بررسی علل رشد سهام شرکت ملی دارویی در بورس

هرچند بورس تهران این روزها دوران طلایی خود را سپری نمی‏كند اما از روزهای ركود هم خارج شده و در حال گذران روزهای معمولی است. در این حال و هوا شاخص هرچند صباحی روی خط صعود حركت و گاهی هم نزول را تجربه می‏كند. در این وانفسای بازار كوچكترین اخبار و اطلاعات می‏تواند شوری دوباره به بازار اندازد هم اكنون چند وقتی است كه باد به بادبان دارویی‏ها می‏وزد و اقبال به آن رو آورده است و صف تقاضا برای آنها تشكیل شده است. در پایان هر روز سهامداران آنها معمولا جزو برندگان بازار به حساب می‏آیند.
این گروه با در اختیار داشتن ۳/۳ درصد ارزش بازار در مقام هشتم گروه‏های فعال قرار دارند و شاخص این گروه از اول سال جاری از ۳۴۱ واحد تا ۶ تیر به ۳۴۹ واحد رسیده اما از این روز حركت این گروه سرعت گرفت. ۲۰ روزه به ۴۱۲ واحد رسید و درمجموع طی این مدت ۷۱ واحد رشد كرد ضمن این كه ارزش بازار این گروه ۲۲ درصد افزایش یافته است. این در حالی است كه در مدت مشابه در سال قبل این شاخص از ۴۶۷ واحد با ۵۹ واحد افت به رقم ۴۰۸ واحد رسیده و ارزش بازار آن ۱۱/۶ درصد افت را تجربه كرده بود این نشان از حركت رو به رشد این گروه نسبت به مدت مشابه قبل است.
●تامین اجتماعی و دیگران
بنابراین گزارش در حال حاضر ۲۷ شركت فعال در صنعت دارو در تالار بورس پذیرفته شدند كه بالغ بر ۴۱ هزار سهامدار حقیقی سهام این شركت‏ها را در اختیار دارند.
براساس آمار منتشره سرمایه ثبت شده این شركتها از ۸۲۱ میلیارد ریال فراتر رفته است. شركت سرمایه‏گذاری تامین اجتماعی و وابسته به آن در كنار سرمایه‏گذاری‏های بانكها بازیگران اصلی این شركت‏ها محسوب می‏شوند. در این میان سرمایه‏داران حقیقی تا بنیادهای خیریه و شركت‏های تخصصی دارویی وجود دارند كه سعی در اثرگذار بودن در آینده این شركتها دارند. اما دراین میان نقش دو شركت سرمایه‏گذاری داروپخش، البرز سهم در كنار تامین اجتماعی سهم بیشتری در شركت‏های دارویی دارند كه البته سهم قابل توجهی از هلدینگ داروپخش در اختیار تامین اجتماعی است. ضمن این كه در اكثر این شركتها سهامداران حقیقی بین ۱۸-۳۷ درصد سهام را در اختیار دارند.
●از آغاز تاكنون
تا سال‏های دهه چهل صنعت داروسازی در كشور شكل دیگری داشت به نحوی كه مواد اولیه از خارج از كشور وارد می‏شد مقداری هم داروی گیاهی در داخل تولید و از تركیب این دو نیازهای جامعه برطرف می‏شد اما از آن سال‏ها به بعد، به تدریج اكثر نیازهای كشور از طریق واردات تامین می‏شد. تا این كه شركت‏های داروسازی ایران به بلوغ نسبی رسیدند و تاسیس این شركت در آن سال‏ها شدت گرفت به طوری كه بسیاری شركت‏های داروسازی در بین دهه ۴۰ و ۵۰ فعالیت خود را آغاز كردند. همچنین ورود شركت‏های خارجی در كنار اعطای نمایندگی به شركتهای داخلی و تلاش دانشكده‏های داروسازی امكان رشد این صنعت را بیشتر فراهم كرد. از سال‏ها تاكنون این صنعت رشد بسیاری كرده به نحوی كه ۹۶ درصد داروهای نسوز در داخل تهیه می‏شود و در دو جهت محصول و تاسیس كارخانه‏های جدید توسعه یافته است.
●تشكیل حباب
مهندس علی اسلامی بیدگلی مدیرعامل كارگزاری رضوی در رابطه با شدت رشد این صنعت می‏گوید: دلیل اصلی رشد شركتهای دارویی افزایش نرخ برای داروهای جدید تا ۲۶ درصد است كه سب شد EPS (پیش‏بینی سود) این شركتها دچار تغییر و تحول‏های بسیاری شود و برخی تا ۱۰۰ درصد افزایش EPS را برآورد كنند. همچنین با توجه به این كه PLE اكثر شركتهای دارویی نسبتا پایین است، انتظار رشد بیشتری برای آنها وجود دارد این هم خود دلیل برای افزایش قیمت سهام شركتهای دارویی به حساب می‏آید.
●دور از جنجال‏های سیاسی
این كارشناس ارشد بازار سرمایه خاطرنشان كرد شركت‏های دارویی از جنجال‏های سیاسی دور هستند و این شركت‏ها با مناقشات سیاسی دچار نوسان شدید نمی‏شوند و امنیت بیشتری برای سرمایه‏گذاری دارند. از این رو برای گروه گسترده‏ای از سرمایه‏گذاران و بورس‏بازان جذاب به نظر می‏رسد و این مساله افزایش تقاضا و به تبع آن زمینه افزایش قیمت سهام این شركتها را فراهم می‏كند.
اسلامی افزود: این شركت‏ها با توجه به این كه در ایران فرهنگ درمان بیش از فرهنگ پیشگیری گسترش یافته و سرانه مصرف بالایی برای دارو وجود دارد در كنار وجود بازارهای منطقه برای صادرات پتانسیل بالایی برای رشد دارند.
●دولت اجازه افزایش قیمت نمی‏دهد
اما برزنی یكی از كارشناسان ارشد بازار سرمایه در رابطه با گرایش سرمایه‏گذاران بورس برای خرید سهام دارویی گفت: سهامداران معتقدند در صورت وارد شدن فشار سنگین اقتصادی از سوی كشورهای اروپایی و امریكا در آینده این صنعت بیش از سایر صنایع رشد می‏كند. چرا كه تولید آنها كاهش نمی‏یابد اما این استدلال چندان صحیح به نظر نمی‏رسد.
نایب رئیس هیات مدیره بورس فلزات تصریح كرد: چرا كه در صورت تصور چنین تغییری در بازار دارو، دولت اجازه چنین كاری نمی‏دهد تا قیمت‏ها به شدت زیادی افزایش یابد و مصونیت این صنعت چندان منطقی به نظر نمی‏رسد.
●هم تولیدكننده، هم مصرف‏كننده
در همین حال مهندس مصطفی عیوضی یكی دیگراز كارشناسان بازار سرمایه به خبرنگار ما گفت: یكی از مهمترین مسائل صنعت دارو در ایران مالكیت ۸۰ درصدی تامین اجتماعی در این صنعت است. چرا كه این سازمان مصرف‏كننده اصلی و تولیدكننده اصلی محصولات صنعت دارو به حساب می‏آید و از افزایش نرخ محصول و قیمت سهام این شركت‏ها جلوگیری می‏كند. از طرفی سهامداران حاضر به فروش به قیمت‏های قبلی نخواهند بود و برای افزایش قیمت به مدیران خود فشار می‏آورند كه برای تامین اجتماعی سبب افزایش هزینه می‏شود.
●حاشیه سود پایین
وی ادامه داد: این صنعت همچون سایر صنایع از مشكل داشتن شركتهای با ارزش بازار كم رنج می‏برد كه بیش از ۹۰ درصد آن متعلق به چند سهامدار حقیقی و حقوقی است كه به راحتی می‏توانند برای سهم شركت خود جریان‏سازی كنند و سهامداران دیگر را به اشتباه بكشانند.
این كارشناس بازار سرمایه ادامه داد اكثر شركت‏های داروسازی دارایی قابل توجهی ندارند و بیشتر ارزش آنها داشتن فرمول تهیه داروها یا ساخت داروهای خاص است كه برخی شركت‏ها به دلیل برخی رانت‏ها در اختیار دارند. یكی دیگر از مشكلات این شركت‏ها سود یا فروش آنها نصف ارزش بازار شركت هم نیست كه خود از نكات منفی برای سهم آن و افزایش ریسك این سهام به حساب می‏آید كه امكان ایجاد حباب را برای سهام آنها مهیا می‏كند.
عیوضی حاشیه سود پایین و مشكلات تاخیر تسویه حساب شركت‏ها از مشتریان، تخفیف‏های بی اندازه شركت‏های پخش‏كننده دارو، نبود تحقیق و توسعه را از دیگر مشكلات این صنعت دانست.
●كمبود نقدینگی
از طرفی وجود كارخانه‏های متعدد داروسازی آنها را مجبور به دادن امتیازهای مختلف به داروخانه‏ها می‏كند همین مساله سودآوری آنها را كاهش می‏دهد. كارخانه بدون توجه به ظرفیت خود اقدام به ساخت و تولید دارو می‏كند كه سودآوری بیشتری دارد. همچنین كمبود نقدینگی و عدم حمایت دولت سبب كاهش قیمت و كمیت داروها می‏شود.
●تلخ‏كامان شیرین
با تمام این تفاسیر شركتهای داروسازی از اوایل سال جاری رشد پایدار و پیوسته‏ای رإ؛ تجربه كردند به نحوی كه برخی از این شركت‏ها توانستند بین ۱۰ تا ۵۰ درصد افزایش قیمت سود برای سهامداران خود به ارمغان بیاورند. اما در همین میان شركتهایی بودند كه تا ۱۰ درصد افت قیمت را تجربه كردند. و ارزش مبادلات این شركتها از ابتدای سال بالغ بر ۴۰۰ میلیارد ریال برآورد شده كه سهام مبادله شده آنها از مرز ۶۰ میلیون قطعه فراتر رفته است.
در نهایت با تمام مسائل گفته شده بیم این می‏رود كه در صورت عدم اتخاذ سیاست مناسب از سوی سهامدار عمده و بی تجربگی سهامداران دچار مشكل ایجاد حباب قیمت شده در صورتی كه با اتخاذ سیاست‏های درست می‏توانند به رشد و توسعه بازارو كمال بلوغ شركت‏های تولیدكننده و عایدی برای سرمایه‏گذاران منجر شود.

امیر آشتیانی

منبع : مجله گسترش صنعت