بررسی میزان مشارکت مردان در برنامه تنظیم خانواده، شیراز ۱۳۷۹

● سابقه و هدف:
با توجه به مشکل رشد جمعیت و عوارض اجتماعی شناخته شده آن و نیز نقش انکار ناپذیر مردان در میزان موفقیت برنامه های کشوری تنظیم خانواده و به منظور تعیین میزان مشارکت مردان در این برنامه ها و عوامل مرتبط با آن، تحقیق حاضر در شهر شیراز در سال ۱۳۷۹ انجام گرفت.
● مواد و روش ها:
این تحقیق توصیفی بر روی ۴۵۰ مرد متاهل، با روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای، انجام شد.منظور از مشارکت؛ مشارکت اجرایی (استفاده مردان از روش های پیشگیری مثل کاندوم، روش نزدیکی منقطع، ریتم و وازکتومی)، مشارکت حمایتی (استفاده همسر از یک روش با موافقت مرد) و مشارکت کلی (مجموع دو نوع مشارکت) بود. با استفاده از فرم اطلاعاتی میزان مشارکت مردان و ارتباط آن با برخی از عوامل نظیر سن مردان و همسر آن ها، سطح سواد همسر، تعداد فرزند، ‌گفتگو با همسر در یک سال اخیر در مورد روش پیشگیری و ...تعیین و میزان مشارکت واقعی در جامعه برآورد شد. داده ها با استفاده از آزمون کای دو، آزمون دقیق فیشر و ضریب کاپا و میزان توافق، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
● یافته‌ها:
تحقیق روی ۴۵۰ نفر با متوسط سنی ۴/۸ ±۶/۳۸ سال، و سن ازدواج ۸/۳±۲۵ سال انجام گرفت. میزان مشارکت اجرایی مردان ۴/۳۴ درصد و میزان مشارکت حمایتی آنان ۵۲ درصد بود. میزان مشارکت اجرایی مردان در جامعه با اطمینان ۹۵ درصد در محدوده ۳۹ـ۳۰ درصد و میزان مشارکت حمایتی ۵۷ـ۴۸ درصد برآورد شد. عدم مشارکت در ۶/۱۳ درصد موارد وجود داشت. مردان موثرترین روش مردانه را وازکتومی (۵/۴۹ درصد)، بی ضررترین آن را کاندوم (۸/۳۳ درصد) و آسان ترین را وازکتومی (۹/۳۰ درصد) می‌دانستند، نظر مردان با استفاده آن ها از همان روش هم خوانی معنی دار داشت (P<۰.۰۵). و ۸۲.۶ درصد مردان وجود درمانگاه های تنظیم خانواده مخصوص مردان را لازم می دانستند.
● نتیجه گیری و توصیه‌ها:
میزان مشارکت مردان در برنامه تنظیم خانواده در حد قابل قبول بود، اما استفاده از روش های زنانه کماکان بیشتر از روش های مردانه می‌باشد. ایجاد درمانگاه های تنظیم خانواده مخصوص مردان توصیه می شود.

گیتی ازگلی
مهرنوش رحمانیان
فاطمه ناهیدی
ناصر ولایی
محبوبه احمدی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی