احیای قلبی - تنفسی

احیای قلبی تنفسی هنگامی ضرورت می یابد که فردی دچار قطع تنفس یا ضربان قلب و یا هر دو شود. هنگامی که قطع تنفس و ضربان قلب رخ دهد، با مرگ ناگهانی روبه رو خواهیم شد.
مرگ ناگهانی ، علل مختلفی دارد که شامل مسمومیت ، غرق شدگی ، گیر کردن جسم خارجی در مجاری تنفسی، برق گرفتگی و خفه شدگی در اثر فشار و خفه شدگی بر اثر گازها هستند، ولی شایع ترین آن را حمله قلبی (انفارکتوس) تشکیل می دهد.
نشانه های هشداردهنده حمله قلبی عبارتند از:
احساس ناراحتی و فشار ، احساس سنگینی روی قفسه سینه ، فشرده شدن یا درد در وسط سینه که بیش از چند دقیقه طول بکشد.
دردی که به شانه ها ، گردن یا بازوها منتشر می شود.
احساس ناراحتی در قفسه سینه به همراه سبکی سر، غش ، تعریق، تهوع یا تنگی نفس.باید توجه داشت که ممکن است تمامی نشانه های ذکر شده بالا در هر حمله قلبی دیده نشوند.با شروع هر کدام از نشانه ها صبر نکنید و در اسرع وقت تقاضای کمک نمایید.
احیای قلبی ریوی یك مانور حیات بخش است كه به كمك آن تنفس و گردش خون فرد مصدوم حفظ می شود تا از نرسیدن موادغذایی و اكسیژن به مغز او و مرگ مغزی در فرد جلوگیری شود.این مانور حیاتی می تواند بدون احتیاج به هیچ وسیله اضافی نیز انجام گیرد و انجام صحیح و به موقع آن جان انسانهای زیادی را از مرگ حتمی نجات بخشد .آیا می دانید كه چه بسا فردی كه دچار ایست قلبی تنفسی شده است با انجام صحیح مانورهای احیا قلبی تنفسی می تواند از مرگ حتمی نجات پیدا كند.در مواردی مثل ایست قلبی , غرق شدن , خفگی , مصرف زیاده از حد مواد مخدر .و مشروبات الكلی , احیای قلبی ریوی می تواند فرد را به زندگی بر گرداند.جهت شروع احیای قلبی ریوی ابتدا باید مطمئن شوید كه فرد مورد نظر شما به احیای قلبی ریوی نیاز دارد بدین منظور:
او را صدا زده و به آرامی تكان می دهید .
به دقت به چهره فرد و حركات قفسه سینه او بنگرید . (( چهره كبود و زرد و لبهای تیره رنگ و كبود نشانگر نارسایی گردش خون فرد است )).با دیدن این علایم بی درنگ از كسانی كه در محل حادثه حضور دارند بخواهید تا با تلفن اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرند.
اگر می خواهید احیا’ قلبی ریوی را انجام دهید هرگز به بهانه تماس با اورژانس مصدوم را رها نكنید .امانباید فرصت را از دست بدهید .شما هم می توانید با احیای قلبی ریوی زندگی این فرد را نجات دهید پس مراحل احیای ریوی را آغاز كنید.
هشدارقبل از هرگونه اقدامی جهت انجام احیای قلبی تنفسی هر مصدوم اطمینان حاصل كنید كه این عمل سلامتی شما یا مصدوم را از نظر سرایت بیماریهایی چون ایدز و هپاتیت تهدی نمی كند .
برای انجام مراحل CPR مرحل زیر را با دقت پیش می گیریم .
باز كردن راه هوایی Air way
اولین قدم باز كردن راه هوایی فرد است .در فرد بیهوش تمامی ماهیچه ها شل شده اند.عضلات زبان و گردن هم از این
قاعده مستثنی نیستند و احتمال دارد كه زبان به طرف حلق بر گردد و راه هوایی را مسدود كند .
