سیارهٔ میمون‌ها - PLANET OF THE APES

سال تولید : ۲۰۰۱
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : ریچارد د.زانوک
کارگردان : تیم برتن
فیلمنامه‌نویس : مارک رُزنتال، لارنس کانر و ویلیام برویلز جونیر، بر مبنای رمانی نوشتهٔ پی‌یر بول
فیلمبردار : فیلیپ روسه‌لو
آهنگساز(موسیقی متن) : دَنی الفمن
هنرپیشگان : مارک والبرگ، تیم رات، هلنا بانم کارتر، مایکل کلارک دانکن، پل جیاماتی، استلا وارن، دیوید وارنر و کریس کریستوفرسن
نوع فیلم : رنگی، ۱۱۹ دقیقه


مأموریت خودسرانهٔ ̎لیو دیویدسن̎ (والبرگ) فضانوردی در اوایل قرن بیستم و یکم، برای نجات یکی از میمون‌های هم‌سفرش از چنگ یک توفان فضائی، از مسیر طبیعی خود خارج می‌شود و او و سفینه‌اش، در تونل زمان گم می‌شوند. سفینهٔ ̎لیو̎ در سیاره‌ای سقوط می‌کند که در آن، میمون‌های ناطق و هوشمند، نوع مسلط و حاکم را تشکیل می‌دهند و آدم‌ها، یک طبقهٔ بردهٔ شکست خورده‌اند. ̎لیو̎ با یک میمون فعال به نام ̎آری̎ (کارتر) آشنا می‌شود که برای دفاع از حقوق آدم‌ها مبارزه می‌کند و با آنان هم‌دلی دارد و در همان حال به ̎دانا̎ (وارن) برمی‌خورد که یک انسان شورشی ملیح است. خیلی زود ̎لیو̎ به یکی از چهره‌های برجستهٔ مقاومت انسان‌ها تبدیل می‌شود. همین مسئله نگرانی‌هائی برای ̎ژنرال تاد̎ (رات)، نظامی جاه‌طلب و معاون مورد اعتمادش، ̎اتار̎ (دانکن) به وجود می‌آورد. ژنرال و معاومنش تصمیم می‌گیرند ̎لیو̎ را دستگیر و شورش انسان‌ها را در نطفه خفه کنند. در حالی‌که خطر جنگ بین میمون‌ها و آدم‌ها بالا می‌گیرد، ̎لیو̎ و گروهش به‌سوی مکانی مقدس در بیابانی خارج از محدودهٔ تحت تسلط میمون‌ها پیش می‌روند. مقصد آنان جائی است که امکان دارد رازهائی را دربارهٔ سیارهٔ میمون‌ها و اصل و نسب آدم‌ها فاش کند...
● طرح بازسازی فیلم افسانه‌ ـ علمی اینک کلاسیک سیارهٔ میمون‌ها (فرانکلین ج. شفنر، ۱۹۶۸) مسیر پر نشیب و فرازی را در هالیوود معاصر طی کرد. در ۱۹۹۳ قرار بود آلیور استون فیلم را تهیه و کارگردانی کند. پس از او اسامی فیلم‌سازان دیگری مثل کریس کولامبوس، جیمز کامرون، پیتر هایمز، فیلیپ نویس و برادران هیوز به میان آمد. در نهایت نیز کمپانی فاکس برای انتخاب کارگردان این پروژه صد میلیون دلاری بین برتن و فرانک دارابانت مردد بود، تا این‌که موفقیت تجاری اسلیپی هالو (۱۹۹۹) تردید مسئولان کمپانی را برطرف ساخت. حاصل کار گرچه موقعیت برتن در هالیوود را که پس از شکست تجاری مریخ حمله می‌کند! (۱۹۹۶) تا حدی متزلزل شده بود، تثبیت کرد، اما بعضی منتقدان آن را غیرشخصی‌ترین کار او هم به لحاظ بصری و هم از جنبهٔ مضمونی ارزیابی می‌کنند. گرچه کوشش برتن و فیلم‌نامه‌نویسانش در به‌روز ساختن نسخهٔ اصلی (که ستارهٔ آن چارلتن هستن این‌جا در نقش سرکردهٔ میمون‌ها حضور دارد)، از طریق کم‌رنگ ساختن آن دسته مضامین آن فیلم که مُهر زمان ساخت اثر را بر خود دارند (مثل برخورد دو دنیان متفاوت به‌عنوان استعاره‌ای از مناسبات دوران جنگ سرد و یا هشدار در مورد تبعات بروز جنگ هسته‌ای احتمالی)، و در مقابل پُررنگ ساختن مضامینی که امکان به روز ساختنشان فراهم بوده (چون نقد تبعیض نژادی/ طبقاتی در قالب برخورد دو جامعهٔ انسان‌ها و میمون‌ها و نمایش تضادهای درونی جامعهٔ میمون‌ها)، چشم‌گیر است، ولی فیلم را به لحاظ مضمونی در رده‌ای بالاتر از نسخهٔ اصلی جای نمی‌دهد. لحن تازه و متفاوت موسیقی الفمن (یار دیرین فیلم‌ساز) به بهترین شکل مکمل مضامین اصلی فیلم مثل بدویت، قبیله، تکنولوژی و برخورد این مفاهیم است. ریک بیکرِ چهره‌پرداز صاحب‌نام که پیش از این هم‌کاری‌اش با برتن در اد وود (۱۹۹۴) سومین جایزهٔ اسکار را نصیبش ساخته بود، با این‌که در طراحی انواع هیولاها، حیوانات و نیز نمایش تغییرات فیزیکی جسم انسان استادی مسلم شناخته می‌شود، ولی تخصص ویژه خود را طراحی میمون‌ها می‌داند. او که پیش از این‌ در آثاری مثل کینگ‌ کُنگ (جان گیلرمین، ۱۹۷۶)، گری استوک: افسانهٔ تارزان (هیو هادسن، ۱۹۸۴)، گوریل‌ها در مه (مایکل آپتد، ۱۹۸۸)، جویانگ نیرومند (ران آندروود، ۱۹۹۸) و ... مهارت خود در این زمینه را نمایانده بود، با ساختهٔ برتن بخ آن را یافت تا از طریق طراحی و ساخت گونه‌های مختلف میمون‌ها در اشکال و حالت‌های متفاوت، هنر خود را به حد کمال عرضه دارد.