۲۲ مه سال ۱۹۰۰ ـ ضوابط تازه در روزنامه نگاری و رسمیت یافتن " روزنامه نگار فری لنس " - خروج رسانه از اصول حرفه خود

در طول اجلاس ناشران روزنامه های آمریکا یی سهامدار خبرگزاری اسوشییتدپرس که ۲۲ مه سال ۱۹۰۰ در نیویورک پایان یافت و نتیجه اش اعلام اسوشییتدپرس به عنوان یک خبرگزاری غیرانتفاعی تعاونی بود پیشنهاد های تازه ای مطرح شد که بعدا شکل تازه ای به سازمان تحریری رسانه ها داد. این اجلاس در آن زمان هیاتی را برای بررسی کارشناسانه و به صورت ضابطه درآوردن این پیشنهادها تعیین کرد و از آن پس هر چند سال و گاهی چند دهه یک بار جلسات حرفه ای برای بازبینی این ضوابط تشکیل می شود. این ضوابط و بازبینی ها از دهه ۱۹۲۰ از مرزهای آمریکا فراتر رفته و جهانی شده اند. از جمله این ضوابط مدون، منع کار کردن همزمان یک روزنامه نگار درگیر در امور خبری در دو روزنامه بود (که بعدا به دو و یا چند رسانه تعمیم یافت)و روزنامه های تهران هم از سال ۱۹۵۵( ۱۳۳۴ ) آن را پذیرفتند و به اجرا در آوردند که تا انقلاب سال ۱۳۵۷ دقیقا رعایت می شد و سختگیری کیهان و اطلاعات در این زمینه بسیار شدید بود و حتی مبادله خبر میان خبرنگاران دو روزنامه ممنوع و در صورت مشاهده ، هردو خبرنگار اخراج می شدند. همین جدایی مطلق تحریریه های خبری رسانه ها در سراسر جهان و ایجاد رقابت میان آنها باعث پیشرفتشان شد. به علاوه ، در حرفه روزنامه نگاری نهادها و عناوین تازه ای به وجود آمد از جمله « روزنامه نگار فری لنس ( ناوابسته به یک رسانه ، حق التحریری ، مستقل . واژه فری لنس از عنوانی اقتباس شده است که در قرون وسطی به مردان سویسی که داوطلب استخدام در ارتش هر کشوری بودند که پول بیشتری به آنان پیشنهاد می کرد)» ، سندیکاهای توزیع مقالات و ... و تنها این روزنامه نگاران مجاز به فروش مطالب خود به رسانه های متعدد بوده اند. اعضای سندیکاهای توزیع مقالات ، تحلیلها و سفرنامه های خبری، نوشته خود را به سندیکا می دهند و سندیکا همانند یک خبر گزاری به روزنامه ها و هر رسانه دیگر می فرستد و برای هرکدام که چاپ کند صورت حساب ارسال می دارد. ممکن است یک مقاله، همزمان در دهها روزنامه انتشار یابد و .... به این ترتیب کار کردن عوامل خبر( خبرنگار ، دبیر و سردبیر اجرایی ) همچنان از کار کردن همزمان در دو رسانه ممنوع هستند. ابراز نظر شخصی ( به هر صورت؛ مصاحبه و نوشته ) از کار خبر مجزا شده و اعضای کادر استخدامی تحریریه یک رسانه می توانند درباره نظر شخصی خود با رسانه های دیگر مصاحبه کنند یا آن را بنویسند و بفرستند.
در این راستا ، در ماه مه ۱۹۸۵ گروهی از روزنامه نگاران که در جهان از شهرت حرفه ای و بی طرفی بر خوردار بودند پارا فراتر نهاده و پس از یک نشست اخطار کردند که رسانه های بزرگ عمدتا توجه خود را معطوف به حرفها و بازی های سیاستمداران و اعلامیه ها و مصاحبه های از پیش نوشته شده دولتمردان کرده اند و دارند از مردم عادی و مشکلات زندگانی آنان دور می شوند.
این گروه این روند را خروج رسانه ها از اصول و در نتیجه حرفه خود اعلام داشتند و تاکید کردند که ادامه این روند منجر به آن خواهد شد که همه فعالیت ها معطوف به اعمال و گفته های چند نفر در جهان شود که این بزرگ جلوه دادن ها عوارض جهانی مطلوب نخواهد داشت. رسانه ها در آغاز کار به حرفها و کارهای مردم عادی و دشواری های آنان توجه بیشتری نشان می دادند و اصول روزنامه نگاری بر همین اساس تدوین شده است که دارد به فراموشی سپرده می شود.
این اخطار، ظاهرا پس از نقل وسیع گزارشهای چند شبکه که نام «خبری» بر خود نهاده اند و خبرگزاری های اصطلاحا «بین المللی» در رسانه های همگانی داده شد ، زیرا که این شبکه ها عمدا و یا به دلیل آسانی دسترسی، توجه خود را به اخبار داده شده از سوی منابع دولتی و نیز اظهارات سیاستمداران و دولتمردان معطوف کرده بودند و ... که این روش تا به امروز( سال ۲۰۰۴ ) ادامه دارد. نقل همین گزارشها که ابزارهای غیر حرفه ای ازجمله سلفون ها هم آنها را به مشترکان خود می رسانند باعث کاهش تیراژ رسانه های چاپی و مخاطبان رادیو ـ تلویزیونها شده است.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز