|
|
|
| بهره‌گيرى از استانداردهاى توسعه و رهنمودهاى طراحى مناسب در احداث امکانات توريستى به اطمينان يافتن از اين توسعهٔ جهانگردى از نظر محيطى مناسب است، و توقعات جهانگردان و ساکنان را برآورده مى‌سازد، کمک مى‌کند. اين استانداردها ممکن است در سطوح ملي، منطقه‌اى يا ناحيه‌اى دولت، بسته به وضعيت دولتى خاص، اعمال شوند. با وجود اين، برعهدهٔ دولت مرکزى يا منطقه‌اى است تا يقين حاصل کند که استانداردهاى مناسب در سطح محلى به‌کار بسته مى‌شوند. بنابراين، استانداردهاى توسعه و رهنمودهاى طراحى معمولاً در طرح‌هاى ملى و منطقه‌اى گنجانده و به‌عنوان بخشى از طرح پذيرفته مى‌شوند. انواع استانداردهاى توسعه که بايد مدنظر قرار گيرند عبارتند از:
|
|
| ـ تراکم توسعه ـ معمولاً به‌صورت تعداد واحدهاى اقامتى از قبيل اتاق‌هاى هتل در آکر يا هکتار نشان داده مى‌شود. تراکم توسعه به شدت خصوصيت کلى آن را تعيين مى‌کند.
|
|
| ـ ارتفاع ساختمان‌ها ـ نيز در تعيين خصوصيت توسعه و از نظر محيطى ادغام آن بسيار مهم است. براى مثال، در بسيارى از تفريحگاه‌هاى روستائي، اجازه داده نمى‌شود که ساختمان‌ها از ارتفاع درختان بيشتر باشند تا به‌خوبى با محيط طبيعى درآميزند.
|
|
| ـ عقب بردن ساختمان‌ها ـ از امکانات رفاهي، خطوط ساحلي، جاده‌ها، مرزهاى زمينى و ساير ساختمان‌ها عقب بردن‌ها به‌دلايل مختلف حائزاهميت هستند. براى مثال، عقب بردن‌هاى کافى از سواحل و خطوط ساحلى از آسيب رسيدن به ساختمان‌ها ناشى از فرسايش احتمالى خط ساحل جلوگيرى مى‌کند. ظاهر طبيعى خط ساحل را حفظ مى‌نمايد، و براى محوطه‌سازي، بازآفرينى و دسترسى عمومى به ساحل فضاى کافى را در اختيار مى‌گذارد.
|
|
| ـ نسبت مساحت زيربنا ـ اين نسبت، که به درصد بيان مى‌شود، مساحت کل زيربناى ساختمان‌ها به مساحت کل محل است. نسبتهاى زيربنا به تعيين خصوصيت توسعه و احساس باز بودن کمک مى‌کند.
|
|
| ـ پوشش محل با ساختمان‌ها و ساير ساختارها ـ به‌عنوان درصدى از محل که ساختمان‌ها و ساختارها پوشيده شده است بيان مى‌شود. برقرارى نسبتهاى پوششى محلى حداکثر به‌خصوص مقدار فضاى باز و محوطه‌سازى در توسعه را تعيين مى‌کند.
|
|
| ـ فضاهاى پارکينگ خودرو و ساير شرايط ـ مقدار محوطه‌سازى و فضاى باز، دستيابى عمومى به امکانات رفاهي، علائم، و زيرزمين گذاشتن، خطوط آب، برق، تلفن و غيره، تمام اين کارها در جذاب‌تر و کارآمدتر ساختن يک توسعه عمرانى مهم هستند.
|
|
| اين استانداردهاى توسعه معمولاً در مقررات منطقه‌بندى بيان مى‌شوند، يا ممکن است به‌طور جداگانه براى ناحيه‌هاى خاص توسعه جهانگردى پذيرفته شوند. البته استانداردهاى اصلى استفاده شده، در ميان انواع مختلف ناحيه‌هاى توريستي، بسته به نوع مطلوب و ويژگى توسعه، با يکديگر تفاوت دارند. به‌علاوه پذيرش استانداردهاى مناسب مهندسى که بايد در احداث تأسيسات زيربنائى استفاده شوند بسيار مهم است.
|
|
| رهنمودهائى براى برنامه‌ريزى محل و طراحى معمارى و محوطه‌سازى بايد تصويب شوند. به‌علاوه اين رهنمودها بر چگونگى ادغام توسعه در محيط طبيعى و فرهنگى اثر مى‌گذارند. اينها معمولاً به‌عنوان رهنمودها و نه استانداردهاى تنظيم شده تهيه مى‌شوند، زيرا به انعطاف‌پذير بودن و امکان دادن به قدرت تخيل خلاق طرح نياز دارند. برنامه‌ريزى محل به‌جاى دقيق ساختمان‌ها در محل توسعه اشاره مى‌کند. رهنمودهاى برنامه‌ريزى محل بايد چندين عامل را در نظر بگيرد ـ جلوگيرى از خطرات فرسايش محيط رانش زمين و سيل، دستيابى سنتى و نيز جذابيت کلى طراحى مرتبط باشد. رهنمودهاى محوطه‌سازى بايد چندين عامل مختلف را در نظر بگيرد ـ استفاده از گياهان محلي، مبلمان بيرون ساختمان با طراحى مناسب، روش‌هائى مناسب شب، نگهدارى محوطه با هزينه‌ٔ پائين، و ذخيره و نگهدارى آب در ناحيه‌هاى خشک.
|
|
| برنامه‌ريزى محل، رهنمودهاى معمارى و محوطه‌سازى معمولاً توسط يک کميتهٔ بررسى و طراحى متشکل از متخصصان تجويز مى‌شوند. اين کميته تمام پيشنهادى‌ها مرتبط با توسعه را بررسى مى‌کند و در مورد ايجاد اصلاحات لازم در طراحى آنها توصيه‌هائى به‌عمل مى‌آورد. قبل از آنکه طراحان کار خود را انجام دهند. اين رهنمودها بايد در دسترس آنان قرار گيرند تا بدانند که شاخص‌ها کدام هستند.
|
|
|
|
| ساير برنامه‌هائى را که طرح جهانگردى توصيه مى‌کند، بايد اجراء شوند. براى مثال، اين برنامه‌ها ممکن است برنامه آموزش کارکنان در صنعت جهانگردي. برنامهٔ ايجاد آگاهى عمومى دربارهٔ جهانگردي، و يک برنامه اقتصادى براى توليد اقلام غذائى محلى بيشتر را که در جهانگردى مصرف مى‌شوند شامل باشند. برنامهٔ تبليغات بايد اجراء شود. برنامه‌هاى آگاهى و حفظ محيط غالباً بايد تعقيب شوند. برنامه‌هاى حفظ و نگهدارى پارک‌ها، مناطق تاريخى و ميراث فرهنگى بايد انجام گيرند.
|
|
| بعضى جنبه‌هاى خطرناک جهانگردى بايد حل و فصل شوند. دولت و بخش خصوصى بايد نسبت به حفظ سلامت جهانگردان حساب باشند. به هرگونه مشکل تندرستي، از قبيل مالاريا يا ايدز بايد پرداخته شود و جهانگردان از آن مطلع باشند. شرايط و آئين‌نامه‌هاى تسهيل مسافرتي، به‌خصوص نسبت مهاجرت و گمرک بايد تا حدامکان کارآمد و کاربرپسند باشد، در عين حال مقررات را اعمال کند.
|
|
|
|
| نظارت بايد بخشى جداناپذير از اجراء طرح و مديريت مدنظر قرار گيرد. نظارت مشکلات را در مراحل اوليه شناسائى مى‌کند، تا بتوان اقدامات درمانى اتخاذ کرد. پيشرفت اجراء، به‌خصوص پيشرفت اجراء برنامه کار، بايد دائماً نظارت شود تعداد و مشخصات جهانگردانى که وارد کشور مى‌شوند بايد نظارت و کنترل شود تا بتوان مشاهده کرد که آيا هدف‌هاى بازار حفظ شده‌اند يا نه تعيين سطوح رضايت توريستى از طريق بررسى‌هاى خاص آنها به‌خصوص حائزاهميت است. نظارت بر آثار اقتصادي، محيطى و اجتماعى ـ فرهنگى جهانگردى به‌طور عموم، و براى پروژه‌هائى خاص، ضرورى است. حتى اگر هدف‌هائى که مبتنى بر زمان هستند تثبيت شده باشند. بايد براساس شرايط متحول انعطاف‌پذير در نظر گرفته شوند. در رسيدن به هدف‌ها، عوامل پيش‌بينى‌نشدهٔ بسيارى وجود دارند، توصيه‌هاى کلي، صرفاً به اين علت که بعضى اهداف به‌طور دقيق طبق برنامه برآورده نشده‌اند. لزوماً بى‌اعتبار نيستند. در طول دوره کوتاه‌مدت، حفظ توازن ميان توسعهٔ امکانات و خدمات توريستى و زيربنا و تقاضاى واقعى بازار اهميت بيشترى دارد. با حفظ يک توازن، منابع به هدر نمى‌روند. در طول دورهٔ بلندمدت، مى‌توان تلاش کردن تا به اهداف مختلف بازار و توسعه نائل شد.
|
|
| يکى از ابزار لازم براى پژوهش، نظارت و مديريت کلى جهانگردى ايجاد يک سيستم اطلاع‌رسانى جهانگردى است. اين امر نيازمند يک سيستم منسجم با بهره‌گيرى از فن‌آورى رايانه‌اى است. اطلاعات مختلفى به سيستم داده مى‌شود ـ ورودهاى جهانگردان و خصوصيات آنها، محل اقامت و ساير امکانات و خدمات توريستي، اطلاعات اقتصادي، محيطى و اجتماعي، نتايج بررسى‌هاى ويژه و بسيارى اطلاعات مربوط ديگر يا انباشت اطلاعات در اين سيستم، مى‌توان در طول دوره‌اى از زمان مقايسه‌هائى انجام داد. تمام مشکلات و روندهاى مهم را مى‌توان تعيين و متناسب با آنها اقداماتى را اتخاذ کرد. تغذيه اطلاعات دقيق و مطمئن به سيستم اطلاع‌رسانى بسيار مهم است، در غير اين‌صورت نتايج پژوهش قابل استفاده نخواهد بود.
|
|
| بازنگرى بايد به‌طور ادوارى انجام شود تا بتوان دريافت که آيا سياست، طرح و برنامهٔ کلى توسعه جهانگردى براى دستيابى به اهداف توسعه اثربخش‌ترين آنها هستند يا نه هر کشور يا منطقه منحصربه‌فرد است و روش‌هاى توسعه براى هر جاى خاصى بايد سازگار باشند. چنانچه از طريق تجربه مشاهده شود که برخى از روش‌ها و توصيه‌ها نارسا هستند، بنابراين بايد روش‌ها و توصيه‌هاى متفاوتى در نظر گرفته شوند. از طريق تجربه مى‌توان اثربخش‌ترين روش‌ها را مشخص کرد.
|
|
| بايد بر مديريت دائم جهانگردى تأکيد گذاشته شود. مديريت جهانگردى به چندين عامل مربوط مى‌شود ـ وفق دادن با روندهاى متحول بازار و محصول، حفظ و اصلاح کيفيت امکانات و خدمات، گسترش دائمى منافع جهانگردي، به‌طور اجتماعى و جغرافيائي، حل مشکلات وقتى بروز مى‌کنند، و بسيارى موضوعات ديگر اجراء اثربخش طرح و مديريت کارآمد هر دو براى موفقيت جهانگردى و توسعهٔ پايدار آن در درازمدت ضرورى هستند.
|
