوشته ، خود او در نامیدن پمپی ژنرال رومی به« پمپی بزرگ» که جاه طلبی او و دیگران باعث یک جنگ داخلی خونین در روم شد عجله کرد و یکی از انتقادهای وارده به سیسرو همین بوده است . بخشهایی از کتاب فنون نطق و خطابت سیسرو هنوز در مدارس غرب که این رشته از دروس اجباری انها است تدریس می شود .
باید دانست که ارتش ایران در جنگ سال ۳۶ پیش از میلاد مارکوس آنتونیوس قاتل سیسرو را در آناتولی شرقی آن چنان شکستی سخت داد که اشک ریزان فرار کرد و هزاران سرباز او که به اسارت ایرانیان در آمده بودند برای کار کشاورزی به محل کنونی شهر ارومیه فرستاده شدند

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز