مایکروسافت و گوگل به دنبال اپل

وقتی اپل در ماه ژوئیه بخش مخصوص فروش برنامه‌های کاربردی، بازی، و ابزار‌های آی‌فون را در فروشگاه آنلاین آی‌تیونز با نام App Store افتتاح کرد، کمتر کسی به فکر انجام چنین کاری افتاده بود. تا پیش از این صاحبان گوشی تلفن همراه برنامه‌های مورد نیاز خود را از اپراتوری که تحت پوشش بودند یا در مواردی محدود از سایت شرکت سازنده آن می‌خریدند. ولی حالا، فقط بعد از گذشت چند ماه، مفهوم فروشگاه مخصوص برنامه‌های موبایل کاملا بدیهی و معمول شده است. سوال این است که آیا دنیا واقعاً به چند فروشگاه آنلاین برنامه‌های کاربردی موبایل نیاز دارد؟
در شش ماه آینده دست کم شش رقیب اپل فروشگاه‌های آنلاین خود را افتتاح خواهند کرد. در این فروشگاه‌ها تمام شرکت‌های سازندة نرم‌افزارهای مخصوص گوشی‌های موبایل، محصولات خود را با هدف تبدیل گوشی‌های موبایل به وسایلی جذاب‌تر و مفید‌تر عرضه خواهند کرد.
گوگل به صورت رسمی از برنامه‌های خود در این زمینه پرده برداشته است در حالی که مایکروسافت، سیمبین، و تی‌موبایل طبق شایعه‌ها در حال کار بر روی فروشگاه‌های خود هستند.
جذابیت یک فروشگاه آنلاین مخصوص برنامه‌ها و ابزارهای موبایل برای شرکت‌هایی که دارای پلتفرم موبایل هستند غیرقابل انکار است. از ابتدای شروع به کار فروشگاه آنلاین شرکت اپل، کاربران آی‌فون و آی‌پادتاچ بیش از شصت میلیون برنامه ‌کاربردی را بارگیری کرده‌اند. در این فروشگاه بیش از سه هزار بازی، تقویم، برنامه‌های حفظ تناسب اندام، و غیره عرضه می‌شود که هر یک به طور متوسط ده دلار قیمت دارند و بعضی هم به طور رایگان عرضه می‌شوند. در ماه اول، فروش روزانه این فروشگاه به یک میلیون دلار می‌رسیده است.
● اسکای‌مارکت مایکروسافت در راه است
مایکروسافت و بقیه شرکت‌هایی که سیستم‌عامل‌های رقیب اپل را دارند می‌خواهند مطمئن شوند که محبوبیت اپل باعث کم شدن سهم‌شان از بازار نخواهد شد. وان بیکر، یکی از کارشناسان گارتنر می‌گوید: «مصرف‌کنندگان چنان عاشق آی‌فون هستند که می‌توان گفت همه جا آن را تعقیب می‌کنند و در کمین می‌نشینند تا فرصتی برای خریدش پیدا کنند.»
برنامه‌های مایکروسافت برای تأسیس فروشگاهی مشابه App Store‌ اپل وقتی فاش شد که آگهی این شرکت برای استخدام چند متخصص در این زمینه سر از سایت Computerjobs.com‌ در آورد. فروشگاه مخصوص ابزارها و برنامه‌های کاربردی موبایل مایکروسافت که اسکای‌مارکت نام دارد احتمالاً هم‌زمان با نسخه جدید سیستم‌عامل موبایل مایکروسافت (ویندوز موبایل ۷) در سال ۲۰۰۹ آغاز به کار خواهد کرد.
اسکات راک‌فلد، مدیر کسب‌وکار ارتباطات موبایل مایکروسافت، برنامه این شرکت برای تأسیس چنین فروشگاه آنلاینی را نه انکار و نه تأیید می‌کند؛ اما در پاسخ سوال ما گفت که مایکروسافت علاقه دارد در نهایت سایتی مانند CNET که متعلق به شرکت CBS است را برای برنامه‌ها و ابزار‌های موبایل بسازد. این سایت دربردارنده بررسی‌ها و نظرات کاربران در مورد نرم‌افزارها خواهد بود.
راک‌فلد می‌گوید: «خود مصرف‌کنندگان امین‌ترین منتقد و کارشناس در مورد برنامه‌های کاربردی محسوب می‌شوند.» او در مورد اینکه آیا در این فروشگاه نرم‌افزاری فروخته خواهد یا نه سکوت کرد و فقط گفت: «ما همیشه در حال نوآوری روی ویندوز موبایل هستیم.»
