زبان

زبان که از دورهٔ قبل با کلمه‌هائى چند به‌کار مى‌افتد در اين مرحله با سرعت زياد گسترش مى‌يابد. خزانهٔ لغات بر اساس شکل‌گيرى مفاهيم در کودک افزايش مى‌يابد.

کودکان بين سنين دو و سه سالگى شروع به‌ کاربرد جملات سادهٔ سه تا چهار کلمه‌اى مى‌کنند. اين جملات ممکن است شامل دو يا چند جملهٔ ساده باشد که با حرف ربط 'و' به هم متصل مى‌شوند (مثلاً من صدا زدم و او آمد)، يا شامل دو عبارت باشد که باهم پيوند معنائى دارند (مثلاً: من نمى‌خواهم آن را بشکنم). 'و' به‌طور کلى اولين کلمهٔ ربطى است که کودک در سال سوم به‌کار مى‌برد و بيش از ساير کلمات ربط از آن استفاده مى‌کند.

جملات پيچيدهٔ اوليهٔ کودک معناى متفاوتى را در برمى‌گيرد. ترتيب بروز روابط معنائى نسبتاً با ثبات است. جمله‌هائى که رابطه‌ٔ افزايشى دارند (مانند: تو مى‌توانى آن را بلند کني، من هم مى‌توانم اين را بلند کنم)، اول ابراز مى‌شوند و به دنبال آن جملات زمانى و علّى خواهد آمد (مانند: بهتر است وقتى به خانه برگشتى دنبال آن بگردي، يا: او دارو خورد تا حالش خوب شد).

پيشرفت در رشد زبانى در پيشرفت تدريجى ولى منظم توليد و درک سؤالات نمايان است. کودکان دو ساله سؤالات 'بله' و 'نه' را و همچنين سؤالاتى را که با 'چه' ، 'کسي' و 'کجا' آغاز مى‌شود، مى‌فهمند و معمولاً به‌درستى به اين‌گونه سؤالات پاسخ مى‌دهند. سؤالاتى که مربوط به آدم‌ها، اشياء و مکان‌ها است، دقيقاً همان چيزهائى است که کودک به آن علاقه‌مند است و دربارهٔ آن حرف مى‌زند. در اين سن کودک به سؤالاتى که با 'چرا' ، 'چطور' و 'کي' آغاز مى‌شود طورى جواب مى‌دهد که انگار سؤالات با 'چه' يا 'کجا' آغاز شده است (براى مثال: کى ناهار خوردي؟، جواب: در آشپزخانه، سؤال ديگر: چى مى‌خوري؟، جواب: سيب مى‌خورم). البته در سن سه سالگى تقريباً کودکان کم‌کم به سؤالاتى که با 'چرا' آغاز مى‌شود، جواب مناسب مى‌دهند.