لنزهای تماسی: راهنمای مصرف کنندگان

كسانیكه برای اولین بار می خواهند از لنز تماسی استفاده می كنند با سؤالات بی شماری مواجه می شوند: اولین قدم چیست؟ برای تجویز لنز تماسی نزد چه كسی باید رفت؟ چگونه می توان پشت و رو بودن لنز را هنگام قرار دادن در چشم تشخیص داد؟ با خواندن این مقاله، اطلاعات مفیدی در این زمینه هاو موارد دیگر بدست خواهید آورد.
● اولین قدم
اگر می خواهید از لنز تماسی استفاده كنید باید به چشم پزشك یا حداقل یك اپتومتریست خبره مراجعه نمایید و این شامل استفاده از لنز تماسی رنگی حتی در موارد زیبایی هم می شود. چرا؟ چون لنزهای تماسی یك ابزار پزشكی هستند كه باید بطور مناسب توسط یك متخصص چشم تجویز شوند. چشم پزشك چشمتان را معاینه كرده و مطمئن می شود برای استفاده از لنز تماسی مشكلی ندارید و سپس لنز را برای شما نسخه می كند.
● انواع لنزهای تماسی
لنزها بر حسب جنس لنز، فاصله زمانی كه برای تعویض لنز لازم است و قابلیت خوابیدن با لنز در شب تقسیم بندی می شوند.
لنزهای تماسی از انواع مختلف پلاستیك ساخته شده اند كه به دو گروه اصلی نرم و سخت تقسیم می شوند. لنزهای نرم ۲۵ تا ۷۹% آب دارند، كاملاً راحت هستند و استفاده كننده خیلی سریع به آن ها عادت می كند. در مورد لنزهای نفوذپذیر به گاز (Rigid Gas Permeable - RGP) زمان عادت كردن طولانی تر است، مدت زمان بیشتری قابل استفاده هستند و مقاومتشان نسبت به ایجاد رسوب روی سطح آن ها بیشتر است.
لنزهای نفوذپذیر به گاز برای كسانیكه دید با كیفیت بهتر می خواهند قابل توصیه است. لنزهای تماسی را بر حسب مدت زمانی كه قابل استفاده اند و سپس باید دور انداخت نیز تقسیم می كنند. لنزهای RGP را می توان چند سال استفاده كرد ولی لنزهای نرم از لحاظ مدت زمان تعویض تقسیم بندی می شوند.
● برنامه تعویض لنزهای نرم
نوع لنز نرم مدت زمان تعویض
قابل تعویض روزانه ۱ روز
قابل تعویض (با استفاده ممتد) ۱ هفته
قابل تعویض (با استفاده روزانه) ۲ هفته
قابل تعویض مكرر ۱ یا چند ماه
روش قدیمی یا سنتی سالانه
منظور از استفاده ممتد استفاده از لنزهای تماسی در خواب می باشد و روش روزانه استفاده از لنز فقط در طول روز و نه در خواب می باشد.
● انواع جدید لنزهای تماسی
لنزهایی كه بطور مداوم به مدت ۳۰ روز استفاده می شوند یك نوع جدید از لنزهای نرم هستند كه میزان زیادی اكسیژن را به چشم شما رسانده و بسیار راحت و ایمن هستند. لنزهای دو كانونی و توریك هم لنزهایی هستند كه بصورت قابل تعویض می توان استفاده كرد و جدیداً به بازار عرضه شده اند.
لنزهایی با بلوك نور ماوراء بنفش (UV) هم بصورت لنز نرم و هم سخت ساخته شده اند. این لنزها قرنیه و چشم را از برخورد با نور UV مضر محافظت می نمایند. از آنجا كه لنز كاملاً شفاف است با نگاه كردن به آن نمی توان بلوكر UV بودن آن را تشخیص داد و بلوكر بودن این لنزها معمولاً روی جعبه لنز حك شده است.
البته باز باید در نظر داشت كه لنز تماسی فقط قرنیه را محافظت می كند و عینك آفتابی با بلوك UV می تواند كل چشم و پوست اطراف چشم را از UV حفظ كند. سپس لنز تماسی بلوك كننده UV مكمل عینك آفتابی برای محافظت بیشتر می باشد.
لنزهای جدید دیگر، لنزهایی هستند كه شكل قرنیه را تغییر داده و دید شما را بدون استفاده از لنز یا جراحی كامل می كنند كه به نام اورتوكراتولوژی یا CRT خوانده می شوند. این لنزها را در طول شب استفاده شده و در این مدت شكل قرنیه را تغییر داده و در صبح و در طول روز با اینكه از لنز تماسی استفاده نمی كنید دیدتان بهتر می شود.
● لنزهای تماسی قابل تعویض: انتخابی سالم
لنزهای قابل تعویض برای مدت زمان مشخصی قابل استفاده اند و سپس دور ریخته می شوند و یك جفت لنز جدید جایگزین می شود. این لنزها در سال ۱۹۸۷ معرفی شدند و امروزه بیشترین نوع لنز تماسی قابل استفاده اند.
● لنزهای قابل تعویض به سه دسته كلی تقسیم می شوند:
لنزهای قابل تعویض كه هر ۲ هفته یا زودتر یكبار دور ریخته شده و بجای آن ها از لنز نو استفاده می شود.
لنزهای قابل تعویض مكرر كه هر ماه یا هر ۳ ماه یكبار تعویض می شوند.
لنزهای تماسی با روش سنتی كه هر ۶ ماه یا یكسال یكبار تعویض می شوند.
لنزهای قابل تعویض یا روزانه اند و یا ممتد استفاده می شوند. فرم روزانه فقط در طی روز زده می شود و در هنگام خواب درآورده می شود ولی فرم ممتد در هنگام خواب نیز استفاده می گردد.
● چرا لنز ها را دور می اندازیم؟
هرچه زودتر لنزهای تماسیتان را تعویض كنید چشم های شما سالمتر و راحت تر خواهد بود. موادی مانند پروتئین، كلسیم و چربی ها در اشك شما بطور طبیعی یافت می شود كه می تواند روی لنز شما رسوب كند كه هم باعث احساس ناراحتی در چشم شده و هم چشم را مستعد عفونت می كند. البته شما می توانید لنزهایتان را همیشه تمیز نگه دارید ولی لنزهای قابل تعویض وقت شما را حفظ می كند. لنزهای قابل تعویض روزانه كه هر روز عوض می شوند دیگر نیازی به محلول های پاك كننده ندارند و رسوب روی لنز قرار نگرفته و ریسك عفونت را زیاد نمی كنند.
● كدام نوع لنز قابل تعویض برای شما مناسبتر است؟
برنامه تعویض لنز هر فرد بستگی به چشم آن فرد دارد. بعضی از چشم ها پروتئین و چربی بیشتری تولید می كنند پس لنز باید زودتر جایگزین شود. همچنین اگر فرد آلرژی داشته باشد باید زود به زود لنزش را عوض كند. بهرحال ارزیابی دقیق و كامل توسط چشم پزشك می تواند بهترین برنامه جایگزینی لنز را به شما پیشنهاد كند.
● لنزهای تماسی رنگی
▪ لنز های تماسی رنگی به گروه های زیر تقسیم می شوند:
۱. لنز رنگی نامرئی
۲. لنز رنگی تشدید كننده
۳. لنز رنگی مات
۴. لنز رنگی فیلتر نور
لنزهای رنگی هم می توانند فقط جنبه زیبایی داشته باشند و هم برای اصلاح آستیگماتیسم یا پیرچشمی یا عیوب رفراكتیو استفاده شوند.
لنز رنگی مرئی: رنگ آبی كمرنگ یا سبز به لنز اضافه می شود تا در زمان گذاشتن یا برداشتن لنز بهتر دیده شود یا زمانیكه به زمین بیافتد قابل تشخیص باشد. چون رنگ آن بسیار كمرنگ است روی رنگ چشم اثر ندارد.
لنز رنگی تشدید كننده: لنزهای شفافی هستند كه نسبت به لنزهای مرئی تیره تر هستند و رنگ چشم شما را تشدید می كنند. این نوع لنز بیشتر برای افرادی مناسب است كه رنگ چشم روشن دارند و می خواهند رنگ چشمشان تشدید شود.
لنز رنگی مات: رنگ آن بطور مشخصی رنگ چشم شما را عوض می كند كه طیف وسیعی از رنگ ها را شامل می شوند.
كمپانی هایی كه لنز رنگی می سازند تمام سعی و تلاش خود را بكار می برند تا شبیه عنبیه چشم شما شود حتی یك سری خط ها و شكل های رنگی و نقاط رنگی روی لنز ایجاد می كنند تا طبیعی تر بنظر آید. مركز لنز كه محل مردمك می باشد شفاف است تا بتوانید از ورای آن نگاه كنید.
لنزهای رنگی فیلترنور: این لنزها جدیداً تولید شده اند و بیشتر در رشته های ورزشی استفاده می شوند تا رنگ های خاصی را تشدید كنند مثلاً فیلتر زرد باعث می شود توپ تنیس یا گلف در زمینه مشخص تر شده و راحت تر هدف قرار گیرند.● بعضی مضرات لنز رنگی:
از آنجا كه ساخت لنز رنگی توسط كمپانی ها بگونه ای است كه تعداد زیادی از مصرف كنندگان از یك سایز لنز استفاده می كنند گاهی خصوصاً در زمان پلك زدن قسمت رنگی لنز مردمك را می پوشاند و یا چون سایز مردمك با میزان نور تغییر می كند در شب مردمك بزرگتر از قسمت شفاف وسط لنز شده و دید شما را تحت تأثیر قرار خواهد داد. اگر بطور مداوم با لنزتان مشكل دارید حتماً با چشم پزشكتان مشورت كنید.
● لنزهای اشتراكی: یك ایده مضر
اگر لنز رنگیتان را با دوستتان بطور مشترك استفاده كنید در اشتباه هستید چون لنز رنگی هم نوعی لنز تماسی و ابزاری پزشكی است و برای چشم هر فرد بطور خاص تجویز می شود. استفاده مشترك از لنز همچنین می تواند باعث انتقال باكتری ها و در نتیجه عفونت چشم شود. لنزهای رنگی باید بطور مناسب تمیز شده و با محلول های ضدعفونی كننده، ضدعفونی شوند.
● آیا برای لنز رنگی هم نیاز به نسخه دارید؟
اگر لنز شما برای اصلاح دیدتان قدرت داشته باشد قطعاً نیاز به نسخه دارید و اگر فقط برای زیبایی استفاده می كنید از آنجایی كه ریسك كوری و صدمه زیاد به چشم دارد بهتر است با تجویز چشم پزشك و یا اپتومتریست باشد و از خرید لنزهای رنگی در فروشگاه ها و یا آرایشگاه ها و ... پرهیز كنید.
● لنزهای تماسی با استفاده ممتد ۳۰ روزه و ۷ روزه
لنزهای تماسی ممتد لنزهایی هستند كه در زمان خواب هم قابل استفاده هستند بعضی لنزهای تماسی فقط قابل استفاده روزانه هستند و در زمان خواب باید درآورده شوند. لنزهای ممتد اكسیژن بیشتری به قرنیه می رسانند بیشتر این ها تا ۷ روز قابل استفاده اند و بعد از ۷ روز دور انداخته می شوند.
دو نوع لنز تماسی وجود دارد كه تا ۳۰ روز هم قابل استفاده ممتد هستند. یكی لنز "شب و روز" كمپانی CIBA و دیگری لنز Pure Vision كمپانی Bausch and Lomb. بهرحال لنزهایی كه در شب استفاده می شوند ریسك عفونت بیشتری نسبت به لنزهای روزانه دارند چون ارگانیسم های خطرناكی كه از طریق انگشتان، پلك یا محلول های لنز وارد چشم می شوند زیر لنز تماسی تجمع یافته و در شب بهتر رشد كرده و شانس عفونت قرنیه زیاد می شود. البته لنزهای ۳۰ روزه یا ۷ روزه قابل تعویض چون نیاز به محلول لنز ندارند میزان ورود میكروارگانیسم به چشم را كاهش داده و خیلی شانس عفونت را بالا نمی برند. لنزهای ۳۰ روزه ای كه اكنون در دسترس هستند از ماده هیدروژل سیلیكونی بسیار قابل نفوذ به اكسیژن ساخته شده اند.
مثلاً لنز "شب و روز" ۶ برابر اكسیژن بیشتری نسبت به لنزهای معمولی به قرنیه می رساند نشان داده شده است كه سیگار كشیدن یك ریسك فاكتور مهم در عوارض لنزهای با استفاده ممتد می باشد.
