اپیدمیولوژی و نحوه انتقال توکسوپلاسموز

- اپيدميولوژى:

توکسوپلاسموز نوعى زوئونوز (Zoonosis) است. در اين بيمارى گربه و گربه‌سانان ميزبان‌هاى نهائى هستند، ولى اکثر پستانداران و پرندگان نيز به بيمارى مبتلا مى‌شوند و نقش ميزبان‌هاى واسطه‌اى يا اتفاقى را دارند. ميزبان‌هاى نهائى اواوسيت دفع مى‌نمايند و خاک را آلوده نموده، از اين راه يک منبع مهم آلودگى براى انسان و حيوان‌ها بوجود مى‌آورند. مطالعه‌هاى سرواپيدميولوژى نشان مى‌دهد که عفونت‌هاى توکسوپلاسمى در انسان و ديگر مهره‌داران خونگرم در سراسر جهان يافت مى‌شود، ولى وفور آلودگى انسان در مناطق مختلف برحسب سن، موقعيت جغرافيائى منطقه و عادت‌هاى غذائى مردم تغيير مى‌کند.

بالاترين ميزان آلودگى در ساکنان مناطق گرم و مرطوب مشاهده مى‌شود. به‌طورى که در بعضى نقاط گواتمالا، السالوادور و جزيرهٔ هائيتى ميزان آلودگى بزرگسالان نزديک به صد درصد است. ميزان آلودگى در ساکنان مناطق گرم و خشک مثل آريزونا پائين است و در مناطق خيلى سرد مانند آلاسکا به حداقل مى‌رسد. رطوبت و گرماى مناسب عوامل مطلوبى براى اسپورولاسيون اواوسيست‌ها هستند، درحالى که گرماى زياد و خشکى و همچنين برودت از تکامل اواوسيست‌ها جلوگيرى مى‌کند. آزمايش‌هاى سرولوژى انجام‌شده، در ايران نيز نشان مى‌دهد که ميزان آلودگى توکسوپلاسما در مناطق مختلف متفاوت است. براى مثال، ميزان آلودگى در ساکنان استان‌هاى گيلان و مازندران درحدود ۵۵% است در حالى که ميزان آلودگى در استان‌هاى آذربايجان غربي، خوزستان و فارس به‌طور قابل‌ملاحظه‌اى پائين‌تر است. علاوه بر آزمايش‌هاى سرولوژي، توکسوپلاسما در ايران بارها از بيوپسى غدد لنفاوي، نسج لوزه، جنين سقط ‌شده و مايع نخاع انسان و همين‌طور از مغز سگ، گربه، خوکچه هندي، گوسفند و پرندگان خانگى ازطريق تلقيح نمونه به صفاق حيوان حساس آزمايشگاهى جدا شده است. نتايج اين بررسى‌ها بيانگر فراوانى آلودگى در بعضى از مناطق کشور است.