آگهی‌های استخدام مایکروسافت از سایت Computerjobs.com حذف شده‌اند. مایکروسافت در حال حاضر برای برنامه‌های کاربردی پلتفرم ویندوز موبایل دو سایت Widows Mobile App Catalog و Total Access را مدیریت می‌کند. در این دو سایت برنامه‌های کاربردی سازگار با ویندوز موبایل معرفی می‌شوند ولی کاربران برای خرید باید به سایت شرکت سازنده بروند.
بیست و هشتم آگوست روزی بود که گوگل اعلام کرد فروشگاه مخصوص نرم‌افزارهای سیستم عاملش را با نام Android Marketplace تأسیس خواهد کرد. انتظار می‌رود تمام برنامه‌های ساخته شده توسط شرکت‌های طرف سوم برای سیستم‌عامل اندروید در این فروشگاه عرضه شود.
آقای بیکر پیش‌بینی می‌کند که تمام این فروشگاه‌ها در صورتی که درست به مرحله اجرا در بیایند برای اپل تهدید‌هایی جدی خواهند بود. بیکر می‌گوید: «این فروشگاه‌ها می‌توانند تأثیر چشم‌گیری روی آی‌فون بگذارند. اگر فروشگاهی داشته باشید که بتواند با آی‌تیونز برابری کند و در عین حال برای گستره وسیعی ار گوشی‌های موبایل مختلف نرم‌افزار عرضه کند مصرف‌کنندگان گزینه‌های بیشتری در اختیار خواهند داشت و رقابت بازار را بزرگ‌تر می‌کند.»
● فروشگاهی در غرب وحشی
سود اپل از فروش هر نرم‌افزار بیش از سی درصد از مبلغ کل فروش است. این نرم‌افزار در کنار فروش سخت‌افزار آی‌فون قرار می‌گیرد که حاشیه‌ سود‌دهی بسیار بیشتری دارد. جک گلد، کارشناس مؤسسه J. Gold، تخمین می‌زند که فروشگاه App Store فروش آی‌فون را بین ۱۵ تا ۲۰ درصد بالا برده باشد.
خرده‌فروش‌های کوچکی که به فروش برنامه‌های کاربردی موبایل می‌پردازند، مانند Handago، از رقابت اپل کاملاً برآشفته شده‌اند. این سایت در حال انجام تغییراتی برای رقابت با اپل است.
سایت جدید Handago‌ که در سال جاری افتتاح خواهد شد جست‌وجوها و خرید‌های اخیر کاربران را پیگیری می‌کند و بر اساس آنها از سبد محصولاتش، که شامل بیش از دویست هزار نرم‌افزار است، به کاربر پیشنهاد می‌دهد. مدیرعامل این سایت، بیل استون، انتظار دارد که در نتیجة انجام این تغییرات بازار تحت پوشش شرکتش بزرگ‌تر بشود. استون در ادامه می‌گوید: «این بازار با سرعت در حال گسترش است و فضای زیادی برای کار وجود دارد. فروشگاه‌های دیگر می‌توانند باعث بیشتر شدن آگاهی مردم شوند.»
با این تفاصیل تقلید از فروشگاه App Store اصلا ساده نیست. آقای ریچارد دوهرتی، مدیر گروه مشاوره‌ای Envisioneering‌، می‌گوید: «در مقایسه با فروشگاه اپل، بقیة رقبا مانند دوران وسترن غرب‌ وحشی و عقب‌مانده به نظر می‌رسند.»
هر تازه‌واردی با یک سری از مشکلات در بدو تأسیس فروشگاه آنلاین رو به رو خواهد بود. این خطر هم همیشه هست که بسیاری از فرشگاه‌های تازه نتوانند انتظارات را برآوده کنند. به قول آقای دوهرلی: «این کار اگر بد انجام شود همان‌قدر ضرر خواهد داشت که اگر خوب انجام شود فایده خواهد داشت.»
● سیاست درب باز گوگل
مایکروسافت را در نظر بگیرید که نرم‌افزار ویندوز موبایلش روی میلیون‌ها گوشی هوشمند در جهان نصب است. گوشی‌هایی که به نسخه‌های قبلی ویندوز موبایل مجهز هستند به احتمال زیاد قابلیت ارتقا به نسخه هفت را نخواهند داشت و بنابراین به قابلیت بهره‌گیری از فروشگاه SkyMarket‌ را نیز ندارند. بسیاری از گوشی‌های دیگر نیز احتمالاً به خاطر نداشتن حافظه کافی توانایی بارگیری برنامه‌های کاربردی را نخواهند داشت.
اما فروشگاه Android Marketplace گوگل، مشکلات مخصوص به خودش را خواهد داشت. گوگل به برنامه‌نویسان اجازه می‌دهد که در عرض چند دقیقه و بدون نیاز به فرایند وقت‌گیر تأیید صلاحیت برنامه‌های خود را به فروشگاه اضافه کنند. جفری شارکی، که از برنامه‌نویسان اندروید است در مورد این فروشگاه می‌گوید: «فروشگاهی که مدل کارش مانند این باشد یک فرصت واقعی برای تجربه خواهد بود.»
ولی این روش، حذف برنامه‌های بد یا نامناسب را مشکل می‌کند. طبق مطالب نوشته شده در وبلاگ برنامه‌نویسان این فروشگاه، برای یافتن و جداسازی چنین برنامه‌هایی از یک سیستم نظرخواهی و رتبه‌بندی مشابه یوتوب استفاده خواهد شد. ولی با تمام اینها امکان اینکه کاربری یک برنامه حاوی ویروس یا مخرب را بارگیری کند بسیار زیاد خواهد بود. چنین برنامه‌هایی به گوشی موبایل کاربران صدمه خواهند زد. اپل برای اینکه یک برنامه را در فروشگاهش قرار بدهد هفته‌ها وقت صرف بررسی آن می‌کند.
برنامه‌نویس‌ها منتظر هستند
اینکه فروشگاه اندروید چه زمانی برنامه‌های پولی را پشتیبانی خواهد کرد مشخص نیست. طبق مطالب وبلاگ برنامه‌نویسان این فروشگاه: «وقتی که در پائیز امسال، اولین گوشی تلفن مبتنی بر اندروید عرضه شود فروشگاه با برنامه‌های رایگان در دسترس علاقه‌مندان خواهد بود. مدت کوتاهی بعد از آن فروشگاه روز‌آمد خواهد شد و برنامه‌های پولی نیز در آن قرار خواهد گرفت.»
تی‌موبایل که متعلق به شرکت مخابراتی داچ‌تلکام است نیز در حال ایجاد تحول در فروشگاه‌های آنلاین خودش است. در سایت جدید این شرکت که برای برنامه‌های ساخته شده توسط شرکت‌های طرف سوم آماده می‌شود، آمده است: «به زودی در این سایت توسط تی‌موبایل روش‌های جدیدی برای دست‌یابی به برنامه‌های کاربردی در احتیار مصرف‌کنندگان قرار خواهد گرفت.» برخلاف اپل که فقط برای یک گوشی موبایل برنامه می‌سازد، تی‌موبایل باید برای گستره بسیار وسیعی از گوشی‌ها با مشخصات مختلف و ناسازگار برنامه آماده کند.
بسیاری از برنامه‌نویسان و شرکت‌های نرم‌افزاری هنوز در مورد آینده این فروشگاه‌ها نامطمئن هستند و نمی‌دانند که باید روی کدام‌یک بیشتر سرمایه‌گذاری کنند. بیشتر برنامه‌نویسان هنوز هم برای احتیاط روی همه پلتفرم‌ها کار می‌کنند تا وقتی که یکی بر دیگران برتری یافت، جایگاهی در آن داشته باشند.
هفته گذشته آقای راک‌فلد اعلام کرد کنفرانس برنامه‌نویسان حرفه‌ای ویندوز موبایل مایکروسافت که در ماه اکتبر برگزار خواهد شد، رکورد سریع‌ترین فروش بلیط در تاریخ کنفرانس‌های مربوط به برنامه‌نویسان را شکسته است.
علاقه و توجه به اندورید هم رو به افزایش است. در فاصله ماه‌های ژوئن تا آگوست ترافیک سایت AndroidGuys.com که متعلق به برنامه‌‌نویسان اندورید است پنج برابر شده و به ده هزار بازدید در روز رسیده است.
دن گیل‌ماترین، رئیس واحد بازاریابی شرکت uLocate که روی نرم‌افزارهایی برای همه پلتفرم‌های کار می‌کند، می‌گوید: «درخواست برای همه نرم‌افزارهای موبایل رو به افزایش است. وجود این فروشگاه‌ها می‌تواند برای برنامه‌نویس‌ها بسیار سودمند باشد.»

منبع : پایگاه اطلاع رسانی فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران