دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا
وضع سیاسی ایران در دو قرن هفتم و هشتم
در دوره، دو قرن هفتم و قرن هشتم از هجوم مغول در سال ۶۱۶ هجرى و انقراض دولت آلاَنوشتکين غَرچه در سال ۶۲۸، آغاز شد و به ايلغارهاى بنيانکن تيمور و حکومت جبارانه او در ايران پايان يافت. در اين دوران پرآشوب قسمت بزرگى از فلات پهناور ايران صحنهٔ تاخت و تازهاى ويرانکاران مغول و تاتار و ديگر زردپوستان وحشى و يا نيموحشى آسياىمرکزى گرديد. ايرانيان در اين دورهٔ پرحادثه بهاندازهٔ تمام تاريخ گذشته و آيندهٔ خود کشتار، شکنجه، مثله و غارت شدند و مورد آزار و تخطى به نواميس قرار گرفتند و رنج کشيدند و اگر چه کوشيدند تا فرهنگ نيمجان خود را از زير لطمات سخت نجات بخشند اما خواه و ناخواه بسيارى از آثار نامطلوب جريانهاى سياسى و اجتماعى اين عهد باقى ماند. |
در اين دورهٔ تاريک چندگاهى ايران جزء ممالک تابع مغول بود و سپس بهدست شعبهئى از احفاد چنگيز افتاد و بعد از آن تجزيه شد و سلسلههاى ضعيفى که غالباً ناشر مفاسد و معايب اجتماعى گوناگون بودند بر اين سرزمين حکومت کردند و وضع را براى حملهٔ ويرانکار ديگر يعنى تيمور لنگ تسهيل نمودند. |
در آغاز اين دورهٔ سياه هنوز استعدادهاى شگرفى، باقى مانده از مدنيت پيش از مغول، وجود داشت ولى در آخر آن فقر و نابهسامانى و از هم گيختگى اجتماعى به انحطاط فرهنگى وحشتناکى منجر گرديد که آثار وى را از اواخر قرن هشتم به بعد در حيات مادى و معنوى ايرانيان مشاهده مىکنيم. |
وجود پناهگاههائى براى فرهنگ ايرانى در اين دوره و علاقهمندى برخى از سلاطين ايرانى يا ايرانى شده که جسته و گريخته به شعر و ادب و شاعران و نويسندگان پارسىگوى توجهى مىکردند، باعث شد که ادب پارسى (که در قرن هفتم و آغاز قرن هشتم هنوز از استادان بازمانده و نجات يافته و پرورش ديدگان آنان برخوردار بود)، از اواسط قرن هشتم به بعد تجديد حياتى کند و سلسلهٔ استادان پارسىگوى منقطع نگردد و حتى در بعضى از مراکز شاعران توانائى ظهور کنند. علوم ديگر هم اگر چه در گيرودار حوادث رعبانگيز از رونق و جلاى ديرين افتادند اما وضعى کم و بيش مشابه شعر داشتند و علىرغم تمام ناکامىها و حرمانهاى اين دورهٔ سياه، انديشهٔ بلند ايرانى در علومِ مختلف بزرگانى از قبيل خواجه نصيرالدّين طوسى، قطبالدّين شيرازى، قاضى بَيضاوى، نجمالدّين دَبيران، شمسالدّين آمُلى، عضدالدّين اِيجى، ميرسيّد شريف جُرجانى، سَعد تفتازانى و در شهر پارسى سعدى، مولوى، خواجو، اَوْحَدى، ميرحسنى، سَلمان، حافظ و در نثر پاسى عطاملک، رَشيدالدّين فضلالله و وصّافالحضره را در کنار گروه معتنابهى از رجال بزرگ علم و ادب و سياست پرورش داد و از اين راه قرن هفتم و هشتم بهصورت دورهئى خاص از جولان روح و فعاليت انديشهها درآمد و چون غالب آثار فکرى و ذوقى آن عهد باقى مانده است، از باب تحقيق در تاريخ ادبيات نيز يکى از عهدهاى بسيار مهم شمرده مىشود. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران آمریکا غزه شورای نگهبان مجلس شورای اسلامی انتخابات دولت حسین امیرعبداللهیان حجاب دولت سیزدهم رسانه جنگ
هواشناسی قتل سلامت تهران شهرداری تهران فضای مجازی سیلاب آموزش و پرورش شهرداری سازمان هواشناسی سامانه بارشی باران
قیمت دلار قیمت خودرو خودرو قیمت طلا بازار خودرو یارانه بانک مرکزی دلار ایران خودرو مسکن حقوق بازنشستگان تورم
تلویزیون نمایشگاه کتاب سینمای ایران دفاع مقدس صدا و سیما مسعود اسکویی موسیقی مهران غفوریان سریال
دانش بنیان
اسرائیل رژیم صهیونیستی حماس فلسطین جنگ غزه روسیه طوفان الاقصی اوکراین نتانیاهو ایالات متحده آمریکا نوار غزه جنگ اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال جواد نکونام لیگ برتر نساجی رئال مادرید سپاهان بارسلونا بازی لیگ برتر انگلیس باشگاه پرسپولیس
اپل اینستاگرام آیفون گوگل باتری مایکروسافت ناسا
رژیم غذایی کاهش وزن سیگار توت فرنگی فشار خون اعتماد به نفس کبد چرب