دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا

سایر حساسیت‌ها


   حشرات
برخى از حشرات مانند حيره‌هاى خاکي، کک‌ها، و سوسک‌ها به‌عنوان مسبب ايجاد علائم تب يونجه و آسم شناخته شده‌اند. استنشاق فضولات، تخم‌ها يا بخش‌هائى از بدن حشرات که در گرد و غبار خانه موجود است، باعث بروز اين علائم مى‌شود. حشرهٔ حساسيت‌زا با آزمايش پوستى مشخص مى‌شود. نابودى اين حشرات بهترين راه علاج است. با اين حال در مورد حيره‌هاى خاکى اين کار تقريباً غيرممکن است. چون حيره‌ها عمدتاً در بالش‌ها و تشک‌ها زندگى مى‌کنند، پوشش‌هاى پلاستيکى مى‌توانند يک سد نسبى ايجاد کنند و ممکن است علائم را کاهش دهند (به مبحث تب يونجه مراجعه کنيد).
نيش گروهى از حشرات که به غشاء بالان (Hymenopetra)، موسم هستند ممکن است واکنش‌هاى غيرعادى و شديد حساسيتى را برانگيزد. غشاء بالاى شامل زنبورهاى عسل، زنبورهاى کمر باريک (wasps)، زنبورهاى درشت (hornets)، مورچه‌هاى آتشين و مورچه‌هاى خرمن (Harvestants)، مى‌شوند. واکنش به اين گزيدگى‌ها از يک ناراحتى ساده تا واکنش‌هاى حاد حساسيتى متغير است. سالانه موارد متعدد مرگ و مير در اثر گزش حشرات ثبت مى‌شد. افراد حساس بايد توسط متخصص بيمارى‌هاى حساسيتى حساسيت‌زدائى شوند. پزشک ممکن است همراه داشتن وسايل تزريق زيرجلدى آدرنالين (اپى‌نفرين) را توصيه کند. اين اقدام مى‌تمواند باعث نجات زندگى افراد شديداً حساس گردد. در مورد علائم خفيف‌تر مثل کهير و دردهاى انقباضى شکم استفاده از يک آنتى‌هيستامين خوراکى (مثل کلر فنيرامين مالئات) به مقدار دو برابر معمول ممکن است در تسکين علائم مؤثر باشد. هرگاه دچار مشکل جدى شده‌ايد و مرددّ هستيد، خود را با آدرنالين درمان کنيد و يا به‌دنبال مراقبت فورى پزشکى باشيد.
اگر بعد از گزيده شدن، نيش حشره و کيسهٔ زهرى هنوز به پوست چسبيده است بايد آن را به‌دقت و با ناخن يا چاقوى جيبى خارج کرد و بايد مراقب بود تا کيسه فشرده نشود زيرا در اين صورت زهر بيشترى تزريق خواهد شد. جذب زهر ممکن است با قرار دادن يخ در موضع گزيدگى يا به‌کار بردن تورنيکه (رگ‌بند) بايد هر ۱۵ دقيقه يک‌بار باز شود. اگر از احساس بودن خود آگاهى داريد، مراجعه به پزشک يا بيمارستان و ماندن در آنجا به مدت حدود يک ساعت عاقلانه است. اگر واکنشى بروز نکرد ترک محل خطرى ندارد.
بعد از گزيدگى‌هاى متعدد ممکن است واکنش سمى بروز کند. تزريق مقدار کافى زهر مانند گزيدگى ايجاد مسمويت مى‌کند و بسترى شدن فورى در بيمارستان ضرورى است.
افراد حساس به گزيدگى‌هاى حشرات مى‌دانند که نبايد در پارک پابرهنه راه بروند.
   گرما، نور، سرما
حساسيت‌هاى فيزيکى از گيج‌کننده‌ترين حساسيت‌ها هستند. مواجهه با سرما ممکن است ايجاد بثورات جلدى و آنژيوادم کند و حتى ممکن است موجب واکنش‌هاى عمومى و شوک شود. حساسيت به نور خورشيد اغلب باعث بروز بثورات جلدى مى‌شود. کليهٔ اين عوامل ممکن است آسم را شديدتر کنند. تصور مى‌شود علت ايجاد اين پاسخ حساسيتى تغيير پروتئين‌هاى سرم خون است که بعداً با ايمن‌گلوبولين E وارد واکنش مى‌شوند و واکنش ايمنى را آغاز مى‌کند. جلوگيرى از عمال محرک تنها راه مؤثر پيشگيرى است. در غير اين صورت علائم بايد مانند آنچه در مورد واکنش‌هاى ايمنى در بالا توضيح داده شد، درمان شوند.
پديدهٔ موسوم به 'عطسه در اثر نور' ممکن است نمونه‌اى از حساسيت فيزيکى باشد. افراد خاصى هنگام مواجههٔ مستقيم با آفتاب دچار عطسه‌هاى مکرر مى‌شوند. به‌نظر مى‌رسد که اين پديده از يک الگوى خانوادگى تبعيت مى‌کند. يک مورد تحت بررسى مردى بود که هنگام مواجهه با آفتاب دو بار عطسه مى‌کرد. پدر، برادر حتى دختر ۶ ماههٔ او نيز اين واکنش را نشان مى‌دادند و دوبار عطسه مى‌کردند.


همچنین مشاهده کنید