دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا

کاستی در دید رنگ‌ها (color deficiency)


بیشتر مردم می‌توانند دامنهٔ وسیعی از رنگ‌ها را با آمیختن سه نور اصلی به‌وجود آورند. برخی دیگر، دامنهٔ وسیعی از رنگ‌ها را تنها با آمیختن دو نور اصلی می‌سازند. این قبیل افراد که دوفامی (dichromat) نامیده می‌شوند از لحاظ بینائی رنگ‌ها دچار کاستی هستند، به این معنی که برخی رنگ‌ها را که افراد بهنجار (سه‌فامی) (trichromat) می‌توانند تمیز دهند، آنان تشخیص نمی‌دهند. اما به‌هرحال دوفامی‌ها تاحدودی از توانائی دیدن رنگ‌ها برخوردار هستند. تک‌فامی‌ها (monochromat) فاقد این توانائی هستند و اساساً نمی‌توانند طول موج‌ها را از هم تمیز دهند. آنان واقعاً رنگ‌کور (color-blind) هستند. رنگ‌کوری را می‌توان با آزمون‌هائی شبیه آنچه در شکل رنگ‌کوری می‌بینید، آزمون کرد - روشی ساده‌تر از آزمایش از راه ترکیب رنگ‌ها. بیشتر کاستی‌های تشخیص رنگ منشاء ارثی دارند. رنگ‌کوری در مردان بسیار بیشتر روی می‌دهد (۲ درصد) تا در زنان (۰۳/۰ درصد)، زیرا ژن‌های مربوط به رنگ‌کوری، ژن‌های نهفته‌ای هستند که بر کروموزوم X قرار دارند (ناتانز - Nathans، توماس - Thomas، هاگنس - Hogness در ۱۹۸۶).
دو نمونه از تصویرهای مورد استفاده در آزمون رنگ‌کوری. افرادی که مبتلا به نوع خاصی از رنگ‌کوری قرمز - سبز هستند در تصویر سمت چپ فقط عدد ۵ را می‌بینند، برخی دیگر فقط عدد ۷ را می‌بینند و عده‌ای نیز اصلاً عددی نمی‌بیند. در تصویر سمت راست نیز افرادی که دید طبیعی دارند عدد ۱۵ را می‌بینند ولی افرادی که مبتلا به رنگ‌کوری قرمز - سبز اصلاً عددی نمی‌بینند.


همچنین مشاهده کنید