قلمرو مالکیت

ملکى که در مالکيت يک شحص است يا مکانى که به تناوب توسط وى استفاده مى‌شود، حکم يک قلمرو خصوصى را دارد و صاحب آن مانند حريم شخصي، براى حمايت از آن مبارزه مى‌کند.

چيزهائى مانند خانه، دفترکار يا اتومبيل يک شخص حکم يک قلمرو را دارد که هر کدام حد و مرزهاى کاملاً مشخص به‌صورت ديوار، نرده، حصار يا در دارند.

هر قلمرو شايد داراى چندين زير قلمرو باشد. به عنوان مثال، قلمرو شخصى يک زن در خانه شايد آشپزخانه او باشد و چنانچه در حين استفاده، توسط شخص ديگرى‌ تصرف شود، با اعتراض او روبه‌رو مى‌گردد، يک تاجر قلمرو مورد علاقه خود را پشت ميز کنفرانس مى‌داند. افرادى که بيرون غذا مى‌خورند، قلمرو مورد علاقه خود را در ناهارخورى مى‌يابند و پدر صندلى مورد علاقه‌ خود را در منزل دارد. اين قلمرو با گذاشتن وسايل شخصى يا با استفاده متناوب از آن، علامتگذارى و مشخص مى‌کنيم. شخصى که مرتب بيرون غذا مى‌خورد، حتى شايد حروف اول اسم خود را در جايگاه حک کند و تاجر با گذاشتن چيزهائى مانند قوطى سيگار، خودکار، کتاب و لباس در داخل حريم ۴۶ سانتى‌مترى خود، آن را علامتگذارى کند.

دکتر دزموند موريس اظهار مى‌دارد که مطالعات انجام شده از نيمکت‌هاى کتابخانه‌ها نشان داده که گذاشتن يک کتاب يا اشياء شخصى روى ميز کتابخانه، به‌طور متوسط آن مکان را براى مدت ۷۷ دقيقه رزرو مى‌کند، باقى گذاشتن يک ژاکت روى صندلى تا ۲ ساعت آن مکان را رزرو نگه مى‌دارد. در منزل، يکى از اعضاى خانواده شايد با گذاشتن يک شى شخصى مانند پيپ يا مجله بر روى نزديک صندلى مورد علاقه‌اش، آن را علامتگذارى و از اين طريق مالکيت خود را بر آن نمايان و مسجل مى‌کند.

اتومبيل‌ها

روانشناس‌ها متوجه شده‌اند، افرادى که مشغول رانندگى هستند، اغلب رفتارى کاملاً متفاوت از رفتار معمول اجتماعى خود را برابر حريم‌ها نشان مى‌دهند. به‌نظر مى‌رسد که اتومبيل گاهى اوقات اثر بزرگ‌نمائى در اندازه حريم يک فرد داشته باشد. در بعضى موارد، حريم آنها تا ۱۰ برابر اندازه معمولى بزرگ مى‌شود، بنابراين راننده بر ناحيه‌اى که ۹ تا ۱۰ متر جلو و پشت اتومبيل خود را در برمى‌گيرد، احساس مالکيت مى‌کند. زمانى‌که راننده ديگرى به جلو او مى‌پيچد، حتى اگر هيچ خطرى در پيش نباشد، راننده شايد يک سرى تحولات فيزيولوژى را تجربه کند و عصبانى شود و حتى به راننده متخطى حمله کند. اين وضعيت را با زمانى‌که همين مرد در حال وارد شدن به يک آسانسور است و مرد ديگرى به جلوى او قدم مى‌گذارد و محدوده شخصى ‌او را تصرف مى‌کند، مقايسه نمائيد. معمولاً در اين موقعيت‌ها، عکس‌العمل او حاکى از عذرخواهى است و او اجازه مى‌دهد که مرد ديگر اول وارد شود، اين رفتار بسيار متفاوت از زمانى است که راننده ديگرى در يک جاده باز به جلوى او مى‌پيچد.

براى بعضى از مردم، اتومبيل يک 'پيلهٔ' محافظ است که مى‌توانند در داخل آن از دنيائى بيرون در امان بمانند. در حالى‌که به آرامى در کنار خيابان رانندگى مى‌کنند و تقريباً داخل جدول کنار خيابان هستند، مى‌توانند در خيابان به اندازه راننده‌اى که فضاى حريم بزرگ‌شده دارد، خطرآفرين باشند. به‌طور خلاصه، پذيرفته شدن يا نشدن شما توسط ديگران بستگى به احترامى دارد که براى حريم شخصى آنان قائل هستيد. به همين دليل است که آدم‌هاى الکى‌خوش که در آشنائى با هر کس، دست خود را به پشت او مى‌زنند يا در طول مکالمه با افراد ، به‌طور مرتب به آنها دست مى‌زنند، تقريباً از دوستى هيچ‌کس برخوردار نيستند.

از آنجائى‌ که چندين عامل بر فاصله‌اى که يک شخص در برابر ديگرى حفظ مى‌کند، تأثيرگذار است، بهتر است قبل از قضاوت در مورد اينکه چرا شخصى يک فاصله خاص را حفظ کرده است، همه معيارها را در نظر بگيرد. (شکل اين دو نفر اهل کجا هستند؟) مى‌توان هر يک از نظر‌هاى زير را فرض نمود:

- هم زن و هم مرد شهرى و مرد درصدد تجاوز به حريم صميمى زن مى‌باشد.

- حريم صميمى مرد کوچک‌تر از زن است و او بدون غرض به حريم زن تجاوز کرده است.

- مرد شهرى است و طبعاً حريم صميمى کوچکى دارد، در صورتى‌که زن در يک منطقه روستائى بزرگ شده است.

با چند سؤال ساده و مشاهده بيشتر و دقيق‌تر مى‌توان به پاسخ صحيح پى برد و اين کار به ما کمک مى‌کند که در وضعيت‌هاى خجالت‌آور که شايد برپايه فرضيات غلط بنا شده، قرار نگيريم.