آمارگیری وب‌سایت‌ها به زبان ساده

منظور از آمارگیری وب‌سایت‌ها، اعداد و ارقامی است كه نشان می‌دهند وب‌سایت شما از چه ترافیكی برخوردار است و چه رفت و آمدهایی در آن جریان دارد…
این اعداد و ارقام - از شمارنده‌هایی كه همه‌ می‌توانند آن‌ها را ببینند تا ثبت‌كننده‌های نامحسوس وقایع كه اكثر نرم‌افزارهای میزبانی آن‌ها را ذخیره می‌سازند- می‌توانند در شكل‌گیری سیاست‌های تبلیغاتی و طراحی یك سایت بسیار حیاتی و مهم باشند...
ساده‌ترین نوع ردیاب سایت، یك شمارنده‌ی ساده است. این شمارنده معمولا چند سطر برنامه به زبان جاوه اسكریپت است كه در صفحه‌ای قرار می‌گیرد تا تعداد بازدید‌های هر صفحه را شمارش نماید.
این شمارنده‌ها هنوز هم در بعضی از سایت‌های شخصی به كار می‌روند تا مالك آن‌ها در جریانِ تعداد بازدید‌كنندگان از سایت‌های‌شان قرار گیرند، و یا در جایی كه دارنده‌ی سایت می‌خواهد یك روش ساده را برای اعلام تعداد بازدیدكنندگان خود انتخاب نماید. متاسفانه، بیش‌تر شمارنده‌ها غیر قابل اعتماد هستند، چرا كه دقت داده‌های آن‌ها بستگی شدیدی به نوع برنامه‌‌نویسی‌شان دارند. بعضی از شمارنده‌ها ممكن است بازدید كسانی كه كوكی‌ها را غیرفعال كرده‌اند، به حساب نیاورند، و یا هر بار كه یك بازدیدكننده صفحه‌ای را دوباره از نو تجدید می‌كند، آن را به عنوان یك بازدید جدید به حساب آورده و یك واحد به شماره‌هایش اضافه كند.
داده‌های خامی كه در گزارش ماوقع میزبان پیدا می‌شود می‌توانند به وسیله‌ی تعدادی از راه‌حل‌های نرم‌افزاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. تعدادی نرم‌افزار‌های خوب و حرفه‌ای وجود دارند كه به شما امكان می‌دهند از اطلاعات میزبان، نمودار‌های گرافیكی تهیه كرده و میزان ترافیك و رفت و آمد به سایت‌ها را به صورت گرافیكی مشاهده نمایید.
یكی از معروف‌ترین سیستم‌های تجزیه‌ و تحلیل آماری وب‌سایت‌ها، برنامه‌ی Webalizer(۱) است كه مجانی و به صورت «سرگشاده» منتشر شده است؛ نصب كردن آن بسیار ساده، و روی سیستم‌های عامل متعددی اجرا می‌شود و تقریباً تمام اطلاعاتی را كه افراد به دانستن آن‌ها علاقه دارند، افشا می‌سازد. (این نرم‌‌افزار را می‌توانید از روی برعكس ۹۹ در كامپیوتر خود نصب كنید.) آمار و ارقام مربوط به وب‌سایت‌ها از چنین اطلاعاتی تشكیل می‌شوند:
● Hits
▪ تعداد اصابت‌ها :
این عدد معمولا هم به صورت تعداد كل اصابت‌ها و هم به صورت تعداد متوسط اصابت‌ها در یك بازه‌ی زمانی به نمایش در می‌آید. تعداد اصابت‌ها نشان می‌دهد كه چند بار فایل‌ها و صفحات از كامپیوتر میزبان فراخوانده شده‌اند، به عبارت دیگر، هر بار كه یك درخواست به میزبان ارسال می‌گردد، یك اصابت به تعداد اصابت‌ها اضافه می‌شود.
● Files
تعداد فایل‌ها نشان می‌دهد كه چند بار درخواست رؤیت فایل‌های غیرhtml از میزبان به عمل آمده است. این تعداد در برگیرنده‌ی تمام تصاویر به كار رفته، مستندات صفحه‌‌بندی، و فایل‌های چند‌رسانه‌ای است.
● Page Views
تعداد بازدید‌های هر صفحه نشان می‌دهد كه هر از چند وقت یك صفحه مورد بازدید قرار می‌گیرد. این عدد معمولاً در هنگام تبلیغ یك سایت به كار می‌رود، چرا كه نشان می‌دهد مثلاً یك آگهی چند بار مورد بازدید قرار گرفته است.
● Visits
تعداد بازدید‌ها نشان می‌دهد كه چند آی‌پی خاص (كه وسیله‌ی سنجش بسیار خوبی برای تك‌تك افراد است) از سایت بازدید به عمل آورده‌اند. هر چند بسیاری از افراد از اصطلاح «اصابت» یا «كلیك» برای نشان دادن مقدار ترافیك سایت استفاده می‌كنند، امّا تعداد واقعی بازدیدكنندگان واقعی براساس شمارش این پارامتر تعیین می‌گردد.
