به سرعت نور، به گرمی امواج مایکروویو

امواج مایکروویو برای تعیین سرعت ماشین‌ها، برقراری ارتباطات تلفنی و تلویزیونی و همچنین درمان جراحات عضله بکار می‌روند.
در صنعت از مایکروویوها برای خشک کردن تخته‌های چندلایه، بهبود وضعیت رزین‌ها و پلاستیک و همچنین پختن چیپس سیب‌زمینی استفاده می‌کنند. اما شایع‌ترین محل استفاده از انرژی مایکروویو در اجاق‌های مایکروویو است. بر پایه دانش کنونی در مورد پرتوهای مایکروویو، اداره دارو و غذای آمریکا بیان می‌کند اجاق‌هایی که استاندارد این سازمان را داشته باشند و براساس راهنمایی و دستورالعمل‌های شرکت سازنده مورد استفاده قرار گیرند ایمن هستند.
● امواج مایکروویو چیست؟
مایکروویوها شکلی از امواج الکترومغناطیس هستند. آنها انرژی الکتریکی و مغناطیسی دارند که با هم در فضا حرکت می‌کنند. پرتوهای الکترومغناطیس محدوده‌ای از پرتوهای پرانرژی ایکس تا امواج کم‌انرژی رادیویی را که به فراوانی پخش می‌شوند، در بر می‌گیرد. مایکروویوها در محدوده فرکانس امواج رادیویی پرتوهای الکترومغناطیس قرار می‌گیرند. مایکروویوها دارای سه ویژگی هستند که به آنها اجازه می‌دهد در پخت و پز شرکت کنند:
۱ ) به وسیله فلز منعکس می‌شوند.
۲ ) از شیشه، کاغذ، پلاستیک و مواد مشابه عبور می‌کنند.
۳ ) به‌وسیله غذاها جذب می‌شوند.
● آشپزی با مایکروویوها
مایکروویوهای داخل اجاق به وسیله لوله الکترون که مگنترون نام دارد، تولید می‌شوند. مایکروویوها در سطح فلزی داخل اجاق منعکس می‌شوند تا توسط غذا جذب شوند. مایکروویوها باعث می‌شوند مولکول‌های آب موجود در غذا به ارتعاش درآیند و گرما تولید و در نهایت باعث پخت غذا شود. به همین دلیل است که غذاهایی که آب زیادی دارند مانند سبزیجات تازه می‌توانند خیلی سریع‌تر از سایر غذاها پخته شوند. انرژی مایکروویو همینطور که توسط غذا جذب می‌شود میزان گرما را هم تغییر می‌دهد و غذا را رادیواکتیو یا آلوده نمی‌کند. با وجودی که گرما به‌طور مستقیم در غذا تولید می‌شود، اجاق‌های مایکروویو غذا را وارونه (از داخل به خارج) نمی‌پزند. هنگامی که حجم زیادی از غذا در حال پخته شدن است، ابتدا لایه‌های خارجی‌تر گرم و پخته می‌شوند در حالی که درون غذا اساسا از طریق انتقال حرارت از لایه‌های خارجی پخته می‌شوند. آشپزی با مایکروویو می‌تواند نسبت به آشپزی سنتی پرطرفدارتر باشد، زیرا غذاها سریع‌تر می‌پزند و انرژی فقط برای گرم کردن غذا به‌کار می‌رود، نه کل قسمت‌های اجاق. آشپزی با مایکروویو ارزش غذایی غذاها را در مقایسه با آشپزی سنتی کاهش نمی‌دهد. غذاهای پخته شده در اجاق مایکروویو ممکن است ویتامین و مواد معدنی بیشتری داشته باشند، زیرا اجاق‌های مایکروویو غذاها را با سرعت بیشتر و بدون افزودن آب می‌پزند.
● اجاق‌های مایکروویو و سلامتی
بیشتر تحقیقات در مورد مایکروویوها و تأثیر آنها روی بدن انسان،‌ متمرکز است. موضوعی که شناخته شده، این است که امواج مایکروویو به همان طریقی که غذا را گرم می‌کنند، می‌توانند بافت بدن را نیز گرم کنند. مواجهه با سطوح بالایی از این امواج می‌تواند باعث سوختگی‌های دردناک شود. عدسی‌های چشم به‌طور ویژه‌ای به گرمای شدید حساس هستند و مواجهه با سطوح بالایی از امواج مایکروویو می‌تواند موجب کاتاراکت (آب مروارید) شود. اما این آسیب‌ها فقط در مواجهه با مقادیر خیلی زیاد امواج مایکروویو می‌تواند ایجاد شود که خیلی بالاتر از حداقل مقدار ۵ میلی واتی است که برای اجاق‌های مایکروویو در نظر گرفته شده است. شناخت ما در مورد اتفاقاتی که برای مردم در مواجهه با سطوح کم امواج مایکروویو می‌افتد، کم است. مطالعات کنترل شده طولانی مدت که تعداد زیادی از افراد را نیز شامل شود، برای ارزیابی اثر سطوح کم امواج مایکروویو روی انسان انجام نشده است. به علاوه وضعیت‌های آزمایشگاهی نمی‌توانند کاملا شبیه به وضعیت‌هایی باشند که مردم از اجاق‌های مایکروویو استفاده می‌کنند. با این حال این مطالعات به ما کمک می‌کند که اثرات ممکن این پرتوها را بهتر بفهمیم.
اجاق‌های مایکروویو و دستگاه‌های تولید
● ضربان قلب
در دوره‌ای این نگرانی وجود داشت که نشت امواج (خروج امواج از دستگاه) می‌تواند در کار دستگاه‌های تولید ضربان اختلال ایجاد کند. نگرانی‌هایی هم در مورد سیستم‌های خودکار احتراق و دیگر محصولات الکترونیکی به‌وجودآمد. در حال حاضر این مشکل برطرف شده است زیرا دستگاه‌های جدید دارای سپر حفاظتی در برابر اختلال‌های الکتریکی هستند. با این حال بیمارانی که از این دستگاه‌ها استفاده می‌کنند اگر نگرانی خاصی دارند می‌توانند با پزشک خودشان مشورت کنند.
● نکاتی برای استفاده ایمن از اجاق مایکروویو
▪ به دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های کارخانه سازنده بر اساس مدل مایکروویو توجه داشته باشید.
▪ اگر در اجاق مایکروویو کاملا بسته نمی‌شود یا آسیب‌های دیگری وجود دارد از آن استفاده نکنید.
▪ به عنوان یک احتیاط اضافی در حالی اجاق مایکروویو در حال کارکردن است به‌طور مستقیم برای مدت زمان طولانی روبه‌روی آن قرار نگیرید و به بچه‌ها نیز اجازه چنین کاری را ندهید.
▪ آب یا دیگر مایعات را برای مدت زمان زیاد نباید در مایکروویو داغ کرد.
▪ برخی اجاق‌های مایکروویو را نباید در حالی که خالی هستند استفاده کرد. در این مورد به دستورالعمل‌های شرکت سازنده توجه کنید.

منبع : روزنامه تهران امروز