دونهنگ در حوض بورس

مدیران بورس و سازمان خصوصی‌سازی پس از عرضه سهام دو شركت ملی صنایع مس ایران و فولاد مباركه اصفهان در بورس، از تعبیر ورود نهنگ به حوض آب استفاده كرده بودند. این تعبیر تاحدود زیادی درست است، چرا كه این دو شركت هركدام در حدود ۱۰درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص داده‌اند و...
● دو نهنگ در تنگ
مدیران بورس و سازمان خصوصی‌سازی پس از عرضه سهام دو شركت ملی صنایع مس ایران و فولاد مباركه اصفهان در بورس، از تعبیر ورود نهنگ به حوض آب استفاده كرده بودند.
این تعبیر تاحدود زیادی درست است، چرا كه این دو شركت، مشمول سیاست‌های كلی صدر اصل ۴۴ قانون اساسی، پس از اولین عرضه در بورس، عنوان با ارزش‌ترین شركت‌های بورس را از آن خود كردند.
در حقیقت این دو شركت كه هركدام در حدود ۱۰درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص داده‌اند، در‌حال‌حاضر مجموعا ۱۹درصد ارزش ۴۱میلیارد دلاری بورس را از آن خود كرده‌اند. به بیان دیگر یك پنجم بورس تهران به این دو شركت تعلق دارد. هرچند تاكنون تنها ۵درصد سهام فولاد مباركه و ۷درصد سهام مس ایران توسط سازمان خصوصی‌سازی و به وكالت از طرف شركت توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در بورس عرضه شده است. با توجه به این موارد، طبیعی است كه این دو شركت به دلیل ارزش بازار بالا، تاثیر زیادی بر شاخص‌های بورس داشته باشند. در جدول زیر ارزش معاملات از ابتدای خردادماه جاری و ارزش معاملاتی دو شركت مس و فولاد قابل ملاحظه است. همچنین تغییرات شاخص كل و تاثیر این دو نماد بر شاخص كل طی ۳۸ روز معاملاتی اخیر محاسبه شده است.همان‌گونه كه در جدول گزارش می‌شود، این دو شركت به دلیل ارزش بازارشان در اكثر روزها جهت حركت شاخص كل را مشخص كرده‌اند. به بیان دیگر هرگاه تاثیر این دو نماد بر شاخص كل مثبت بوده، شاخص كل نیز افزایش مقدار را تجربه كرده است و برعكس در روزهایی كه قیمت سهام این دو شركت با افت روبه‌رو بوده، شاخص نیز در سراشیبی به حركت خود ادامه داده است. همچنین در اكثر روزها، تغییرات شاخص كل بدون در نظر گرفتن معاملات این دو نماد منفی بوده است. (لازم به ذكر است كه تاثیر دو نماد مس و فولاد به صورت مجموع آورده شده است.)
نكته جالب توجه در این میان، تاثیر ۳۰۰واحدی این دو نماد بر شاخص كل طی ۳۸ روز گذشته است و این در حالی است كه شاخص كل در عدد ۹۰۶۶ واحد قرار دارد. مقایسه ارزش معاملات این دو نماد نسبت به ارزش معاملات بورس تهران نیز در نوع خود حائز اهمیت است. با وجود اینكه تاكنون درصد كمی از سهام این دو شركت در بورس عرضه شده، اما نقش این دو شركت در اكثر روز‌های معاملاتی، بیش از ۳۰درصد بوده است.
