منجنیق

● منجنیق پر قدرت کششی
در اواخر قرن اول هجری از چین و از طریق آسیای مرکزی وارد منطقه خاورمیانه شد. این وسیله از یک میله چوبی محکم و مجهز به اکسل تشکیل می‌شد. که بر پایه‌های بالای دو برج واقع بود. در انتهای بازوی کوتاه‌تر اتصال کوچکی قرار داشت که چند طناب به آن بسته می‌شد. در برخی نمونه‌ها این قسمت تنها از تکه‌ای چوب سخت بود. اما گونه‌هائی از آهن نیز وجود داشت که بدو قسمت تقسیم شده و هر یک از آنها به حلقه‌ای ختم شده است. در انتهای دیگر تسمه‌ای قررا داشت که کیسه‌ای به‌منظور پرتاب گلوله به آن وصل می‌شد یک سر این تسمه به زیر میله مذکور وصل بود و سر دیگر را که گره زده می‌شد بر بالای برآمدگی انتهای میله می‌بستند. هنگامی که توپچی گلوله را در کیسه آن قرار می‌داد چند مرد برسرطناب می‌ایستادند. با علامت اومردان طناب‌هارا می‌کشیدند و او کیسه را درلحظه مناسبرها می‌کرد. هنگامی‌که میله در حرکتش به جانب بالا به نقطه‌ای مشخص می‌رسید. گره از برآمدگی مذکور رها می‌شد و گلوله پرتاب می‌گردید.وزن گلوله تا ۵۰ کیلو می‌رسید و برد آن برای ۵۰ متر تنظیم می‌شد.
● منجنیق تعادلی
این منجنیق پرقدرت از لحاظ شکل شبیه منجنیق کششی بود میله‌ای سنگین‌تر داشت. برج‌های آن محکم‌تر و تسمه آن درازتر بود. در انتهای بازوی کوتاه‌تر به‌جای قسمت اتصال برای طناب‌ها جعبه‌ای پر از سرب یا سنگ آویزان می‌کردند.منجنیق را با دستگیره‌ای که طناب آن به بازوی بلند میله متصل می‌شد به عقب می‌کشیدند. متصدی توپ برای بکار انداختن آن طنابی را که به قلابی مخصوص وصل بود می‌کشید. وزن گلوله گاه تا ۲۳۰ کیلوگرم می‌رسید. و ۳۰۰ متر برداشت [۶۷].

۶۷ ـ تاریخ مهندسی ایران ـ دکتر مهدی فرشاد

منبع : مطالب ارسال شده