برای كاهش ریسك عفونت در لنزهای تماسی ممتد می توان همیشه لنز را استفاده نكرد. مثلاً فقط در چرت های بین روز یا در زمان تعطیلات در هنگام خواب استفاده شوند و در بقیه مواقع هنگام خواب درآورده شوند البته در این صورت ریسك استفاده از محلول لنز و جا لنزی اضافه می گردد.
حتماً توجه كنید كه در زمان احساس ناراحتی یا سوزش یا كاهش دید سریعاً لنزها را خارج كرده و با چشم پزشك خود تماس حاصل نمایید.
● لنزهای تماسی با با نفوذپذیری نسبت به گاز (RGP)
لنزهای تماسی سخت كه به اكسیژن نفوذ پذیرند با لنزهای سخت دهه های قبلی متفاوتند. لنزهای سخت در ابتدا از جنس PMMA بودند كه باعث ایجاد ناراحتی در زمان استفاده می شدند زیرا به اكسیژن نفوذپذیر نبودند. لنزهای نفوذپذیر به گاز در میانه های دهه ۱۹۸۰ با بازار آمدند كه حاوی سیلیكون می باشند و نسبت به PMMA انعطاف پذیرترند و اكسیژن بیشتری را از خود عبور می دهند حتی بیشتر از لنزهای نرم.
لنزهای نفوذپذیر به گاز (GP) دید با كیفیت ایجاد می كنند، بیشتر عمر می كنند، مقاومت بیشتری نسبت به رسوبات دارند، راحت تر تمیز می شوند و چون به مدت طولانی تری قابل استفاده هستند در دراز مدت از لنزهای نرم ارزانترند. اما باید گفت كه لنز های نرم راحت تر بوده و لنزهای نفوذپذیر به گاز نیاز به عادت كردن دارند.
● فواید GPها:
GPها نسبت به لنزهای نرم چند فایده عمده دارند. چون از جنس سخت هستند در زمان پلك زدن شكل خود را حفظ كرده و دید بهتری نسبت به لنز نرم ایجاد می كنند. GP ها مدت زیادی عمر می كنند ولی البته شكننده هستند (مثلاً وقتی روی آن ها پا بگذارید). در مقابل به راحتی پاره نمی شوند (بر خلاف لنزهای نرم)، پروتئین و چربی های اشك به آن ها متصل نمی شود و با كمی مراقبت می توان سال ها از لنزهای GP استفاده كرد.
برای افرادیكه دید قابل قبول با لنز نرم ندارند و دید با كیفیت بالا می خواهند یا آستیگماتیسمی دارند كه با لنز نرم جبران نمی شود لنز GP انتخاب مناسبی است.
GP ها برای قوز قرنیه (كراتوكونوس) مناسبند و برای اصلاح پیرچشمی لنزهای GP دو كانونی یا چند كانونی با طرح های مختلف وجود دارد. مطالعات اخیر نشان داده است كه در بچه های نزدیك بین استفاده از GP ها می تواند پیشرفت نزدیك بینی را آهسته كند.
● مضرات GP ها:
چون دوره عادت كردن وجود دارد GP ها را باید هر روز استفاده كرد، ولی در لنزهای نرم حتی اگر یك هفته استفاده نشوند بعد از آن استفاده از لنز نرم كاملاً راحت است. بعضی از افراد بعد از استفاده از GP حتی با زدن عینك دیدشان تار است كه پدیده ای موقتی است GP ها نسبت به لنزهای ۳۰ روزه یا قابل تعویض یك روزه كار بیشتری برای تمیز كردن لازم دارند چون در زمان تمیز كردنشان حتماً باید با انگشت ساییده شوند تا پاك شوند.
● مراقبت های لنز نرم:
برای اینكه مطمئن شوید لنزتان را پشت و رو در چشم نمی گذارید آنرا روی انگشت در مقابل چشمانتان قرار دهید. اگر مطابق شكل زیر لنز شكل "U" داشته باشد پشت و رو نیست. اما اگر لبه های "U" به خارج كشیده شده باشد لنزتان پشت و رو است.
