« هویت » چیست و « با هویت » کیست

ای نقطه نامه الهی که تویی ای آینه جمال شاهی که تویی
بیرون ز تو نیست هر چه در عالم هست از خود بطلب هر آنچه خواهی که تویی
آغاز نوشتار را با یاد بزرگداشت هشتصدمین سال تولد جلال الدین رومی با دو بیتی از او آوردم تا معلوم شود قدما زودتر از ما به معنا و مفهوم در گفتار و کردار رسیده اند. واژه « هویت » کلمه ای عربی است و مصدر جعلی می باشد این کلمه به معنای او (هو) ضمیر غایب مفرد مذکر است که تشکیل شده از (هو) به اضافه (یت ) که نشان مصدر جعلی است یعنی ذات و جلوه خودی که از درون بر می آید که شامل خود و خانواده و ملت می گردد.
که در IDEiTITE محمدعلی فروغی در کتاب و « سیر حکمت در اروپا » در برابر کلمه فرانسوی (ایراه تیت) این کلمه را « این همانی » به جای هویت متداول عربی به کار برده است . اما با اینکه وضع واژه سره مزبور در Identity انگلیسی چهارچوب فعالیت و مصوبات فرهنگستان اول بود کلمه « این همانی » نتوانست جایگزین « هویت » شود.
چنانکه وقتی در کشورهای عربی از « بطاقه الهویه » یا « ورقه الهویه » صحبت می کنند در ایران کارت شناسائی یا برگه شناسائی را بکار می برند که اخیرا هم کارت ملی جایگزین آن شده است . بهرحال هویت یعنی اتحاد با لذات و به معنای توصیف و شناخته شدن و یکی بودن موصوف با صفات اصلی و جوهری موردنظر است به عبارت دیگر وقتی که از هویت واقعی پدیده ای سخن به میان می آید باید آن سخن طوری باشد که نشان دهد پدیده مزبور به راستی گویای هیات و ماهیت وجود خویش است . یعنی اگر بگوییم : مشک آنست که خود ببوید نه اینکه عطار بگوید.
یا « آفتاب آمد دلیل آفتاب » منظور ما ماهیت و طبیعت آنهاست .
رویهم رفته هیچ پدیده ای نیست که دارای هویت نباشد.
هویت کنه ماهیت و کیفیت هر چیزیست . مثلا هویت ملی به معنای آنست که زیرپوست یک ملت چه می گذرد.
هویت انسان را ابعاد مختلفی است که گاهی شامل آنچه ازلی و ابدیست و از حوزه علم و ما وقع ملموس خارج می گردد زیرا که با آنچه ناشناخته است ارتباط می یابد.
وجود ما معمایی است حافظ که تحقیقش فسون است و فسانه
مجموعه هویتهای فردی هویت گروهی و هویت جمعی یا ملی را تشکیل می دهد. یکی از مصادیقی که هویت ملی را پاسداری می کند اسناد و نسخ خطی است و یا میراث و آثار فرهنگی مکتوب جوامع گوناگون هستند. همانگونه که امروزه نشان ها و آرم ها و لوگوها و به اصطلاح امروزی نمایه ها خبر از اهمیت و اصالت اشیا و اجناس می دهند (یعنی مهر استاندارد) هویت ملی هم خبر از اصالت ملتها و راه طی شده توسط آنها را می دهد.
ملتی که هویت دارد شناسنامه دارد ملتی که دارای شناسنامه است در جامعه جهانی افتخارآفرین و مفتخر است و ارزش والا و جایگاهی فاخر دارد.
بزرگی فرمود : هیچ سرمایه ای جای هویت و خودباوری ملتها را نمی تواند بگیرد. عقیده و عشق آزادگی و آرمان خواهی اراده و انتخاب ملتها فرهنگسازان هویت هر جامعه ای هستند. به عنوان مثال درباره ایران قدری تامل کنیم .
● ایران یکی از مظاهر هویت ملی و آرمانی است .
هفتصد و یکسال قبل از میلاد تشکیل حکومت داده و حاکم داشته است که اگر ۲۰۰۷ میلادی را با آن جمع کنیم ۲۷۰۸ سال پیش مادها حاکم بودند و بالاخره در طول تاریخ آمدند و بردند و خوردند و رفتند. به عنوان مثال مغولها در دوران دویست ساله و تیموریان یکصد ساله و اعراب و ترکان و افغانها و پرتقالها و انگلیسی ها و روسها و آمریکائیها هر چند به ظاهر خود را فاتح می دانستند ولی مغلوب فکر و فرهنگی و هویت ایران و اسلامی شدند که نمونه بارز هویت ملی ایران و ایرانیان را در جنگ تحمیلی هشت ساله شرق و غرب بوسیله مزدور عراقی شان صدام عفلقی می توان دلیلی بر این مدعا دانست که آمریکا با حمایتهای همه جانبه اش روسها با پشتیبانی توپولف ها و میگهایش و فرانسویها با میراژهای جنگی و غرب با همه امکانات تسلیحاتش و انگلستان با تانکهای چیفتن و آلمان با مواد شیمیایی و اعراب سعودی و کویتی و اماراتی با دلارهایشان و سودان و یمن و... با سربازهای پابرهنه اش و...
ولی همت و مردانگی اقوام ایرانی در مرزهای ایران با هر نژاد و زبان از شیعه و سنی و زرتشتی و یهودی ترک و گنبدی و فارس و بلوچ و گیلک و کرد و لر و عرب از خوزستانی تا کردستانی و از زاهدانی تا خراسانی و از ترکمن تا تبریز برای دفاع از هویت اسلامی و ملی ایران خونهایشان درهم آمیخت و استقلال وجب به وجب خاک عزیزمان و تمامیت ارضی ما را تضمین نمود. و اینست معنای این همانی و هویت ملی که در رگ و پوست و استخوان زنان و مردان این سرزمین قهرمان پرور و فرهنگ ساز و مهرپرور.

محمدحسن اصغرنیا
عضو هیات علمی دانشگاه

منبع : روزنامه جمهوری اسلامی