۱۶ ژوئیه سال ۹۳۱ ـ روزی که مرداویز - قهرمان ملی ایرانیان همدان را آزاد ساخت

۱۶ ژوئیه سال ۹۳۱ میلادی "مرداویز" قهرمان ملی ایرانیان که برای احیاء کشور مستقل ایران کمر همت بسته بود شهر همدان را از عوامل خلیفه عباسی پس گرفت و آنجا را به نام "ایران" متصرف شد. همدان که از آن به عنوان نخستین پایتخت ایران در هزاره اول پیش از میلاد نام برده می شود در سال ۶۴۲ میلادی (سال شکست ارتش ایران از اعراب مسلمان در نهاوند)، سقوط کرده بود.
مردآویز حکمران شمال ایران سپس کاشان و اصفهان را متصرف شد؛ اصفهان را پایتخت ایران اعلام کرد و نخستین جشن سده پس از اضمحلال امپراتوری ساسانیان را در بهمن ماه در سال ۹۳۳ میلادی در آن شهر برگزار کرد و قصد حمله به بغداد و پایان دادن به خلافت عباسیان را داشت که به علت سختگیری نسبت به فراهم آوردن مراسم "نوروز" که می خواست عینا مطابق عهد قدیم باشد به دست کارکنان غیر ایرانی اش کشته شد.
ابوجعفر محمد ابن جریر طبری مورخ نامی ایران و صاحب تاریخ ۱۶ جلدی طبری به سال ۹۲۲ میلادی درگذشت و موفق نشد شرح قهرمانی های وطندوستانه هموطن خود، مرداویز، را برنگارد. در آن زمان در هر گوشه ای از ایران قهرمانانی بپاخاسته بودند تا به وطن عظمت گذشته و استقلال بخشند و زبان پارسی را زنده نگهدارند که درمیان مازندرانی ها و گیلانی ها (دیلمان) - اسفار (اسوار)، ماکان، مرداویز و پسران بویه بلند آوازه ترند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز