عدسی‌های تماسی چگونه عمل می‌کنند

عدسى‌هاى تماسى صفحات گردى از جنس پلاستيک يا سيليکون هستند که براى قرار گرفتن مناسب روى قرنيه خميده شده‌اند. سطح خارجى باعث انکسار نور به‌سمت شبکيه مى‌شود. وقتى عدسى‌ها روى چشم قرار مى‌گيرد توسط لايه‌اى از اشک روى قرنيه نگه داشته مى‌شود.

يکى از مشکلات مهمى که سازندگان عدسى‌هاى تماسى با آن مواجه هستند اختلال در رسيدن اشک تازه (و در نتيجه اکسيژن) به قرنيه است (زيرا قرنيه شفاف فاقد عروق خونى است و سلول‌هاى آن بايد اکسيژن خود را از اشک دريافت کنند). وقتى اکسيژن‌رسانى کاهش يابد خطر تورم و عفونت قرنيه وجود دارد. عدسى‌هاى سخت به‌قدرى شل روى قرنيه قرار مى‌گيرند که امکان شستن سطح بين عدسى و قرنيه را توسط اشک فراهم مى‌کنند. هنگام پلک زدن و در زمان بالا رفتن پلک فوقانى عدسى‌ها نيز به‌سمت بالا کشيده مى‌شوند و به اين ترتيب اشک قديمى خارج و اشک تازه جايگزين مى‌شود. اگرچه مواد عدسى‌هاى تماسى نرم نسبت به گازها نفوذناپذير است ولى اکثر اکسيژن مورد نياز قرنيه توسط عمل پمپ‌کننده پلک‌ها و مانند مورد عدسى‌هاى سخت تأمين مى‌شود. کليهٔ عدسى‌هاى تماسى نيازمند مراقبت‌هاى ادوارى و توجه زياد به بهداشت براى تأمين راحتى و سلامتى هستند.

عدسى‌هاى سخت ـ تعبيهٔ روزانه

به‌کار بردن عدسى‌هاى تماسى سخت نسبت به نوع نرم آن امتيازاتى دارد. آنها معمولاً ارزان‌تر و بادوام‌تر هستند و ديد بهترى را فراهم مى‌کنند. از نظر جنبه‌هاى منفى ممکن است در ابتدا ناراحت‌کننده باشند و تمام افراد نتوانند از آن استفاده کنند. به‌دليل کوچکى اندازه و تعبيه شل‌تر نسبت به عدسى‌هاى نرم از چشم خارج شوند. و يا از روى قرنيه کنار بروند.

عدسى‌هاى سخت بايد قبل و بعد از مصرف در آب معمولى قرار داده شوند. آنها بايد روزانه توسط عدسى پاک‌کن تميز شوند و در طول شب در يک محلول ضدعفونى‌کننده گذاشته شوند. اين محلول بايد براى جلوگيرى از آلودگى هر شب تعويض شود. برخى عدسى‌هاى سخت نسبت به گازها نفوذپذير هستند و بايد حداقل هفته‌اى يک‌بار توسط پاک‌کننده‌هاى آنزيمى تميز شوند.

عدسى‌هاى نرم ـ تعبيهٔ روزانه

اين عدسى‌ها مورد استقبال زياد واقع شده‌اند زيرا از روز اول به‌کارگيرى راحت هستند. آنها همچنين بهتر از عدسى‌هاى سخت در محل مى‌مانند و به همين دليل توسط ورزشکاران مورد استقبال قرار گرفته‌اند. از طرف ديگر آنها گران‌تر و آسيب‌پذيرتر هستند و به‌ ندرت بيش از ۱۸ ماه دوام مى‌آورند. آنها بايد با محلول مخصوص تميز شوند و در طول شب در محلول ضد عفونى‌کنندهٔ مجزا قرار گيرند. آنها بايد هفته‌اى يک يا دو بار با پاک‌کننده‌هاى آنزيمى تميز شوند و براى اين‌کار ممکن است محلول مخصوص ديگرى ضرورى باشد. اکثر عدسى‌هاى نرم را نمى‌توان در آب لوله‌کشى قرار داد. در عوض آنها بايد براى جلوگيرى از تغيير شکل (اسمزي) انحناء عدسى در سرم نمکى قرار داده شوند. عدسى‌هاى نرمى را که به‌طور اتفاقى خشک شده‌اند، مى‌توان ظرف چند دقيقه به‌وسيله خيس کردن در سرم نمکى به‌حالت عادى برگرداند.

عدسى‌هاى نرم ـ تعبيهٔ طولانى‌مدت

ضرورت انجام مراسم پيچيدهٔ روزانه براى تميز کردن عدسى‌ها، محرک مهمى براى ساخت عدسى‌هائى شد که نيازمند مراقبت کمترى‌ هستند. براى اين منظور توليدکنندگان، عدسى بسيار نازکى را ارائه کردند که به اندازهٔ کافى نسبت به اکسيژن نفوذناپذير است و مى‌توان آن را هنگام خواب نيز روى چشم باقى گذاشت. اين عدسى‌ها را مى‌توان بيش از ۷ روز تا تميز کردن بعدى روى چشم نگاه داشت اگرچه معمولاً توصيه مى‌شود که آنها به دفعات بيشترى خارج و تميز شوند و به چشم استراحت داده شود. آنها به‌علت نازکى زياد به‌شدت شکننده هستند و به‌راحتى پاره مى‌شوند، همچنين باعث تورم قرنيه در شب‌ها مى‌شوند که ممکن است منجر به زخم و عفونت قرنيه گردد. اگر اين عارضه به‌سرعت درمان نشود ممکن است باعث آسيب دائمى يا کورى شود. در نتيجه شما بايد به‌دقت ضرورت استفاده از اين نوع عدسى را در نظر بگيرد. عدسى‌هاى با تعبيه طولانى‌مدت به همان شيوهٔ عدسى‌هاى نرم با تعبيه روزانه تميز مى‌شوند.

عدسى‌هاى نرم ـ يک‌بار مصرف

اين عدسى‌ها سر و صداى زيادى راه انداخته‌اند. يک هفته از آنها استفاده کنيد و سپس آنها را دور بيندازيد. نيازى به تميز کردن‌هاى خسته‌کننده و جستجوى ملال‌آور براى انتخاب عدسى وجود ندارد. عدسى‌هاى يک‌بار مصرف نيز بدون مشکل نيستند. آنها بسيارى از مشکلات عدسى‌هاى معمولى يا تعبيهٔ طولانى‌مدت يا روزانه را دارند.

مانند ساير انواع عدسى‌هاى نرم، عدسى‌هاى يک‌بار مصرف اکسيژن‌رسانى به قرنيه را محدود مى‌کنند. آنها مانند ساير انواع عدسى‌هاى نرم خطر بروز عفونت و تورم قرنيه را افزايش مى‌دهند. همچنين خيلى ظريف و مستعد پاره شدن هستند. آنها دو برابر گران‌تر از عدسى‌هاى با تعبيهٔ طولانى‌مدت هستند.