اصلاح قراردادهای بیع متقابل

سیدمهدی میرمعزی مدیرعامل شركت ملی نفت ایران افزود: پیش نویس تهیه شده چندین بار در هیات مدیره شركت ملی نفت مورد بحث قرار گرفته، ولی به مرحله تصمیم گیری نرسیده است و نیاز به بحث و بررسی بیشتری دارد. وی، تأیید پیش نویس اصلاح قراردادهای بیع متقابل را منوط به نظر هیات مدیره خواند و افزود: موضوع اصلاح قراردادهای بیع متقابل در میدان یادآوران جدی است و فكر می كنم می توانیم به سرعت این كار را نهایی كنیم. به هر حال این پیش نویس باید پیش از ژانویه ۲۰۰۶ كامل شود.
وی گفت: قرارداد بیع متقابل دیگری همچون یادآوران كه نیاز به اصلاح داشته باشد، در دستور كار نداریم.
میرمعزی چندی پیش در دهمین همایش نفت و گاز با عنوان «الگوهای جدید انرژی و همگرایی جهانی» گفته بود: بایستی در قراردادهای بیع متقابل تغییراتی داده شود كه امكان همكاری مشترك با شركت های بین المللی و خدمات نفتی برای دوره طولانی تر میسر شود تا بتوان نسبت به بهبود مستمر ضریب بازیافت در طول دوره عمر میدان از طریق جذب منابع مالی خارجی و به كارگیری، انتقال و جذب فناوری های پیشرفته در زمینه های فنی، اجرایی و مدیریتی اقدام كرد.
وی افزوده بود: موضوع تغییر قراردادهای نفتی بحث جدیدی نیست و از گذشته مطرح بوده و ما گفته بودیم كه در حال پیش بینی و اصلاح قراردادهای بیع متقابل هستیم؛ چون كار افزایش ضریب بازیافت باید در طول زمان صورت گیرد و قراردادهای ما با شركت های نفتی برای مدت محدودی است و فقط طرح توسعه اجرا می شود، بنابراین دنبال راه هایی هستیم كه با حفظ حاكمیت و مالكیت دولت بر منابع نفتی و محصولات آن یعنی نفت خام و گاز طبیعی در مدت زمان طولانی تری از خدمات شركت های نفتی در افزایش بهره وری از میدان ها استفاده كنیم. این كاری است كه در حال انجام است، ولی جزئیات آن به دلیل تغییر دولت به تاخیر افتاده، ولی به هر حال پیش نویس های اولیه آن تهیه شده و تصویب آن بسته به این است كه طبق ماده ۱۴ برنامه چهارم، متناسب با شرایط و الزامات میدان ها و شرایط كشور بتوانیم از فرم های مختلف قراردادی در توسعه میدان ها و افزایش تولید آنها استفاده كنیم كه البته بروكراسی اداری پیچیده ای دارد.
مدیرعامل شركت ملی نفت درباره مطرح بودن موضوع مشاركت در تولید در این نوع قراردادها گفت: ما برای استخراج هر بشكه نفت یك فی در نظر گرفتیم. البته این كار جدیدی هم نیست و در برخی كشورها حتی اخیرا در كویت هم دیدیم كه به این سمت می رود. در این قرارداد می توانیم برای طولانی مدت به جای مشاركت در تولید یا قراردادهای امتیازی از قراردادهای سرویس استفاده كنیم كه به این ترتیب اگر میدان، دوره توسعه مشخصی داشت می توانیم به صورت بیع متقابل عمل كنیم و ادامه كار كه برای بهبود ضریب بازیافت و افزایش تولید صیانتی از میدان است تحت شرایط مشخص با پرداخت فی برای هر بشكه افزایش تولید نسبت به میزانی كه پیش بینی شده بود، در طول دوره عمر میدان این همكاری را جذب كنیم و مطمئن باشیم كه از میدان های كشور حداكثر بهره برداری انجام می شود.
وی گفت: این كار اصلاح قراردادهای قبلی است. به خصوص در میدان هایی كه در دوره دوم عمرشان به سر می برند و با كاهش تولید مواجه هستند، ولی بخش عمده ای از نفت آنها هنوز در زیرزمین باقی مانده است. الان و با استفاده از روش های موجود شاید بتوانیم یك یا دو درصد به ضریب بازیافت در پنج سال آینده اضافه كنیم، ولی برای این كه ثروت و منافع كشور را بیشتر كنیم معتقدیم انجام چنین تغییراتی می تواند منافع ملی را بیشتر در برداشته باشد.
میرمعزی با رد عهده داربودن طرف خارجی در كار تولید تصریح كرده بود: پیش بینی شده مثل مشاركت هایی كه سهم شركت های خارجی در آنها كمتر از ۵۰ درصد است و سهم طرف ایرانی بیش از ۵۰ درصد است، مدیریت كماكان در اختیار شركت ملی نفت ایران قرار گیرد و آنها با توجه به یك عضو یا دو عضوی كه در این مشاركت خواهند داشت می توانند راهكارها و راه حل های جدید و تكنولوژی جدید را پیش بینی كنند و ما تحت شرایطی آنها را به كار گیریم.
وی در پاسخ به این كه با این تفاسیر آیا شركت های خارجی تا زمانی كه میدان تولید نفت دارد، در میدان حضور خواهند داشت؟ گفته بود: طرف خارجی به صورت همكار با شركت ملی نفت فعالیت می كند. به نظر ما این بهترین پیشنهاد برای حداكثركردن بهره وری میدان است. البته با توجه به این كه شركت های خارجی خیلی به قراردادهای بیع متقابل علاقه نشان نمی دهند به این روش نیز خیلی علاقمند نیستند، چون خیلی تمرین شده و شناخته شده نیست ترجیح می دهند به مشاركت در تولید و یا قراردادهای امتیازی روی آورند كه البته طبق قانون اساسی ما نمی توانیم این كار را انجام دهیم. كاری كه ما می خواهیم انجام دهیم مثل قراردادهای قبلی است، ولی با این تفاوت كه به جای پنج یا شش سال همكاری برای افزایش ضریب بازیافت، در مدت طولانی تری با آنها قرارداد می بندیم و به ازای خدمات آنها دستمزد می دهیم كه این امر ربطی به قیمت نفت، ذخیره نفت و این كه چقدر نفت به آنها تعلق می گیرد، ندارد. این كارها فعلا پیش بینی شده و یكی دو بار هم در هیات مدیره شركت ملی نفت بررسی شده، ولی تصویب آن منوط به بررسی در مجمع شركت ملی نفت، شورای اقتصاد و هیات دولت و تصویب آنها است.
وی افزود: قراردادهای بیع متقابل فعلی فقط برای چهار یا پنج سال است، ولی در قراردادهای جدید ماهیت كار كمی فرق می كند. یعنی به نظر ما چون قرارداد فقط برای مدت محدود و كوتاهی نیست، متفاوت است. اگر میزان سرمایه گذاریهای بیع متقابل فعلی را به صورت سالانه حساب كنیم، خیلی بیشتر از مقدار سرمایه گذاری است كه برای افزایش بازیافت در یك دوره بلندمدت استفاده می شود، بنابراین میزان و مدت سرمایه گذاری فرق می كند. مهم این است كه ما با هزینه قابل قبول و افزایش بهره وری و كارایی بتوانیم نفتی كه زیر زمین می ماند و در اثر به كار نگرفتن تكنولوژی های روز و مدیریت درست در میدان برای ابد قابل استخراج نخواهند بود را استخراج كنیم.
وزیر نفت نیز در حاشیه این همایش درمورد قراردادهای جدید بیع متقابل گفته بود: ترجیح می دهیم دیگر قراردادهای بیع متقابل نداشته باشیم، هرچند كه به هر حال مجبوریم از منابع خارجی تامین اعتبار كنیم. قرارداد بیع متقابل قانون نیست و به صورت اجازه مطرح شده است كه ما بتوانیم از این قرارداد استفاده كنیم، ولی درصدد هستیم كه روش های ارزان تری را انتخاب كنیم.
وزیری هامانه افزود: در برنامه ای كه به رئیس جمهور ارائه كردم، به صورت ویژه درمورد شرایط سرمایه گذاری ایده هایم را نگفته ام، اما به هر حال از سرمایه گذاری خارجی با شرایط و قیمت مناسب استقبال می كنیم.
این در حالی است كه تركان - مدیرعامل شركت نفت و گاز پارس - درمورد تغییر قراردادهای بیع متقابل گفته است: تاكنون كسی طرح یا روش جایگزینی برای روش بیع متقابل ارائه نكرده است، اما از هر نظر و پیشنهادی برای بهبود قراردادها استقبال می كنیم و اگر روش جدیدی نیز به ما پیشنهاد شود آن را بررسی و برای تصویب به مجلس ارائه می دهیم تا به یك اجازه قانونی تبدیل شود.
منبع: ایسنا

منبع : روزنامه همشهری