صدای پای سرطان

همه جا ساكت است، شما مسافتی طولانی را دویده‌‌اید. ناگهان می‌ایستید. چه صدایی را واضح‌تر و بلند‌تر از همه صداهای دیگر می‌شنوید؟ بله صدای قلبتان. تا به حال فكر كرده‌ا‌ید كه درون بدنمان چه غوغایی به پا است؟ میلیاردها سلول در حركت و تكاپو هستند و اعضای بسیاری كار خود را انجام می‌دهند قبول به راستی اگر می‌توانستیم تمام صداهای درون‌بدنمان را بشنویم، شاید زیباترین سمفونی خلقت بود، قبول ندارید؟ محققان در مطالعه‌ای جدید، موفق به ثبت صدای سلول‌های بدخیم در بدن شده‌اند، با انتقاد از این روش می‌توان تا ۱۰ سلول بدخیم را در یك نمونه خونی شناسایی كرد.
● غوغای سلول‌های بد سر و صدای سلول‌های یاغی
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد می‌توان برای تشخیص گسترش بیماری سرطان پوست (ملانوما)، به صدای گسترش سلول‌های بدخیم گوش داد. به گزارش خبرگزاری رویترز، محققان دانشگاه <میسوری - كلمبیا> در امریكا به تازگی به روشی موسوم به <فوتوآكوستیك> برای تشخیص لرزش‌های سلول‌های بدخیم در خون دست یافته‌اند. این محققان می‌گویند با این روش می‌توان پیش از آنكه سلول‌های سرطانی از عضوی به ‌عضو دیگر راه یابند، گسترش تومور سرطانی را تشخیص داد. محققان دانشگاه میسوری درگزارشی از این مطالعه كه در نشریه <اوپتیكس لترز> به چاب رسیده، اعلام كردند با روش <فوتوآكوستیك> كه از تركیب فیزیك نور و تكنیك‌های فراصوتی ایجاد شده، ابتدا توسط یك پرتو لیزر سلول‌ها‌ به لرزش در می‌آیند و سپس صدای متمایز لرزش سلول‌های بدخیم ثبت می‌شود. دانه‌های تیره‌رنگ و میكروسكوپی ملانین موجود در سلول‌های بدخیم سرطان پوست انرژی پرتوی آبی‌رنگ لیزر را جذب می‌كنند و همان‌طور كه منبسط و منقبض می‌شوند، صدایی خاص ایجاد می‌كنند كه این صداها به‌وسیله میكروفون‌های ویژه ثبت می‌شود و سپس توسط رایانه مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند. سایر سلول‌های سالم بدن انسان رنگدانه‌هایی به نام ملانین ندارند و به همین علت لرزش سلول‌های بدخیم در پی جذب انرژی لیزر منحصر به فرد بوده و صدای منتشر شده توسط این سلول‌ها به راحتی از صدای سلول‌های عادی قابل تشخیص است. به گفته <جان ویاتور> مهندس زیست‌شناسی دانشگاه <میسوری> تنها دلیل وجود ملانین در خون انسان، وجود سلول‌های بدخیم سرطان در بدن است. این آزمایش خون می‌تواند برای اطمینان بیشتر افرادی كه تومورهای بدخیم از بدن آنها خارج شده مورد استفاده قرار بگیرد و یا اینكه با مشخص‌كردن شروع تكثیر سلول‌های بدخیم، به پزشكان هشدار دهد كه شیمی‌درمانی باید برای بیمار به سرعت آغاز شود. وی می‌افزاید با استفاده از این روش در عرض تنها ۳۰ دقیقه می‌توان به وجود سلول‌های سرطان در خون پی‌برد.
● ملانوما، دشمن شماره یك پوست
ملانوما، خطرناك‌ترین نوع سرطان پوست است كه در اثر عدم درمان مناسب به سرعت در بدن گسترش می‌یابد. انجمن سرطان آمریكا تخمین می‌زند در سال ۲۰۰۶ حدود ۶۲ هزار و ۱۹۰ مورد جدید از این نوع سرطان پوست در آمریكا شناسایی شده و ۷ هزار و ۹۱۰ نفر جان خود را در پی ابتلا به این بیماری در این كشور از دست می‌دهند، به دلیل اینكه ماده ملانین در سلول‌های بدخیم سرطان پوست وجود دارد، این سرطان تنها سرطانی است كه این روزها می‌توان آن را با روش <فوتوآكوستیك> شناسایی كرد. با این حال دانشمندان اعتقاد دارند كه بتوان در آینده از این روش برای تشخیص زودهنگام بسیاری از سرطان‌های دیگر نیز استفاده كرد. آنها امیدوارند بتوانند مواد مصنوعی به جای ملانین، ساخته و به‌عنوان جاذب پرتوی لیزر در سلول‌ها استفاده كنند و آن زمان می‌توان از این روش در سایر انواع سرطان نیز استفاده نمود. این محققان در تلاشند كه بتوانند روش‌هایی را برای اتصال انواع دیگر مواد جاذب لیزر به سلول‌های سرطانی شناسایی كنند.
ملانوما رشد بدخیم ملانوسیت است. این سلول‌ها رنگدانه تیره پوست، مو، چشم و خال‌های بدن را تولید می‌كنند. از این رو تومومورهای ملانوما اكثرا قهوه‌ای و یا سیاه است ولی در موارد نادری وی نیز سرطان‌های ملانوما رنگدانه‌ تولید نكرده و به رنگ پوست صورتی - قرمز و یا بنفش ظاهر می‌شوند. پروفسور دنیل كریت كه در مركز سرطان بیمارستان سروان كتربن فعالیت می‌كند می‌گوید: كسانی كه یك بار به این بیماری مبتلا شده‌اند، باید به‌طور مرتب مورد معاینه پزشكی قرار گیرند و به این ترتیب اطمینان خاطر خود را نسبت به عدم ابتلای مجدد به ملانوما افزایش دهند. سابقه سرطان در خانواده و یا ابتلا به بیماری‌های كك و مكی بدشكل و مشكوك احتمال ابتلا به آن را افزایش می‌دهد ولی به هر حال تحت نظر پزشك متخصص پوست بودن، عامل مهمی در تشخیص و درمان به موقع بیماری ملانوما است. ملانوما معمولا در اثر تابش طولانی‌مدت نور خورشید ایجاد می‌شود.
● واكسن ملانوما در راه است
به گفته محققان، سلول‌های سرطانی یك پروتئین مشخص به نام NY-ESO-۱ تولید می‌كنند كه سیستم ایمنی بدن می‌تواند شناسایی آن را فراگیرد. در مرحله بعدی به محض ردیابی این پروتئین بدن علیه توموری كه آن را ایجاد می‌كند، بسیج می‌شود. مشكل این فرآیند آنجاست كه مدت زمان لازم برای فراگیری شناسایی این پروتئین توسط بدن بیشتر از آن است كه بتواند برای شخص مفید واقع شود. واكسن تازه تهیه شده اساسا نوع ساختگی این پروتئین است كه سیستم ایمنی را در شناسایی آن یاری می‌دهد. محققان این پروتئین را به همراه دارویی كه جذب آن را در سلول‌های ایمنی تشدید می‌كند، به بدن تزریق می‌كنند. به گفته رئیس بخش مطالعات سرطان دانشگاه بیرمنگام استفاده از این واكسن در درمان ملانوما از این جهت اهمیت دارد كه بیماری فوق به سایر روش‌های درمانی از جمله شیمی درمانی پاسخ مناسبی نمی‌دهد. در صورتی كه این مطالعات موفقیت‌آمیز باشد، روند فوق برای مواردی چون سرطان سینه و پروستات كه به‌صورت مشابه تولیدكننده پروتئین‌های مشخصی هستند نیز به‌كار گرفته خواهد شد. این واكسن تاكنون روی ۱۹ بیمار كه برای برداشتن غده‌های سرطانی عمل جراحی شده بودند، آزمایش شده است، با گذشت دو سال از آن آزمایش‌ها، بیماری ۱۴ نفر از آنها هنوز عود نكرده است.‌‌

دكتر گلرخ ثریا

منبع : روزنامه سلامت