در هنگام استفاده از لنز نرم دانستن مراقبت های آن بسیار مهم است چون عدم مراقبت كافی باعث عفونت می شود كه حتی ممكن است منجر به كوری گردد. امروزه استفاده از محلول های چند منظوره و لنزهای قابل تعویض روزانه كار مراقبت را آسان نموده است. قبل از شروع بحث باید یادآور شویم كه قبل از تغییر روش مراقبتتان از لنز با چشم پزشكتان مشورت كنید چون بعضی محلول ها با لنز تماسی شما سازگار نیستید.
● مراحل تمیز كردن لنز نرم:
دستهایتان را كاملاً بشویید تا كثیفی و جرم های آلوده را به چشمانتان وارد نكنید. از صابون های مرطوب كننده استفاده نكنید چون برای لنز شما خوب نیستند. دستهایتان را با حوله ای خشك كنید كه پرز نداشته باشد.
ابتدا لنز یك چشم را خارج كنید با محلول مخصوص تمیز كنید تا مواد آرایشی شسته شود. بعضی محلول ها نیاز به سائیدن لنز دارند ولی بعضی دیگر فقط با ریختن محلول روی لنز تمام رسوبات را پاك می كنند.
دوباره لنز را بشوئید.
لنزها را در جا لنزی تمیز بگذارید و آن را با محلول مناسب و محلول ضدعفونی كننده پر كنید.
تمام این مراحل را برای لنز چشم مقابل انجام دهید.
● مراقبت های دیگر:
از بین بردن پروتئین ها: بسته به نوع لنزی كه استفاده می كنید و میزان پروتئینی كه روی لنز شما رسوب می كند پزشك شما ممكن است محلول های را برای از بین بردن پروتئین ها پیشنهاد كند. هرچه عمر لنزتان بیشتر باشد نیاز به این محلول ها بیشتر می شود ولی لنزهای قابل تعویض معمولاً نیاز به این محلول ها پیدا نمی كنند.
از بین بردن خشكی و تحریك چشم ها: از قطره های چشمی لنز تماسی برای نرم كردن و مرطوب نگه داشتن لنز و چشم خود استفاده كنید.
از بین بردن آلرژی و حساسیت چشم ها: اگر نسبت به مواد شیمیایی موجود در محلول های لنز تماسی آلرژی پیدا كردید بهتر است از محلول های بدون نگهدارنده استفاده نمایید.محصولات مختلف محلول های ضدعفونی كننده و پاك كننده و شستشو دهنده:
محلول سالین: برای شستن و نگهداری لنز تماسی است به شرط اینكه از حرارت یا اشعه ماوراء بنفش برای ضدعفونی كردن لنز تماسی استفاده نمایید. هیچگاه از سالین برای تمیز كردن و ضدعفونی كردن لنز استفاده نكنید اگر از قرص های آنزیمی و یا وسایل ضدعفونی كننده استفاده می كنید هم نیاز به محلول فرمال سالین دارید.
ماده پاك كننده روزانه: برای پاك كردن لنز تماسی است شما چند قطره از آن را روی كف دستتان گذاشته و با احتیاط لنز را می سایید معمولاً حدود ۲۰ ثانیه باید این كار را ادامه دهید. باید مطمئن شوید هر دو سمت آن تمیز شده است و بعد از محلول های دیگر برای شستشو و ضدعفونی استفاده نمایید.
محلول های چند منظوره: برای پاك كردن، شستشو و ضد عفونی كردن و نگهداری لنز شما استفاده می شود. تمام این كارها با یك محلول انجام می شود. لنزها را در جا لنزی تمیز با همین محلول می توان نگهداری كرده و در زمان استفاده، لنز را با همین محلول شسته و در چشم می گذاریم.
محلول هیدروژن پراكسید: برای پاك كردن،ضد عفونی كردن و شستن و نگهداری لنز استفاده می شود. با این محصول ابتدا لنز را در سبد خاصی قرار داده و آن را می شوئید سپس سبد را در ظرف مخصوص قرار داده و آن را از این محلول پر كرده تا لنز تمیز شود. محلول های هیدروژن پراكسید حتماً باید خنثی كننده داشته باشند كه یا در خود محلول وجود دارد یا بطور جداگانه قرص خنثی كننده باید استفاده شود تا هیدروژن پراكسید تبدیل به آب شود و واكنش های حساسیتی ایجاد نكند بعد از درآوردن لنز از محلول هیدروژن پراكسید، لنزتان را با محلول دیگری بشوئید و داخل چشم بگذارید.
