نوشابه‌های کولادار

نوشابه‌های کولادار، نوشابه‌های نشاط‌آور و انرژی‌زای حاوی کافئین هستند که با اسیدکربینک مخلوط‌اند. گاهی به‌جای واژهٔ کولا (Cola) از عنوان انگلیسی (Coke) نیز برای این محصول استفاده می‌شود که آن نیز مثل کوکاکولا (Coca-Cola) یک برند به ثبت رسیده است.
● مواد متشکلهٔ نوشابه
بدون شک اصلی‌ترین مواد تشکیل‌دهندهٔ نوشابه‌های کولا، میوهٔ کافئین‌دار درخت کولا که به همین نامه خوانده می‌شود و هم‌چنین بوتهٔ کوکائین‌دار کولا است. در سال ۱۹۰۳ برای اولین‌بار تأثیرات زیان‌آور کوکائین شناخته شد و از همان موقع به بعد استفاده از این ماده در نوشابه‌ها حذف شد. امروزه در تهیهٔ نوشابه از کولاهائی استفاده می‌شود که کوکائین آن قبلاً طی عملیاتی گرفته و جدا می‌شود. این نوشابه‌ها در کنار وجود کولا، وانیل، روغن دارچین، روغن میخک و لیمو، تا به امروز هم طعم اصیل و واقعی خود را حفظ کرده است. علاوه بر موارد ذکر شده این نوشابه‌ها حاوی کافئین، اسیدفسفریک، مقدار بسیار زیادی شکر، اسید کربنیک و آب، به‌عنوان پایه‌ای‌ترین ماده هستند. علت متغیربودن طعم این نوشابه‌ها در کشورهای مختلف به کیفیت آب و نوع شکر آن کشور باز می‌گردد. مثلاً در آسیا از نیشکر، در اروپا اغلب از چغندرقند و در آمریکا از شیرهٔ شکر استفاده می‌شود. از اواسط دههٔ هشتاد تقریباً همهٔ تولیدکنندگن، نوع ملایم (Light) این محصول را نیز عرضه کردند که در آن به‌جای شکر از آسپارتام (Aspartam) و اس‌سولفام (Acesulfam)، استفاده می‌کردند. هم‌چنین در حجم کمتری انواع بدون کافئین که اصطلاحاً ”کولای بچه“ (Kinder cola) نامیده می‌شود، تولید کردند که حاوی طعم به‌خصوص انواع میوه‌ها مثل گیلاس، لیمو و وانیل بود. در گذشته یکی از مهم‌ترین مواد مورد استفاده در کولا اسیدسیتریک (جوهر لیمو) بود، اما امروزه از اسیدفسفریک رقیق شده استفاده می‌شود. در واقع طعم اصلی کولا به‌وجود همین اسیدفسفریک که نوعی عصارهٔ تثبیت‌کننده است باز می‌گردد.
● تأثیرات اسیدفسفریک
اسیدفسفریک به‌عنوان پایهٔ نوشابه‌های کولا دارای تأثیرات بسیار فراوانی است. مثلاً اگر یک دندان را داخل اسیدفسفریک قرار دهید، نمی‌پوسد بلکه فقط تیره‌رنگ می‌شود. اما اگر یک تکه گوشت را یک‌شب داخل اسیدفسفریک قرار دهید، گوشت در اسید حل می‌شود. البته میزان حل شدن گوشت به دو عامل بستگی دارد، یکی وسعت سطح در تماس با اسید و دیگری مقدار چربی گوشت است. هر چقدر سطح گوشت وسیع‌تر باشد به اسید امکان حمله و نفوذ بیشتری را می‌دهد و هر چقدر گوشت کم‌چرب‌تر باشد بیشتر در اسید حل می‌شود. هم‌چنین اگر یک میخ زنگ‌زده را به مدت تقریباً ۴۸ ساعت در اسیدفسفریک قرار دهید دیگر آثار زنگ‌زدگی را روی آن مشاهده نخواهید کرد و میخی سالم و نو دارید.
علاوه بر این برای تمیز کردن سکه‌های کدر و تیره نیز می‌توانید آنها را با مقداری کولا تمیز کنید. با توجه به میزان کثیفی سکه مدت زمان بیشتر یا کمتری برای پاک کردن سکه به‌کار ببرید هم‌چنین از کولا می‌توان برای تمیز کردن وسایل خانگی مثل اجاق‌گاز، در، پنجره و... نیز به خاطر اسیدفسفریک آن استفاده کرد.
تأثیرات اسیدفسفریک روی ارگانیسم بدن هنوز قطعی نشده است. به‌طوری‌که برخلاف آنچه اخیراً برحسب تصادف اثبات شد، تاکنون هیچ مدرکی دال بر ایجاد کمبود کلسیم بر اثر اسیدفسفریک موجود در این نوشابه‌ها به‌دست نیامده بود. به‌طور فرضی می‌توان حدس زد که بر اثر مصرف بیش از اندازهٔ نوشابه‌های کولادار، افراد دیگر فرصتی برای مصرف لبنیات که سرشار از کلسیم است، پیدا نمی‌کنند و به این ترتیب دچار کمبود کلسیم می‌شوند.
● تاریخچه
مخترع کولا داروسازی به نام جان.اس. پمبرتون (John.S. Pemberton) است. وی در سال ۱۸۸۶ دستور تهیهٔ شربتی را نوشت که آن‌را با سودا مخلوط کرد و تحت عنوان ”شرب کوکاکولا“ به فروش رساند.
در کنار کوکاکولا تعداد بیشماری مارک‌های دیگر نیز پا به عرصهٔ وجود گذاشتند که البته هیچ‌کدام از آنها نتوانستند شهرت و محبوبیت جهانی کولا را به‌دست آورند. معروف‌ترین این مارک‌ها که در کشور آمریکا تولید شد، پپسی کولا (Pepsi Cola) نام دارد. هم‌چنین در اروپا نیز مارک‌های پرطرفداری وجود داشت که از آن میان می‌توان آفری‌کولا (Afri-cola) که سال ۱۹۳۱ در کشور آلمان تهیه شد و هم‌چنین کلاب‌کولا (Club Cola) که آن نیز در جمهوری دموکراتیک آلمان طرفدار داشت، اشاره کرد. در اکثر کشورهای دنیا نوشابه‌های کولا را منسوب به آمریکا می‌دانند و بسیاری از کشورها نیز به خاطر غربی بودن این محصول طرفدار آن هستند و از نوشیدن آن لذت می‌برند. البته در برخی از کشورها که تفکرات ضدآمریکائی حاکم است نوشابه‌های محلی و منطقه‌ای به فروش می‌رسد. توکولا (Tokola) مارک کوبائی این محصول است که در ایتالیا به فروش می‌رسد.
از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۳، پپسی کولا در کشور هند ممنوع بود.
سال ۲۰۰۲ محصول جدیدی به نام مکاکولا (Mecca-cola) در کشور فرانسه، به منظور کمک به مصرف‌کنندگان مسلمان تولید شد.
تولیدکنندگان آن نیز بین کردند که بخشی از درآمد حاصل از این محصول را به مؤسسات خیریه فلسطین اهدا می‌کنند.

منبع: De.wikipedia.org

منبع : مجله بهکام