جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا
افعال منسوخهٔ دیگر
- براى آنکه فعل ماضى را به صيغهٔ بعيد درآوردند فعل معين 'بود' را بر صيغهٔ وصفى آن فعل مىافزايند چون: کرده بود، گفته بود، و اگر بخواهند آن را مؤکد سازند بائى بر آن مىافزايند چون: بکرده بود، و در فعل 'بودن' نيز همين کار را مىکنند چون: | ||||||
| ||||||
(۱) . رجوع کنيد به: مقدمهٔ تاريخ سيستان و مقدمهٔ تاريخ بلعمى تصيحيح نگارنده. | ||||||
و اين رسم در ادوار بعد برافتاد، چنانکه در چند نسخه از کتب قديم که اين معنى در آنها رعايت شده است، ديدم که کاتبان همهجا 'بوده بودش را اصلاح کرده و 'بود' ساختهاند، و از اين روى معلوم مىشود که حتى اين رسم از لهجهٔ عمومى ايرانيان از قرون هشتم و نهم به بعد برداشته شده است و امروز در مشرق و جنوب از بعضى مردم و خانوادهها اين فعل 'بوده بود' شنيده مىشود و در روستاهاى شمالى خراسان و کرمان هم گاهى 'بيده بيد' به گوش مىخورد ولى شايد تا چند سال ديگر به کلى از ميان برود. | ||||||
- فعل را به معنى مستقبل و به صيغهٔ ماضى آورند تا تحقق فعل را مؤکد گردانند، و من در تاريخ سيستان و مجملالتواريخ و شاهنامه و بيهقى و حافظ و مثنوى اين فعل را ديدهام. مثال از تاريخ سيستان: 'و اين محمد است و امت او که مرا (ابليس را) ايزد تعالى به سبب او و رانده کرد و اکنون است که حال بر من تنگ شد ندانم که چه کنم و کجا شوم(۲) (ص ۵۸) و مجملالتواريخ آورده است: 'چون خراسان از مال تهى گردد و از مصادره ستوده شدند دشمنان و خوارج سر بر کنند و تدارک آن دشوار باشد. ص ۳۴۵.' | ||||||
(۲) . تاريخ سيستان فعل شدن را به معنى متداول و نيز به معني: درآمدن ـ حاصل آمدن ـ و با ترکيب با 'بر' به معنى جدا شدن و کنده شدن آورده است (رجوع کنيد به: مقدمه ص کو). | ||||||
و بيهقى گويد: | ||||||
'امام بو صادق تبّانى را بخواند و بنواخت و گفت اين يک رسولى بکن چون بازآئى قضاى نيشابور به تو داديم آنجا رو' (ص ۶۵۸) | ||||||
و فردوسى گفت: | ||||||
| ||||||
(۳) . شاهنامه چاپ آقا، جلد دوم، ص ۲۸ | ||||||
و خواجه حافظ گويد: | ||||||
| ||||||
(۴) . ديوان حافظ چاپ بمبئى حکيم ص ۲۱۶ | ||||||
همچنین مشاهده کنید
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی (۲)
- اختصاصات نحوی
- بعضی استعمالات متفرق
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی
- افعال(۲)
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی (۵)
- تکرار افعال در جملهها
- افعال(۳)
- افعال منسوخهٔ دیگر
- بعضی استعمالات متفرق(۲)
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی (۴)
- بار معنایی واژگان به لحاظ تاریخی (۳)
- پیشاوندها و پساوندها
- استعمال افعال به معانی متعدد
- افعال
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران غزه حسن روحانی روسیه مجلس شورای اسلامی نیکا شاکرمی روز معلم معلمان رهبر انقلاب مجلس بابک زنجانی دولت
هلال احمر یسنا سیل آتش سوزی قوه قضاییه پلیس تهران بارش باران شهرداری تهران آموزش و پرورش فضای مجازی سازمان هواشناسی
بانک مرکزی دولت سیزدهم حراج سکه قیمت طلا قیمت خودرو قیمت دلار خودرو بازار خودرو دلار سایپا ایران خودرو کارگران
سریال نمایشگاه کتاب کتاب مسعود اسکویی تلویزیون عفاف و حجاب سینمای ایران سینما دفاع مقدس
اسرائیل رژیم صهیونیستی فلسطین حماس جنگ غزه اوکراین چین نوار غزه ترکیه انگلیس نتانیاهو ایالات متحده آمریکا
استقلال فوتبال علی خطیر پرسپولیس سپاهان باشگاه استقلال لیگ برتر ایران تراکتور لیگ برتر رئال مادرید لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ
هوش مصنوعی گوگل کولر اپل آیفون همراه اول تبلیغات اینستاگرام ناسا
فشار خون خواب کبد چرب بیمه کاهش وزن دیابت داروخانه