وسایل پاك كننده و ضدعفونی كننده: وسایل پاك كننده از امواج اولتراسوند و وسایل ضدعفونی كننده از امواج ماوراء بنفش یا حرارت استفاده می كنند. ابتدا لنز را شسته و سپس در این وسایل قرار دهید و با محلول پر كنید و آن را روشن كرده تا لنز شما پاك و ضدعفونی شود.
پاك كننده آنزیمی: برای شستن پروتئین ها از لنز استفاده می شوند. معمولاًٌ هفته ای یكبار از این آنزیم ها استفاده می شود. ابتدا لنزتان را پاك كنید و بشوئید. جا لنزیتان را با محلول خود پر كنید و سپس یك قرص آنزیمی داخل آن بیندازید صبر كنید تا حل شود و بعد لنزتان را در جا لنزی قرار دهید لنز باید معمولاً ۱۵ دقیقه در این محلول بماند. بعد با محلول دیگری آن را ضدعفونی كنید.
از بین برنده پروتئین روزانه بصورت مایع است و روزانه استفاده می شود می توان همراه با محلول چند منظوره از آن استفاده شود. ابتدا لنزتان را تمیز كرده و شستشو دهید و سپس جا لنزیتان را با محلول چند منظوره پر كرده و سپس یك قطره از محلول از بین برنده پروتئین روزانه به آن اضافه كرده و لنزتان را به روش معمول ضدعفونی كنید.
قطره: برای نرم كردن چشم و مرطوب نگه داشتن سطح چشم و لنز تماسی استفاده می شود.
محلول هایی برای چشم های حساس: اگر به محلول های لنز واكنش های آلرژی نشان می دهید و علائمی مثل خارش، اشكریزش، احساس جسم خارجی، قرمزی و ترشحات پیدا می كنید حتماً به چشم پزشك مراجعه نمایید تا علت آن مشخص شود.
نگهدارنده Thimeresal در ۱۰% افراد باعث چنین واكنش هایی می شود كه اگر علت علائم حساسیت به Thimeresal شناخته شود می توان از محلول های بدون Thimeresal استفاده كرد محلول های هیدروژن پراكسید به علت داشتن خنثی كننده معمولاً ایجاد ناراحتی نمی كند.
● آنچه باید بدانید.
۱. هرگز به نوك ظرف محلولتان دست نزنید و آن را با هیچ سطحی مثل دست یا صورت تماس ندهید.
۲. هرگز لنزتان را زیر شیر آب نشوئید زیرا ممكن است آلوده شود.
۳. وسایل لنز تماسیتان را تمیز كنید خصوصاً جا لنزیتان را حتماً با آب گرم تمیز بشوئید و در معرض هوا خشك كنید.
۴. جا لنزیتان را هر ماه ۱ مرتبه دور بیاندازید و از جا لنزی جدید استفاده كنید تا ریسك عفونت كاهش یابد.
۵. لنزتان را یك بار در روز تمیز كرده و ضدعفونی كنید تا هم چشمتان سالمتر باشد و هم با لنز راحتتر باشید.
● مراقبت های لنز سخت یا RGP
بطور كلی لنزهای سخت یا RGP مراقبت راحتتری نسبت به لنز نرم دارند چون معمولاً از تركیب سیلیكون و فلوراید ساخته شده اند و پروتئین و مواد دیگر را جذب نمی كنند.
البته هرچه تعداد سال های بیشتری از RGP استفاده كنیم تمیز كردن آن سخت تر می شود و زمانیكه با محلول های معمولی پاك كننده نتوان آن ها را تمیز كرد باید RGP را پولیش كرد.
در موارد معمول برای تمیز كردن لنز سخت، با یك محلول پاك كننده به آرامی لنز را با انگشت اشاره ساییده و سپس لنز را شسته و در جا لنزی كه از محلول نگهدارنده پر شده است قرار می دهیم. بهتر است از محلول نگهدارنده استفاده شود نه آب شیر. اگر رسوبات پروتئین روی لنز زیاد باقی می ماند می توان از پاك كننده آنزیماتیك استفاده كرد. اگر شما لنز سخت را روزانه استفاده می كنید یعنی شب ها خارج می كنید فقط یكبار در هفته از پاك كننده آنزیماتیك استفاده كنید. ممكن است در زمان استفاده از لنزتان از محلول مرطوب كننده استفاده كنید تا لنز در زمان استفاده نرم شود. بهتر است جا لنزیتان را بعد از هر بار استفاده تمیز كرده، بشوئید و در معرض هوا خشك كنید. همه محلول های مورد استفاده در لنز نرم، در لنز سخت استفاده نمی شود. محلولتان را با نظر خودتان عوض نكنید یا از محلولی كه توصیه نمی شود استفاده نكنید.