در حقیقت از مجموع ۹۲۰میلیاردتومان سهام معامله‌شده طی این مدت، سهام دو شركت مس و فولاد در حدود ۴۰۰میلیارد تومان معامله شده است. رقمی كه ارزش معاملات این دو شركت را در حدود ۴۳درصد (حدود نیمی از ارزش معاملات) نشان می‌دهد. مرور جدول نشان می‌دهد ركود معاملات سهام این دو شركت در بعضی از روزها باعث كاهش ارزش معاملات شده و رونق معاملات نماد این نیز رونق نسبی بورس تهران را به همراه داشته است.در واقع با دقت در این جدول ملاحظه می‌شود كه دو شركت مس و فولاد در اكثر روزها در حدود نیمی از ارزش معاملات (به جز در زمان انجام معاملات عمده) و بخش عمده تغییرات شاخص كل (به جز در روز‌های بازگشایی نمادها) را به خود اختصاص داده‌اند. شركت‌هایی كه با ركود معاملات خود، بورس را با ركود مواجه می‌كنند، اما در زمان رونق معاملات نیز به دلیل عدم تزریق نقدینگی جدید از خارج از بازار، سهام سایر شركت‌ها را دچار ركود می‌كنند. هرچند كه این دو شركت بزرگ به لحاظ مالی و سودآوری در زمره شركت‌های برتر كشور محسوب می‌شوند، اما به نظر می‌رسد عرضه سهام آنها در بورس تهران قدری با عجله صورت گرفته است و عرضه سایر شركت‌های اصل ۴۴ می‌توانست با شركت‌هایی در مقیاس كوچك‌تر آغاز شود و در مراحل بعد نوبت به فولاد و مس برسد.
▪ نكات قابل توجه در رابطه با ارزش معاملات:
۱) روز ۲۴ تیر ماه، معامله عمده مارگارین و عرضه اولیه سیمان دشتستان به ارزش ۵/۴۷میلیارد ریال
۲) روز ۱۹ تیر ماه، معامله بلوكی بانك اقتصاد نوین به ارزش ۹۳میلیارد ریال
۳) روز ۱۲ تیر ماه، انجام معامله بلوك ترجیحی فولاد
۴) روز ۶ تیر ماه، جابه‌جایی بلوك سیمان تهران به ارزش ۱۹۵میلیارد ریال
۵) روز ۴ تیر ماه، معامله بلوكی بانك اقتصاد نوین به ارزش ۷۳ میلیارد ریال
۶) روز ۳۰ خرداد ماه، معامله عمده بین‌المللی توسعه ساختمان و گروه بهمن جمعا به ارزش ۷۹۶میلیارد ریال
۷) روز ۲۳ خرداد ماه، معامله عمده بانك كارآفرین به ارزش ۳۲میلیارد ریال
۸) روز ۲۱ خرداد ماه، واگذاری سهام فولاد به كارگزاری سهام عدالت
۹) روز ۱۲ خرداد ماه، معامله عمده سیمان شرق به ارزش ۲۸۳میلیارد ریال
۱۰) روز ۹ خردادماه، معامله عمده سیمان به ارزش ۹۶۷ و عرضه سهام ترجیحی مس به ارزش ۸۰۳میلیارد ریال
۱۱) روز ۵ خرداد ماه، معامله عمده بانك كارآفرین به ارزش ۳۲میلیارد ریال
لازم به توضیح است كه نماد شركت ملی مس در فاصله ۱۲ خرداد ماه تا دوم تیر ماه به دلیل برگزاری مجمع سالانه بسته بوده است.
▪ نكات قابل توجه در رابطه با تغییرات شاخص كل:
۱) روز ۲۵ تیر ماه، بازگشایی نماد بین‌المللی توسعه ساختمان با تاثیر ۴/۶ واحد
۲) روز ۱۶ تیر ماه، بازگشایی نمادهای زامیاد، نفت بهران و رایان سایپا مجموعا با تاثیر ۶/۳۱- واحد
۳) روز ۵ تیر ماه، بازگشایی نماد سرمایه‌گذاری پتروشیمی با تاثیر ۵/۸- واحد
۴) روز ۳ تیر ماه، بازگشایی نمادهای سیمان فارس و خوزستان، كالسیمین، پارس خودرو و پتروشیمی اصفهان مجموعا با تاثیر ۶/۱۲۸- واحد
۵) روز ۶ خرداد ماه، بازگشایی نمادهای پتروشیمی اراك، چادرملو، صدرا، سیمان تهران و سیمان هگمتان مجموعا با تاثیر ۲۸/۱۱۰- واحد.

علیرضا كدیور

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد