ریزوم‌ها و استولون‌ها

الگوى نمو ريزوم و استولون در گرامينه‌هاى دائمى با پنجه‌هاى رو به بالا کمى فرق مى‌کند، چون آنها هم از جوانه‌هاى محورى در قاعده ساقه به‌وجود مى‌آيند. هم پنجه‌هاى رو به بالا و هم ريزوم‌هاى و استولون‌ها هر دو از برگ تغييرشکل يافته محافظتى به‌نام پروفيل به‌وجود مى‌آيند که شبيه کلئوپتيل در خروج گياهچه است. وقتى که ريزوم سر از خاک بيرون مى‌آورد کاتافيل يا پولک‌هاى روى ريزوم مورفولوژى به يک برگ معمولى را پيدا مى‌کنند. برگ‌هاى روى استولون‌ها از نظر مورفولوژيکى طبيعى هستند.

مدت زمانى که ريزوم در زيرزمين است بستگى به ژنوتيپ دارد. انشعابات ريزوم نسبت به ريزوم اوليه تمايل بيشترى براى خروج از خاک داشته و لذا ريزوم اوليه قبل از خروج از خاک تا فاصله زيادى به‌صورت افقى در زير زمين رشد مى‌کند. در فرآيند انتقال به سطح خاک يک يا چند کاتافيل به‌صورت برگ‌هاى انتقالى يا پهنک‌هاى کوچک (حدود يک ميلى‌متر) در مى‌آيند، برگ‌هائى که بالاى سطح خاک به‌وجود مى‌آيند اندازه طبيعى دارند.

ريزوم‌هاى گياه فستوکا در فاصله افقى کمترى به سطح خاک برمى‌گردند. علت اين امر عادت رشد آن به‌صورت دسته‌اى است. در گرامينه‌هاى ديگر خارج شدن ريزوم‌ها به‌علت عادت رشد چمنى آنها با تأخير انجام مى‌شود. چون پنجه‌هاى علف‌باغى و تيموتى به‌صورت هوائى يا غلافى است، رشد مشخصاً از نوع دسته‌اى است. رشد ارقام علف‌کنتاکى (Poa pratense)، به‌صورت‌هاى چمني، دسته‌اى يا حالات بين اين دو مى‌باشد. ارقام يونجه از اين لحاظ متفاوت هستند در بعضى از آنها ساقه‌ها قبل از خروج از خاک به‌صورت افقى حرکت مى‌کنند و عادت رشد خزنده دارند.