بالاخره شیر یا خط؟

این روزها مردم به وضعیت تغذیه‌شان بیشتر اهمیت می‌دهند، اما همین موضوع، سلامت آنها را به مخاطره نیز انداخته است.‌ می‌پرسیدچطور؟ خیلی‌ها تصور می‌كنند، خوردن مكمل غذایی رنگارنگ، می‌تواند موجب تقویت سلامتشان شود، در حالی كه سخت در اشتباهند. مصرف این قرص‌ها در مواقعی كه نیازی به مصرفشان نیست، می‌تواند به جای سود، زیان‌هایی را به همراه داشته باشد.
● روغن ماهی،سرشار ازامگا ۳
این روزها نام امگا ۳ را زیاد می‌شنوید اما تا چه اندازه با آن آشنایی دارید؟ امگا ۳ نوعی اسید چرب است كه به عنوان واحدهای تشكیل ‌دهنده چربی‌ها از آن یاد می‌شود. از آنجایی كه چربی‌ها به دو دسته اشباع و غیراشباع تقسیم می‌شوند، اسیدهای چرب امگا ۳، در دسته چربی‌های غیراشباع جای می‌گیرند.
در میان اسیدهای چرب امگا ۳ اسید چربی به نام اسید لینولنیك وجود دارد كه در بدن نیز ساخته نمی‌شود و باید از طریق مواد غذایی به بدن برسد. مطالعات نشان داده‌اند كه این اسید چرب در كنار سایر اسیدهای چرب ضروری در ساخت تركیباتی كه در تنظیم فشار خون، فعالیت پلاكت‌ها، انتقال تحریكات عصبی و پاسخ‌های ایمنی دخالت دارند، شركت می‌كند. از بهترین مواد غذایی كه از منابع غنی امگا‌۳ محسوب می‌شوند، می‌توان به روغن ماهی اشاره كرد. این چربی در روغن ماهی تن، قزل‌آلا، كپور و شاه ماهی وجود دارد و با خوردن آنها این اسید چرب در مقادیر بالایی به بدن می‌رسد.
● روغن ماهی، دشمن سرطان
مطالعات نشان داده‌اند كه، دریافت منظم این ماده مغذی در مردان از ابتلا و پیشرفت سرطان پروستات جلوگیری می‌كند. محققان دریافته‌اند كه تعادل میان اسید های چرب امگا ۳ و امگا ۶ از بروز سرطان در پروستات جلوگیری كرده و در حفظ سلامت مردان در برابر این بیماری كمك می‌كند. مطالعات دیگر نشان داده‌اند كه این اسید چرب در روغن ماهی از بروز بیماری‌های قلبی نیز جلوگیری می‌كند و از آنجایی كه اسیدهای چرب امگا‌۶ نیز در روغن‌های مایع گیاهی وجود دارد، توصیه می‌شود در تهیه ماهی‌های سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ جهت طبخ (البته به مقدار اندك) از این روغن‌های گیاهی استفاده شود.
دانشمندان در تحقیقات خود دریافته‌اند، امگا‌۳ از پیشرفت تومورهای سرطانی در مغز استخوان نیز جلوگیری كرده و مصرف آن برای مردان مستعد به این بیماری توصیه می‌شود.
● باهوش‌تر و موفق‌تر
مطالعات بر روی ۹هزار مادر و كودك‌هایشان نشان داده است، مادرانی كه امگا ۳ كمتری دریافت كرده‌اند، فرزندانشان از ضریب هوشی پایین‌تری برخوردارند. این مطالعات نشان داده‌اند، هماهنگی بین چشم‌ها، دست‌ها و مهارت‌ اجتماعی در این كودكان بهتر بوده است و سرعت عمل بالا‌تری دارند. محققان می‌افزایند،ضریب هوشی این كودكان ۶ مرتبه از حالت عادی كمتر است.
به علاوه، این كودكان در فعالیت‌های اجتماعی خود (مانند دوستیابی) ناتوان‌تر هستند و با اختلالات رفتاری در بزرگسالی روبه‌رو خواهند بود.آنها در ادامه می‌افزایند،۶۰ درصد ‌از ‌مغز ‌را‌ چربی‌ها ‌تشكیل می‌دهند كه‌۳۰‌درصد از آن اسیدهای چرب ضروری و اسید چرب امگا‌۳ است كه اغلب از طریق امگا ۳ ای كه مادر در دوران بارداری مصرف می كند، به نوزاد می‌رسد. به این دلیل مصرف روغن ماهی به صورت ماهی‌هایی كه روغن بالاتری دارند، در دوران بارداری توصیه می‌شود.حتی در مطالعه‌ای دیگر دیده شده است كه می‌توان با دادن مكمل روغن ماهی به بچه‌های دبستانی تا حدودی در رفتارهای بد آنها تغییراتی ایجاد كرد.
محققان در این مطالعه به این نتیجه دست یافته‌اند كه كمبود امگا ۳ در بچه‌ها‌و حتی در دانش آموزان بزرگ تر۱۰(تا۱۶‌ساله) نیز موجب بروز مشكلات رفتاری می‌شود كه با دریافت روغن ماهی می‌توان به میزان قابل توجهی از مشكلات روحی، رفتاری و اجتماعی آنها كاست.
● بچه‌های سالم تر با روغن ماهی
جالب است بدانید كه این روغن در دوران بارداری نه تنها بر ضریب هوشی نوزادان اثر دارد، بلكه دارای فواید دیگری نیز هست. به تازگی مطالعات نشان داده‌اند، مادرانی كه در دوران بارداری از این روغن استفاده كرده‌اند به احتمال كمتر كودكانی با وزن كم را به دنیا خواهند آورد. از آنجایی كه كمبود وزن در بدو تولد با ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت رابطه مستقیمی دارد، از این رو جلوگیری از بروز این بیماری‌ها در حفظ سلامت كودك حتی در بزرگسالی نیز اهمیت بالایی دارد. به علاوه چون ماهی‌ها سرشار از امگا‌۳ هستند، داشتن یك بارداری سالم می‌تواند با مصرف این ماده غذایی میسر شود.
از این رو دانشمندان ماهی را به عنوان جزء مهمی از رژیم غذایی انسان‌ها خصوصاً در این دوران به حساب می‌آورند. محققان در رابطه با اثرات مصرف روغن ماهی در دوران بارداری عقیده دارند كه دریافت مناسب امگا‌۳ می‌تواند از بروز بیماری فشار خون و سایر مشكلات ناشی از آن در میانسالی بكاهد و به این دلیل است كه به مادران باردار توصیه می‌شود حداقل دوبار در هفته از ماهی استفاده كنند.
● آن روی سكه
با وجود تمامی فوایدی كه روغن ماهی دارد، نباید آن ‌را بی مورد و بدون حساب و كتاب مصرف كرد.
گاهی مصرف زیاد این ماده كمبود ویتامین E را به همراه دارد كه افراد را با كم خونی مواجه می‌سازد. گاهی نیز مصرف بی‌رویه این روغن‌ها موجب بروز خونروی شده كه بر اثر ضربه، عمل جراحی و یا اعمال دندانپزشكی آشكار می‌شود. پس خودسرانه از روغن ماهی به میزان بالا استفاده نكنید.
به علاوه ، به یاد داشته باشید كه این روغن نیز مانند روغن‌های دیگر دارای كالری بالایی است كه مصرف بی‌رویه آن می‌تواند انرژی مازادی را به بدن رسانده و موجب چاقی شود.

سارا حسنلو

منبع : روزنامه سلامت