● Response Codes
گزارش ماوقع میزبان هم‌چنین كدهایی را كه در اثر هر اصابت (یا كلیك) تولید می‌شوند نیز ثبت می‌كند كه به آن‌ها كدهای برگشتی می‌گویند. برای مثال كد ۲۰۰ حاكی از آن است كه همه چیز خوب پیش رفته است (بازدیدكننده درخواستی كرده است، میزبان آن را دریافت نموده و فایل مورد نظر را در اختیارش قرار داده است). كد ۲۰۶ حكایت از آن می‌كند كه فایل مورد درخواست به طور كامل تحویل داده نشده است، و كد ۴۰۴ به این معنی است كه فایل مورد تقاضا، پیدا نشده است. كدهای مختلف دیگری نیز در این رابطه وجود دارند، امّا این‌ها مهم‌‌ترین‌شان بودند. اگر در گزارش ماوقع شما تعداد كدهای ۴۰۴ خیلی زیاد باشند، به احتمال قوی لینك‌‌های معیوب زیادی در سایت خود یا در سایت‌هایی كه به شما مرتبط شده‌اند، دارید.
● URL
این پارامتر به شما می‌گوید كه دقیقاً چه فایل‌های خاصی بیش از همه در سایت شما مورد بازدید قرار می‌گیرند. به این ترتیب می‌توانید بفهمید كه چه بخش‌هایی از سایت شما بیش از همه بازدید می‌شود و چه صفحاتی قابلیت بالقوه‌ی پذیرش آگهی را دارند.
● Referrer
منظور از معرف، سایتی است كه به یكی از صفحات سایت شما مرتبط شده است و به این ترتیب سایت شما را به بازدید‌كنندگان خود معرفی كرده است. منظور از درخواست مستقیم یا بی‌واسطه هم آن است كه بازدیدكننده نشانی سایت شما را مستقیماً وارد كرده است و یك راست وارد سایت شما شده است، بدون آن‌كه از جای دیگری آمده باشد.
● Search Strings
كلید واژه‌های جست‌و‌جو كه در گزارش ماوقع ثبت می‌شوند، نشان می‌دهند كه بازدیدكننده‌ی شما چه عبارتی را در یك موتور جست‌و‌جو وارد كرده است تا سایت شما را پیدا كرده و خود را به آن برساند. این خیلی می‌تواند به دردتان بخورد، زیرا بر اساس آن می‌توانید تعیین كنید كه استفاده از چه كلید واژه‌هایی را ادامه دهید تا ترافیك بیش‌تری به سمت سایت خود جذب نمایید.
● User Agent
این پارامتر نشان می‌دهد كه بازدیدكننده از طریق چه مرورگری وارد سایت شما شده است. از آن‌جا كه این پارامتر ممكن است به وسیله‌ی كاربر مورد دخل و تصرف قرار گیرد، به طور كامل قابل اعتماد نیست، امّا تا حدی می‌تواند به شما نشان دهد كه اكثر بازدیدكنندگان‌تان از چه مرورگری استفاده می‌كند.
● این اطلاعات می‌تواند در هنگام برنامه‌ریزی برای طراحی مجدد سایت به دردتان بخورد، چرا كه تعیین می‌سازد چه استاندارد‌هایی را باید رعایت كنید تا رضایت بازدیدكنندگان بیش‌تری را كسب نمایید. برای مثال اگر كم‌تر از ۱ درصد بازدیدكنندگان شما از مرورگر «فلان» استفاه می‌كنند، بهتر است كلاً از خیر آن بگذرید و زحمت رعایت كردن موازین آن مرورگر را به جان نخرید!
آمار و ارقام وب‌سایت‌ها یك فرصت عالی فراهم می‌سازند تا سایت خود را به طور دقیق تنظیم كرده و آن را با نیازهای كاربران خود تطبیق دهید. علاوه بر این آن‌قدر به اطلاعات ذیقیمتی دست پیدا می‌كنید كه می‌توانید از آن‌ها در جهت جذب آگهی برای سایت خود استفاده كنید.
در مورد سایت‌های شخصی نیز این آمار و ارقام خیلی جالب و خواندنی هستند، با در نظر گرفتن این نكته كه در حال حاضر تمام میزبانان سایت‌های اینترنتی گزارش لحظه به لحظه‌ی فعل و انفعالات آن‌ها را ثبت می‌كنند، هیچ دلیلی وجود ندارد كه به داخل آن‌ها سرك نكشید و چیزهایی را كه ممكن است در آن‌ها پیدا كنید، نبینید.

منبع : ماهنامه کامپیوتر