● اگر با لنز خود احساس راحتی نمی كنید چه كنید؟
اگر شما احساس راحتی با لنزتان نمی كنید تنها نیستید. خیلی از افراد با لنز خود احساس راحتی نمی كنند ولی حتماً به چشم پزشك مراجعه كنید تا علت این ناراحتی مشخص شود چون علل متعددی برای آن وجود دارد.
اگر چشم شما قرمز، دردناك یا متورم است یا ترشحات دارد سریعاً لنز خود را بردارید و دیگر از آن استفاده نكنید و به پزشك خود مراجعه نمایید چون این ها می تواند علائم مسئله ای جدی باشند.
بسیار مهم است كه چشم و لنز تماسی با هم درست كار كنند یعنی لنزی كه خوب جای گرفته باشد در یك محیط سالم، درست عمل می كند. مسائلی مثل آلرژی و بیماریهایی مثل شوگرن، مشكلات تیروئید یا تغییرات هورمونی هنگام یائسگی باعث بروز مشكلات چشمی مثل سوزش چشم خصوصاً ناشی از خشكی چشم می شوند. اشك مصنوعی بدون نگهدارنده می تواند این علائم را از بین ببرد ولی حتماً با نسخه پزشك از این قطره ها استفاده كنید.
تغذیه هم یك فاكتور مهم است چون اشك تركیبات زیادی را شامل می شود و تغذیه شما روی تركیب اشك شما اثر دارد. اگر كافئین و الكل زیاد مصرف كنید و آب كم بخورید، اشك شما بسیار خشك خواهد شد كه برای لنز تماسی شما مناسب نیست یعنی با مكمل های غذایی یا تغییر در تغذیه می توان كیفیت اشك را بهتر كرد. مثلاً با مصرف چربی امگا ۳ كه در ماهی وجود دارد میزان چربی اشك تنظیم شده و تبخیر اشك كاهش می یابد.
● اثر لنز تماسی:
انواع زیادی لنز تماسی وجود دارد. اغلب انواع جدیدتر راحتتر از انواع قدیمی تر هستند. مواد جدیدتر و طرح های جدیدتر به پزشكان امكان انتخاب بهتر را برای بیماران داده است. مثلاً لنزهای با ماده جدید هیدروژل سیلیكونی، اكسیژن بیشتری را به چشم شما می رساند كه راحتی بیشتری را به همراه خواهد داشت. سایز و شكل لنز هم مهم است خصوصاً در لنزهای سخت اگر قطر و شعاع انحنای آن درست انتخاب نشود احساس ناراحتی خواهید كرد.
● برنامه مناسب استفاده از لنز و سیستم مراقبت از لنز:
احساس ناراحتی بیماران از لنز تماسی می تواند ناشی از درست پاك نكردن لنز یا درست ضدعفونی نكردن آن باشد. همچنین نوع محلول هم مهم است چون بعضی از محلول ها لنز شما را به خوبی تمیز نخواهند كرد و باعث تغییر كیفیت آن هم می شوند پس حتماً در تغییر محلول لنز با پزشك خود مشورت كنید. محلول هایی كه حاوی نگهدارنده هستند حساسیت نسبت به نگهدارنده به مرور ممكن است پیدا شود.
● محیط:
اگر شما در محیط آلوده كار می كنید، مواد زاید به راحتی بین لنز و چشم شما قرار می گیرد و باعث ناراحتی می شود. اگر احساس ناراحتی در محیط بیرون یا اطراف حیوانات ایجاد شود احتمالاً آلرژی عامل آن است. سیگار كشیدن ریسك خشكی چشم را زیاد كرده و استفاده زیاد از كامپیوتر بخاطر كم پلك زدن، باز احساس خشكی چشم وجود دارد.
بهرحال، حتی در صورت وجود ناراحتی اندك به پزشك خود مراجعه كنید تا علت آن مشخص شود.

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اصلاح دید نور