فیلسوفان چگونه می اندیشند

چندی پیش كتابی با عنوان «فلاسفه چگونه می اندیشند» در انگلستان منتشر شد . در این كتاب گفت وگو ها و سخنرانی های فیلسوفان و متفكران قرن حاضر كه به صورت پراكنده در مجله انگلیسی «فیلسوف» (philosophers magazine) چاپ شده بود گرد آوری شده است. این گفت و گو ها توسط دو روزنامه نگار معروف انگلیسی به نام های ژولیان باگینی(Julian Baggini) و جرمی استان گروم(Jeremy Stangroom) ترتیب داده شد و این دو خود اقدام به انتشار مصاحبه ها به صورت كتاب كرده اند. در ماه مه ۲۰۰۷این كتاب با عنوان جدید«آنچه اغلب فیلسوفان می اندیشند » (what more philosophers think) و با ایجاد تغییراتی تجدید چاپ شد.
این كتاب در هفته حاضر جزو ۲۰ كتاب پر فروش در سایت فلاسفه معرفی شده است. گفت وگو های این كتاب موضوعاتی از قبیل : مذهب، سیاست، زبان، خود آگاهی، فمینیسم، هنر و نژاد را در بر می گیرد.
این اثر همچنین به سؤالاتی كه انسان مدرن در زندگی روزمره خود با آن روبه رو است می پردازد. سؤالاتی مانند: تكامل به چه معناست؟ آیا ما در برآورده كردن تمام خواسته هایمان آزادیم؟ آیا ارزشی كه هنر در گذشته داشت امروز نیز داراست؟ آیا علم یك نوع فلسفه جدید نیست؟ چه فلسفه ای در پشت پرده جنگ های دنیا نهفته است؟ زبان تا چه حد در بیان مفاهیم موفق است؟ آیا آزادی صد در صد امكان پذیر است؟ جواب این سؤالات در جریان مطالعه سخنرانی ها و گفت وگو ها به دست می آید.
یكی از این سخنرانی ها اخیراً در دانشگاه كمبریج انگلستان توسط ژیژك صورت گرفته است. ژیژك یك فیلسوف پست مدرن و اهل اسلوونی است. او در سخنرانی خود به توضیح پدیده هایی مانند كثرت گرایی (Pluralism) و چند فرهنگی و چگونگی بر خورد با این پدیده ها می پردازد. و فرهنگ را به شیوه زندگی اعضای یك جامعه معین، عادات و رسوم آنها همراه با كالا های مادی كه تولید می كنند مربوط دانسته است و در ادامه اظهار می دارد كه جامعه افرادی را كه دارای فرهنگ مشتركی هستند به یكدیگر مربوط می كند. گوناگونی فرهنگ انسانی بسیار چشمگیر است و ارزش ها و هنجارهای رفتاری از فرهنگی به فرهنگی دیگر تفاوت بسیار دارد. او در ادامه اضافه می كند كه جوامع صنعتی از نظر فرهنگی متنوع هستند و خرده فرهنگ های گوناگونی را در بر می گیرند و ممكن است تفاوت فرهنگ ها، برخورد آنها را نیز در پی داشته باشد. او در اثنای سخنان خود می گوید به عنوان انسان، همه ما در ویژگی های مهمی اشتراك داریم وبه شدت تحت تأثیر ارزش های فرهنگی جامعه ای هستیم كه در آن زندگی می كنیم. اما این ارزش ها را نباید به دیگران تحمیل كنیم یا در بعضی موارد ارزش های فرهنگی آنها را به سخره بگیریم.
به این ترتیب هیچ برخورد منفی بین فرهنگ ها صورت نمی گیرد و اگر برخوردی هم باشد سازنده خواهد بود. یكی دیگر از نویسندگان و متفكران مشهوری كه در این كتاب با او آشنا خواهیم شد یك نویسنده بریتانیایی به نام «فیلیپ پولمن(Pullman)» است كه رمان ها و نمایشنا مه های فلسفی زیادی را به رشته تحریر در آورده است و در سال ۱۹۷۰لقب استاد داستان نویسی را به خود اختصاص داده است. كتاب معروف وی «نورهای شمالی (Northen Lights)» است كه در جریان این داستان با مباحث فلسفی زیادی آشنا می شویم .
