دوشنبه, ۲۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 13 May, 2024
مجله ویستا


نقد و بررسی ناسیونالیسم تجددخواه در عصر رضاشاه


نقد و بررسی ناسیونالیسم تجددخواه در عصر رضاشاه
نویسنده : معظم‌پور - اسماعیل
ویراستار : فیض - مصطفی
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۳/۰۸/۰۵
رده دیویی : ۹۵۵.۰۸۲۲
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۳۰۰
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : DSR۱۴۸۳/م۶ن۷
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۱۵۰۰
شابک : ۹۶۴-۴۱۹-۰۰۳-۳

'یکی از ویژگی‌های شاخص حکومت رضاشاه, تمسک او به ایدئولوژی ناسیونالیسم بود که عناصر اصلی آن را ملیت‌گرایی, باستان‌گرایی, مقابله با مذهب و تقلید از ظواهر تمدن غرب و بی‌توجهی نسبت به عناصر مدرنیته تشکیل می‌داد'. در این کتاب نویسنده تلاش کرده زمینه‌های پیدایش, ویژگی‌ها و مبانی نظری ایدئولوژی دولت رضا شاه را بررسی کرده رابطه آن را با سیاست روشن سازد و تلاش‌های رژیم پهلوی اول را برای ایدئولوژی سازی و گسترش آن از طریق نهادها و سازمان‌های فرهنگی و سیاسی تبیین نماید. در این نوشته از این ایدئولوژی با عنوان 'ناسیونالیسم تجدد خواه' یاد شده است. نویسنده مفاهیم و مبانی ناسیونالیسم را در مجلات و روزنامه‌های مهم و پرنفوذ دوره رضاشاه مورد بررسی و نقد قرار می‌دهد. کتاب از دو بخش تشکیل شده است. در بخش نخست که به طرح مباحث نظری و تاریخی اختصاص دارد, مفهوم ایدئولوژی و ارتباط آن با سیاست, مفهوم ملت, پیدایش ناسیونالیسم و زمینه‌های تاریخی پیدایش دولت رضا شاه بررسی می‌شود. بخش دوم متشکل از چهار فصل است که در فصل اول مفهوم تجدد و تجددگرایی در ناسیونالیسم تجددخواه و در فصل دوم مفهوم وحدت ملی مطرح شده و دیدگاه‌های گوناگون آن به بحث نهاده شده است. در فصل سوم تفکرات روشنفکران ناسیونالیست درباره ضرورت ایجاد دولت مقتدر مرکزی در ایران بررسی شده است. فصل چهارم به بررسی 'سازمان پرورش افکار' و 'انجمن ایران جوان' اختصاص دارد.