یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا

مسائل اخلاقی در روانپزشکی


- پرسش و پاسخ در مورد مسائل اخلاقی:
  - رهاسازی:
    - پرسش: روانپزشکان چگونه می‌توانند از مورد بازخواست قرار گرفتن به‌علت 'رهاسازی' در هنگام ترخیص بیماران پیشگیری کنند؟
- پاسخ: در صورتی‌که روانپزشک ترخیص‌کننده بیمار، به میزان کافی به بیمار آگاهی دهد و هر تلاش معقولی را برای یافتن راهی برای پی‌گیری بیمار به خرج دهد کار وی مصداق 'رهاسازی' محسوب نمی‌شود.
    - پرسش: آیا ارائه صرفاً خدمات سرپائی به بیمار شدیداً بدحالی که ممکن است نیاز به بستری داشته باشد از نظر اخلاقی کار درستی است؟
- پاسخ: در صورتی‌که پزشک یا مؤسسه سرپائی امکان دریافت خدمات بستری را از منابع دیگر برای بیمار فراهم نکنند ممکن است این کار آنها مصداق 'رهاسازی' محسوب شود.
  - وصیت:
    - پرسش: یک بیمار رو به موت اموال خود را برای روانپزشک معالج خود به ارث می‌گذارد. آیا قبول این مسئله از نظر اخلاقی صحیح است؟
- پاسخ: خیر. به‌نظر می‌رسد قبول این مسئله صحیح نباشد و بر رابطه درمانی اثر منفی بگذارد. با این حال قبول وصیت بیمار فوت‌شده‌ای که نام روانپزشک خود را، بدون اطلاع او در وصیتنامه خود قید کرده است ممکن است اخلاقی باشد.
  - صلاحیت:
    - پرسش: آیا انجام معاینه واژیتال یا معاینات بدنی توسط روانپزشک از نظر اخلاقی صحیح است؟
- پاسخ: روانپزشکان در صورتی می‌توانند اقدامات غیرروانپزشکی را انجام دهند که مهارت آن را داشته باشند و انجام این اقدامات به‌علت ایجاد اختلال در رابطه پزشک و بیمار، بر درمان مؤثر روانپزشکی اثر منفی نگذارد. در معاینات لگنی خطر اختلال در رابطه پزشک و بیمار بالا است و بهتر است توسط پزشک دیگری انجام پذیرند.
    - پرسش: آیا کمیته‌های بررسی مسائل اخلاقی می‌توانند به صلاحیت روانپزشکان رسیدگی کنند؟
- پاسخ: بله. عدم صلاحیت جزء مسائل اخلاقی محسوب می‌شود.
  - رازداری حرفه‌ای:
    - پرسش: آیا رازداری حرفه‌ای باید پس از مرگ بیمار نیز حفظ شود؟
- پاسخ: بله. مسئله رازداری پس از مرگ بیمار نیز اهمیت دارد. مگر در موارد محافظت دیگران در برابر خطرهای فوری و حتمی و یا موارد دیگری که قانون اقتضاء کند.
    - پرسش: آیا دادن اطلاعات رمبوط به بیمار به مؤسسات بیمه، از نظر اخلاقی صحیح است؟
- پاسخ: بله. اما تنها در صورتی‌که اطلاعات ارائه‌شده، محدود به آن میزانی باشد که برای پیشبرد مقاصد بیمه‌ای لازم است.
    - پرسش: آیا می‌توان از قسمتی از جلسه معالجه بیمار که بر روی نوار ویدئو ضبط شده است. در کارگاه‌های تخصصی استفاده نمود؟
- پاسخ: بله. به شرطی که رضایتنامه آگاهانه و اختیاری گرفته شده باشد، بدون نام باشد، به شنوندگان توضیح داده شود که انتشار مطالب موجب عدم تکمیل جلسات خواهد شد؟ و آیا گزارش دادن موجب صدمه نخواهد گردید؟ مناسب هر مورد به‌طور خاص تصمیم بگیرید و تأمین سلامت قربانیان احتمالی را در اولویت نخست قرار دهید.
    - پرسش: آیا در ایالاتی که گزارش دادن سوءرفتار با کودکان اجباری است. پزشک باید تنها به صرف شک، سوءرفتار را گزارش دهد؟
- پاسخ:
  - تعارض منافع:
    - پرسش: آیا این مسئله که یک روانپزشک در برابر دانشجویان یا کارورزان هم نقش روان‌درمانگر و هم مسئولیت اداری آموزشی را داشته باشد بالقوه یک تناقض اخلاقی به‌شمار می‌آید؟
- پاسخ: بله. شما باید نقش خود را در برابر دانشجویان یا کارورزان تعریف کنید. نظرهای اداری آموزشی بهتر است از روانپزشکی اخذ شود که وظیفه درمان دانشجویان یا کارورزان را بر عهده ندارد.
  - تشخیص بدون معاینه:
    - پرسش: آیا ارائه تشخیص برای مقاصد بیمه‌ای در خصوص اینکه آیا علت خودکشی شخص، بیماری بوده است یا خیر، صرفاً بر پایه مرور پرونده و سوابق وی کاری اخلاقی است؟
- پاسخ: بله.
    - پرسش: آیا تأیید تشخیص خاص مطرح در فرم بیمه توسط روانپزشک معتمد در ازاء خدماتی که از جانب فرد مراجعه‌کننده ارائه می‌شود، بدون معاینه بیمار از نظر اخلاقی صحیح است؟
- پاسخ: بله. در صورتی‌که روانپزشک حتماً دقت لازم را داشته باشد و فرم ، بیمه به وضوح نقش روانپزشک معتمد و فرد مراجعه‌کننده تعریف شده باشد.
  - سوءاستفاده (exploitation) (مبحث وصیت را هم ببینید):
    - پرسش: معنی سوءاستفاده از رابطه درمانی چیست؟
- پاسخ: سوءاستفاده از رابطه درمانی به مفهوم استفاده از روابط درمانی برای نفع شخصی توسط روانپزشک است. از موارد این مسئله می‌توان به استخدام یا استثمار بیماران و نیز روابط جنسی یا مالی با ایشان اشاره نمود.
  - تقسیم دستمزد (fee splitting):
    - پرسش: تقسیم دستمزد به چه معنا است؟
- پاسخ: به مفهوم پرداخت مبلغی از سوی یک پزشک به پزشک دیگر در ازاء ارجاع بیمار است. این اصطلاح همچنین در مورد وکلائی به‌کار می‌رود که در ازاء درصدی از دستمزد بیماران را به یک روانپزشک قانونی ارجاع می‌دهند. تقسیم دستمزد ممکن است در مطب نیز انجام شود به این‌صورت که روانپزشک، درصدی از درآمد همکار مطب خود را بابت نظارت یا مخارج دریافت کند. مخارج چنین مواردی باید جداگانه به حساب آیند، وگرنه شبههٔ سوءاستفاده مالی مالک مطب به‌علت ارجاع بیمار به همکار شاغل در مطب پیش می‌آید. تقسیم دستمزد کلاً غیرقانونی است.
  - رضایتنامه آگاهانه:
    - پرسش: آیا خودداری از ارائه اطلاعات مربوط به یک بیمار به افراد متقاضی حتی در صورت موافقت بیمار کار درستی است؟
- پاسخ: خیر. این مسئله از اختیارات بیمار است نه روانپزشک
  - شغل دوم:
    - پرسش: آیا رزیدنت‌های روانپزشکی اخلاقاً می‌توانند شغل دوم داشته باشند؟
- پاسخ: بله در صورتی‌که وظایف ایشان فوق توانائی‌شان نباشد و به درستی بر ایشان نظارت شود و در صورتی‌که شغل دوم، با وظیفه آموزش رزیدنتی ایشان تداخل ایجاد نکند.
  - گزارش کردن:
    - پرسش: آیا مناسب است روانپزشکان، رفتار غیراخلاقی همکار یا همکاران خود را فاش سازند یا گزارش دهند؟ آیا همسر فرد نیز می‌تواند شکایت اخلاقی را مطرح کند؟
- پاسخ: روانپزشکان موظف هستند رفتار غیراخلاقی همکاران خود را گزارش دهند. همسری که از رفتار غیراخلاقی آگاهی داشته باشد نیز می‌تواند شکایت اخلاقی را مطرح نماید.
  - تحقیق:
    - پرسش: در مورد افرادی که قادر به بیان رضایت آگاهانه خود نیستند چگونه می‌‌توان به‌صورتی اخلاقی تحقیق کرد؟
- پاسخ: می‌توان از ولی قانونی یا وارث زنده وی کسب رضایت کرد. افراد فاقد صلاحیت این حق را دارند که در هر زمانی، از پروژه تحقیق خارج شوند.
  - بازنشستگی:
    به 'رهاسازی' مراجعه کنید.
  - نظارت:
    - پرسش: هنگامی‌که یک روانپزشک بر کار دیگر پرسنل بهداشت روانی نظارت دارد، چه مسائل اخلاقی باید مدنظر قرار گیرند؟
- پاسخ: روانپزشک باید برای اطمینان از مراقبت مطلوب و عدم ارائه خدمات خارج از صلاحیت علمی افراد تحت نظارت، وقت کافی بگذارد. دریافت حق‌الزحمه برای نظارت، اخلاقی است.
  - ضبط سمعی و بصری:
    - پرسش: آیا می‌توان از نوارهای ویدئوئی مصاحبه بیماران برای مقاصد آموزشی در سطح کشوری بهره جست (مانند کارگاه‌های آموزشی و آمادگی برای امتحانات برود)؟
- پاسخ: باید رضایتنامه آگاهانه صحیح و مفصلی کسب گردد و در آن، محدوده پخش نوار ویدئوئی و نیت از انجام این عمل قید شود و بر فقدان 'رازداری' ، ناشی از آن تأکید به‌عمل آید.


همچنین مشاهده کنید