شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا

لوسمی‌ حاد ـ leukemia acute


لوسمی‌ حاد یكی‌ از سرطان‌های‌ مربوط‌ به‌ سلول‌های‌ سفید خون‌ در مغز استخوان‌ یا بافت‌های‌ مربوط‌ به‌ دستگاه‌ لنفاوی‌ (غدد لنفاوی‌، طحال‌، كبد). این‌ سلول‌های‌ تكثیریافته‌ داخل‌ بافت‌ تجمع‌یافته‌، به‌ داخل‌ جریان‌ خون‌ ریخته‌ و در نهایت‌ سایر بافت‌ها را درگیر می‌سازند.
انواع‌ شایع‌ لوسمی‌ عبارتند از: لوسمی‌ لنفوسیتی‌ حاد ( ALL كه‌ به‌ ویژه‌ در كودكان‌ شایع‌تر است‌)، لوسمی‌ میلوسیتی‌ حاد (AML) و لوسمی‌ غیرلنفوسیتی‌ حاد (ANLL) . لوسمی‌ حاد شایع‌ترین‌ نوع‌ سرطان‌ در كودكان‌ است‌: این‌ بیماری‌ در هر دو جنس‌ و در هر سنی‌ بروز می‌كند ولی‌ در جنس‌ مذكر شایع‌تر است‌. بیشترین‌ میزان‌ بروز لوسمی‌ لنفوسیتی‌ حاد بین‌ سنین‌ 5-2 سال‌ رخ‌ می‌دهد.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. تب‌ خفیف‌
۲. خستگی‌
۳. رنگ‌پریدگی‌ پیشرونده‌؛ احساس‌ ناخوشی‌ عمومی‌
۴. بزرگی‌ طحال‌ و درد شكم‌
۵. حساس‌ شدن‌ به‌ عفونت‌ها، به‌ ویژه‌ پنومونی‌(ذات‌الریه)
۶. عفونت‌های‌ دهانی‌ به‌ صورت‌ زخم‌ و درد دهان‌
۷. سردرد و خواب‌آلودگی‌، در صورت‌ درگیری‌ پرده‌های‌ مغزی‌ (مننژ)
۸. كبودشدگی‌ آسان‌ پوست‌ و خونریزی‌ خودبه‌خودی‌ (خونریزی‌ بینی‌، خونریزی‌ لثه‌، یا طولانی‌ شدن‌ مدت‌ قاعدگی‌ در خانم‌ها)
ـ علل‌ بیماری:
علت‌ دقیق‌ آن‌ نامعلوم‌ است‌، ولی‌ عوامل‌ مستعدكننده‌ احتمالی‌ بسیاری‌ وجود دارد.
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. سابقه‌ خانوادگی‌ لوسمی‌
۲. مواجهه‌ بیش‌ از حد با اشعه‌ ایكس‌ (اشعه‌تابی‌)
۳. اختلالات‌ مادرزادی‌، به‌ ویژه‌ نشانگان‌ داون‌
۴. دوقلوهای‌ كاملاً مشابه‌
۵. تماس‌ با بنزن‌ها و سایر مواد شیمیایی‌ صنعتی‌ سمی‌
۶. مصرف‌ داروهای‌ سیتوتوكسیك‌
۷. سركوب‌ دستگاه‌ ایمنی‌ ناشی‌ از بیماری‌ یا داروها
۸. استعمال‌ دخانیات‌
ـ پیشگیری‌:
قابل‌ پیشگیری‌ نیست‌. در صورت‌ وجود سابقه‌ خانوادگی‌ لوسمی‌، قبل‌ از تشكیل‌ خانواده‌ مشاوره‌ ژنتیك‌ را مدنظر قرار دهید.
ـ عواقب‌ موردانتظار:
درمان‌ سبب‌ فروكش‌ بیماری‌ در 90% بیماران‌ و علاج‌ بیماری‌ در 30% مبتلایان‌ به‌ برخی‌ انواع‌ لوسمی‌، به‌ ویژه‌ كودكان‌ می‌گردد.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