كف دست را روی پیشانی مصدوم گذاشته و سر او را به طرف عقب بر گردانید . همزمان با این كار دست دیگر را زیر چانه او قرار داده و به سمت بالا فشار دهیدبه طوریكه دندانهای فك بالا و پایین در مقابل هم قرار گیرند . در صورت انجام صحیح این مراحل شما موفق به باز كردن را ه هوایی مصدوم خواهید شد .مراقب باشید كه دهان فرد را بیش از حد باز نشود چون در این صورت ممكن است زبان به عقب برگردد و راه هوای را مسدود كند .
دادن تنفس مصنوعی Breathing
پس از بازكردن راه هوایی باید از وضعیت تنفس مصدوم أگاه باشید.ابتدا قفسه سینه فرد را برهنه كنید.اگر صورت مصدوم كبود و رنگ پریده باشد .نه جریان هوا از بینی و دهان فرد حس شو د و نه صدایی كه نشانگر جریان هوا باشد به گوش برسد.قفسه سینه حركت نداشته باشد.تنفس وی قطع شده است و باید تنفس مصنوعی را آغاز كنید حتی اگر نتوانستید تشخیص دهید كه فرد مذكورتنفس دارد یا نه نفس مصنوعی را آغاز كنید چون اگر فرد تنفس داشته باشد شما در هنگام تنفس مصنوعی متوجه می شوید.
سررابه عقب متمایل كنید به صورتیكه دهان كمی بازتر باشد (نحوه باز كردن راه هوایی در مبحث قبل آمده است.)با انگشتان دستی كه روی پیشانی مصدوم است سوراخهای بینی فرد را ببندید.دهان خود را روی دهان مصدوم بگذارید بطوریكه , لبهای شما كاملا اطراف دهان اورا بگیرد.با یك بازدم عمیق هوارا وارد دهان فرد مصدوم كنید.همزمان از گوشه چشم خودبه قفسه سینه فردنگاه كنید وببینید آیا هنگامی كه درون مجاری هوایی اومی دمید قفسه سینه بالا می رود یا نه ؟وقتی قفسه سینه فرد بالا می آید تنفس را قطع كنید ودهان خود را از دهان فرد دا كرده و بینی اورا آزاد بگذارید و خودتان برا ی تنفس بعدی نفس بگیرید.هنگام تنفس موثر سینه وشكم مصدوم بالاو پایین می آید , احیاگر حس می كند كه بادكنكی را پر میكند و پس از دمیدن حجم معینی , مقابل ورود هوای اضافه تر مقاومت احساس میكند .به تدریج رنگ پوست فرد از زردی و كبودی به صورتی تغییر می یابد.
حفظ گردش خون Circulation
پس ازدادن یك یا دو تنفس مصنوعی در صورتیكه فرد تنفس خود را بازنیابد باید نبض فرد را كنترل كرد.
طریقه كنترل كردن نبض :
پس از آنكه تنفس مصنوعی تمام شد كف دست را از روی پیشانی فرد بر ندارید و دو انگشت دست دیگر را در وسط گردن بالای نای و حنجره روی برآمدگی جلوی گردن ( سیب آدم ) بگذارید .
انگشتان خود را به آرامی به سمت پایین و كنار آن قسمت بلغزانید و سپس كمی فشار دهید . به مدت ۵-۱۰ ثانیه این كار را ادامه دهید تامطمئن شوید كه نبض را حس میكنید یا نه؟
كنترل كردن نبض احتیاج به مهارت و دقت خاصی دارد شما نیز میتوانید با تمرین كردن و شركت در كارگاههای عملی احیا تنفسی این مهارت را كسب نمایید .
اگر فرد نبض داشت به تنفس مصنوعی با اندزه’ دوازده بار در دقیقه ادامه دهید . بیشتر
اگر فرد نبض نداشت باید بی درنگ ماساژ قلبی را همراه با تنفس مصنوعی آغاز كنید.زیرا فرد دچار ایست قلبی شده و احتمال دارد صدمات جبران ناپذیری به مغز وی برسد.
برای دادن یك ماساژ قلبی موثر علاوه بر اینكه باید ماساژ را با تكنیك صحیح انجام داد لازم است كه وی را در وضعیت مناسبی بخوابانید.
بیمار را به پشت خوابانده , مطمئن شوید كه وی روی یك سطح سخت قرار گرفته است . اما اگر فرد در رختخواب یا هر سطح نرم دیگری است وقت را تلف نكنید و فقط كافیست كه اورا روی روی زمین بلغزانید یا اینكه یك تخته با هر شی صاف و سخت را از بین پشت او و ملحفه قراردهید .
كنار مصدوم زانو بزنید .
آخرین حددنده های او را با دو انگشت دستی كه بالای فرد نزدیكتر است بیابید انگشتان خود را بسمت بالا بلغزانید تا یك فرو رفتگی در محل اتصال دنده های دو طرف برسید .
یك انگشت را در محل فرورفتگی بگذارید و انگشت دیگر را كنار آن قرار دهید سپس ته دست دیگر را در كنار آن دو انگشت قرار دهید .بعد ته دست دوم را روی دست اولی بگذارید .
موقعیت بدن خود را طوری تنظیم كنید كه بازوها خم نشوند و شانه ها در امتداد نقطه اتكا دستها باشند . به اندازه ای بر جناغ فرد فشار وارد كنید كه ۴-۵ سانتی متر پایین برود.
پس از انجام ۱۵ عدد ماساژ پشت سر هم ( این ۱۵ ماساژ در مدت ۱۱ ثانیه خواهد بود ) دو عددتنفس مصنوعی به فرد بدهید شما برای انجام این دو تنفس ۴ ثانیه فرصت دارید .این سیكل باید چهار بار در دقیقه تكرار شود برای اینكه بتوانید نسبت ۱۵:۲ را در هر دوره رعایت كنید بهتر است با هر ماساژ شماره آن را بلند بگویید
بعد از یك دقیقه وضعیت مصدوم را ازریابی كنید .
اگر ضربان مداوم رگ گردن باز نگشته باشد دوباره احیای قلبی ریوی را با دو تنفس و ۱۵ ماساژ قلبی از سر بگیرید . شما برای انجام این دو تنفس و ۱۵ ماساژ , ۱۵ ثانیه فرصت دارید.
این كار را برای مدت ۳ دقیقه دیگر ادامه دهید .
اگر دراین مدت تنفس منظم فرد بازگشت نیازی به تكرار احیای قلبی ریوی نیست بلكه باید مرتب تنفس و نبض فرد را چك كنید .
اگر تنفس منظم فرد برنگشت تنفس مصنوعی را با سرعت ۱۲ عدد در دقیقه شروع كنید و همزمان نبض فرد را چك كنید
توجه داشته باشید كه وقفه در انجام مراحل احیای قلبی ریوی بیشتر از ۵ ثانیه نشود.
صدمات گردن
در صورتی که مشکوک هستید که گردن دچار صدمه شده است یا نه ( به طور نمونه در صدمات ناشی از رانندگی یا تصادف با اتومبیل) ، راه هوائی به شکل دیگری باید باز شود. در این حالت ، راه هوائی فقط با بالا بردن چانه بدون عقب بردن سر باز می گردد. در صورتی که راه هوائی همچنان مسدود بود، سر را به آرامی و نرمی تا حدی به عقب خم کنید تا راه هوائی باز شود. عملیات احیا در شیرخواران ( از نوزادی تا ۲ سالگی) مشابه بزرگسالان است اما موارد اختلاف مهمی نیز با هم دارند که برای یادگیری عملیات احیا در کودکان، نظر خوانندگان محترم را به جزواتی که به دنبال این توسط اورژانس کشور انتشار خواهیم داد جلب می کنیم.