دراین كتاب باگینی، گفت وگو ها در شش فصل تدوین شده است . در فصل اول كتاب گفت و گو ها مربوط به نظریه های داروین است. در این فصل نظریه های داروین فقط به صورت تئوریك مطرح می شود. در فصل دوم تأثیر نظریه داروین بر روی علم و این كه علم، امروزه تا چه حد توانسته است نقش خود را در زندگی انسان ها پر رنگ كند مورد بررسی قرار می گیرد. دین موضوع فصل سوم این كتاب است و در این قسمت متفكران در یك موضوع اتفاق نظر دارند و آن این است كه دین در فرهنگ غربی به شدت رو به زوال است.
با پیشرفت صنعتی شدن، جایگاه دین نیز، مانند بسیاری از حوزه های دیگر زندگی اجتماعی تغییر كرده است و حكومت ها بسیاری از وظایفی را كه قبلاً توسط كلیسا انجام می شد، از قبیل آموزش و پرورش، بر عهده گرفته اند. در پایان این بخش، تنها ریسمانی را كه انسان مدرن با اتصال به آن می تواند خود را از تزلزل نجات دهد ، ایمان معرفی شده است. فصل چهارم كتاب « فلسفه و جامعه» عنوان گرفته است كه به وضوح و بدون تعصب به این موضوع می پردازد كه چطور بعضی فلسفه ها جامعه را به زوال و بعضی دیگر آن را رو به تعالی می برند . در این بخش، فلاسفه فلسفه نیچه را كه اعلام كرده بود«خدا مرده است!» به باد انتقاد می گیرند و معتقدند دین و مذهب به زندگی انسان ها هدف و معنی می بخشد، از این پس انسان غربی، به ادعای نیچه ، بدون این امنیت و در واقع بدون هیچ گونه اصول راهنمای ثابت اخلاقی زندگی می كند. زندگی در دنیایی بدون خدا به معنای آن است كه ارزش های خودمان را خودمان خلق كنیم و به آن چه نیچه تنهایی وجود می نامید عادت كنیم یعنی درك این كه زندگی ما بدون هدف است و این كه موجودات برتر بر سرنوشت ما نظارت نمی كنند. مباحث علوم متافیزیك بخش پنجم كتاب را به خود اختصاص داده است ودر بخش شش به این موضوع كه زبان تا چه حد در بیان مفاهیم و مضامین فلسفی موفق بوده است می پردازد.
از نظر نویسندگان این كتاب هر متفكر و فیلسوفی برای خود رساله ای دارد كه خواننده برای آشنایی با طرز فكر و فلسفه آنها باید به مطالعه آن رساله بپردازد و دیگر این كه متفكرین بیشتر مایلند از طریق رساله هایشان به مردم شناسانده شوند تا از طریق انتشار گفت وگو ها و سخنرانی هایشان. اما در این كتاب چارچوب گفت وگو ها به گونه ای است كه خواننده با موضوعی كه متفكردر مورد آن صحبت می كند ارتباط برقرار می نماید و با دیدگاه او درآن رابطه آشنا می شود . پیام این كتاب به جهانیان این است كه : آنچه مهم است تنها و تنها حقیقت است وبیان حقیقت در مورد جهان بدور از هر گونه تعصبات مذهبی و سیاسی است .
این كتاب در ۲ جولای جزو بیست كتاب پرفروش هفته در انگلستان در این سایت معرفی شده است.

مترجم: پریسا صادقیه

منبع : روزنامه ایران