آرامگاه کورش کبیر

در مسیر جاده اصفهان - شیراز در دشت مرغاب،‌ آرامگاه كوروش كبیر قرار گرفته است. بنای آرامگاه مشتمل بر اتاقی چهارگوش است كه بر فراز یك سكوی شش طبقه قرار دارد. این بنا از سنگ‌های سفید رنگ ساخته شده است.
زیر سقف اتاق تا سطح بالای بام آرامگاه، در حدود سه متر فاصله دارد و در این فاصله، محل دو قبر تعبیه شده است كه یكی را خوابگاه ابدی كوروش و دیگری را مدفن همسر او «كاسان‌دان» مادر كمبوجیه دانسته‌اند.
اندازه‌های یكی از دو قبر، دو متر در یك متر و دیگری 1/95 در 0/95 متر است كه با دهلیزی باریك به درازای یك متر و پهنای 35 سانتی‌‌متر، به یكدیگر مربوط می‌شوند.
این دو قبر با وجود این كه در محل بین سقف زیرین اتاق و بام آرامگاه قرار داده شده بود در ادوار بعدی مورد دستبرد قرار گرفته و به طمع غارت آثار آن، بقایای اجساد و استخوان‌های موجود در آن را از میان برده‌اند. در حال حاضر، خرابی آن ترمیم شده و به وسیله میله‌های آهنی از ورود افراد به داخل آرامگاه جلوگیری می‌شود.
در دوران اتابكان فارس (قرن هفتم هجری) دشت مرغاب بیشتر رونق یافت و محوطه آرامگاه كوروش تبدیل به مسجد شد. نوشته‌ها و سال تاریخ مربوط به این موضوع (رمضان 612 هجری) و نام اتابك سعد بن زنگی در گوشه و كنار این محوطه، روی سنگ‌ها موجوداند.