خونریزی‌، مرگ‌ ناشی‌ از اختلال‌ دستگاه‌ دفاعی‌ بدن‌ در برابر عفونت‌ها، عوارض‌ جانبی‌ شیمی‌درمانی‌.
ـ درمان‌:
۱. بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ آزمایش‌ خون‌، مغز استخوان‌ و مایع‌ مغزی‌ـ نخاعی‌، عكس‌ قفسه‌سینه‌، سی‌تی‌ اسكن‌، سونوگرافی‌ و گرفتن‌ مایع‌ نخاع‌ باشد.
۲. مراحل‌ درمانی‌ عبارتند از: تزریق‌ خون‌ و پلاكت‌، داروهای‌ ضدسرطان‌ برای‌ از بین‌ بردن‌ سلول‌های‌ سرطانی‌، و در پی‌ آن‌ اشعه‌درمانی‌
۳. فروكش‌ بیماری‌ هنگامی‌ اطلاق‌ می‌گردد كه‌ هیچ‌ شواهدی‌ از وجود سلول‌های‌ سرطانی‌ در خون‌ و مغز استخوان‌ وجود نداشته‌ باشد
۴. در صورت‌ عود لوسمی‌ پس‌ از فروكش‌ اولیه‌، پیوند استخوان‌ ممكن‌ است‌ برای‌ بیماران‌ در نظر گرفته‌ شود.
۵. این‌ بیماران‌ باید از افراد بیمار و ازدحامات‌ مردمی‌ به‌منظور پیشگیری‌ از تماس‌ با عفونت‌های‌ خطرناك‌ دوری‌ كنند.
۶. مراقبت‌ از دهان‌ مهم‌ است‌. شستشوی‌ دهان‌ اغلب‌ با یك‌ محلول‌ آب‌ نمك‌ گرم‌ بروز زخم‌های‌ دهانی‌ را كاهش‌ می‌دهد. برای‌ درست‌ كردن‌ آب‌ نمك‌، یك‌ قاشق‌ غذاخوری‌ نمك‌ را داخل‌ 250 سی‌سی‌ آب‌ (معادل‌ یك‌ بطری‌ نوشابه‌) حل‌ نمایید. برای‌ جلوگیری‌ از خراشیدگی‌ لثه‌ها از مسواك‌ نرم‌ استفاده‌ كنید.
ـ داروها:
تزریق‌ خون‌، داروهای‌ ضدسرطان‌، داروهای‌ كورتونی‌، مسكن‌ها، از مصرف‌ آسپیرین‌ یا هر تركیب‌ حاوی‌ آسپیرین‌ خودداری‌ كنید. آسپیرین‌ باعث‌ افزایش‌ احتمالی‌ خونریزی‌ می‌گردد. آنتی‌بیوتیك‌ها برای‌ مقابله‌ با عفونت‌ها، داروهای‌ افزایش‌دهنده‌ دفع‌ ادراری‌ اسید اوریك‌ جهت‌ جلوگیری‌ از تجمع‌ اسید اوریك‌ كه‌ به‌ عنوان‌ یكی‌ از عوارض‌ جانبی‌ داروهای‌ ضدسرطان‌ ممكن‌ است‌ بروز كند.
ـ فعالیت‌:
محدودیتی‌ در طی‌ فروكش‌ بیماری‌ وجود ندارد. در مراحل‌ فعال‌ بیماری‌ معمولاً استراحت‌ در بستر ضرورت‌ می‌یابد.
ـ رژیم‌ غذایی‌:
مصرف‌ مایعات‌ فراوان‌: 10-8 لیوان‌ مایعات‌ در روز برای‌ بزرگسالان‌ و 6-4 لیوان‌ برای‌ كودكان‌. در طی‌ دوره‌ شیمی‌درمانی‌ از غذاها و مایعات‌ پرانرژی‌ نظیر استفاده‌ كنید.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمایید:
تب‌، لرز، سرفه‌ یا گلودرد، خونریزی‌ غیرطبیعی‌ (تا رسیدن‌ پزشك‌ از كیسه‌ یخ‌ در موضع‌ خونریزی‌ استفاده‌ كنید؛ و با فشار آوردن‌ بر آن‌، خونریزی‌ را بند آورید)، یبوست‌.


همچنین مشاهده کنید