مشکلات هیپوتیروئیدی و هیپوپاراتیروئیدی در بیماران مبتلا به بتا تالاسمی مراجعه کننده به مرکز تالاسمی بزرگسالان در سال ۸۴-۸۳

● سابقه و هدف
تالاسمی ماژور شایع‌ترین کم خونی ارثی در ایران محسوب می‌شود. در این بیماری به علت اختلال در ساخت زنجیره‌های گلوبینی در گلبول قرمز، این گلبول‌ها در جریان خون عمر طبیعی نداشته و به سرعت از بین می‌روند. درمان این بیماری، تزریق خون منظم ماهانه است که خود سبب عوارض اجتناب ناپذیری می‌شود. مهم‌ترین عوارض، افزایش بار آهن و رسوب آهن در ارگان‌های حیاتی مثل قلب، غدد درون‌ریز و کبد می‌باشد. در این مطالعه سعی شده تا میزان فراوانی و مشکلات هیپوتیروئیدی و هیپوپاراتیروئیدی در بیماران تالاسمی کشور، با بررسی تعداد نمونه‌های بیشتر به منظور تشخیص زودرس و انجام اقدامات لازم درمانی به طور دقیق‌تر تعیین شود.
● مواد وروش‌ها
این مطالعه یک مطالعه مقطعی ـ توصیفی بود. ۴۳۷ بیمار تالاسمی ماژور و اینتر مدیا مراجعه کننده به درمانگاه بیماران بزرگسال تالاسمی که تحت پوشش سازمان انتقال خون ایران می‌باشد وارد مطالعه شدند. روش نمونه‌گیری سرشماری بود. ابتدا آزمایش‌های غددی و برخی پارامترهای لازم از پرونده بیماران استخراج شد و برای کسانی که پرونده آن‌ها از نظر آزمایش‌ها کامل نبود، درخواست آزمایش‌های تکمیلی شد. یافته‌ها توسط آزمون آماری کای‌دو( Chi-square ) و با استفاده از نرم‌افزار ۵/۱۱ SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
● یافته‌ها
از مجموع ۴۳۷ بیمار مبتلا به تالاسمی، ۱۰ نفر(۲/۲%) مبتلا به هیپوتیروئیدیسم و ۱ نفر مبتلا به هیپوپاراتیروئیدیسم بودند. این در حالی است که ۸۰% از مبتلایان به هیپوتیروئیدیسم و ۱ نفر بیمار مبتلا به هیپوپاراتیروئیدیسم، از بیماران تالاسمیک ماژور بودند. میانگین فریتین در دو گروه مبتلا و غیر مبتلا به هیپوتیروئیدیسم تفاوت معنی‌داری نداشت.
● نتیجه گیری
از مقایسه این مطالعه و سایر مطالعاتی که در داخل و خارج کشور در مورد مشکلات هیپوتیروئیدی و هیپوپاراتیروئیدی در بیماران تالاسمی صورت گرفته مشخص می‌شود از نظر وضعیت هیپوتیروئیدی در بیماران تالاسمی، آمار کشور ما کمتر از سایر مطالعات است.

دکتر عظیم مهرور
دکتر آزیتا آذرکیوان
دکتر جواد صابری نژاد
نرحس مهرور
دکتر محمد فرانوش
دکتر پروانه وثوق

منبع : فصلنامه پژوهشی خون