پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

DOI


شناسه محصولات رقومى (Digital Object Identifier - DOI) به‌وسيله صنعت نشر و به‌منظور شناسائى انتشارات الکترونيکي، بالاخص انتشارات پيوست (Online)، به‌وجود آمده است. همکاران آزمايش اين طرح، انجمن ناشران آمريکا (Association of American Publishers) و انتشارات باوکر (R. R. Bowker) بودند، اما حمايت و پشتيبانى از نظام توسط مبتکران پژوهش ملى که در نهايت منجر به توسعه اين فن‌آورى شده است، انجام مى‌گيرد.
نشانى سازمانى که مسؤوليت اداره DOI را در اختيار دارد:
The International DOI Foundation
1718Connecticut Aveneue, NW
Washington, DC 20009
USA.
Tel: (+1202) 232 - 3335
Fax: (+1202) 745 - 0694
URL: http://www.doi.rog
European Address
IPA
International Publisher's Association
Avenue de Miremont 3
1206Geneva
Tel: (+4122) 3463018
Fax: (+4122) 3475717
e-mail: Secretariat @ ipa-uie.org
URL: http://www.ipa.-uie.org
نظام DOI با نظام شابک سازگار است. DOI مى‌تواند شابک و ساير شناسه‌هاى استاندارد حوزه نشر را کامل کند.
- ساختار: DOI:
شناسائى محصول شناسه محصول ثبت‌کننده (مؤسسه متقاضى(مدير راهنما
۳۹۲۲۳۳۱۱۶۳ ‌ISBN ۱۲۳۴ ۱۰
- استفاده از DOI:
DOI و شابک، دو نظام متمايزى هستند که براى انتشارات الکترونيکى به‌کار مى‌روند. اينک به چگونگى استفاده از اين دو اشاره مى‌شود:
- شابک براى شناسائى تک‌نگاشت‌ها بدون در نظر گرفتن شکل آنها به‌کار مى‌رود.
- شابک براى شناسائى کليه انتشارات پيوست (Online) بدون توجه به جزئيات آنها استفاده مى‌شود که ممکن است يک کتاب حجيم يا معادل يک صفحه باشد.
- يک DOI مشخص، عملکردى شبيه يک ‌‌URL ثابت (نشانى جهانى منبع - Uniform Resource Locator) است که نه تنها خود محصول، بلکه نشانى آن را نيز شناسائى مى‌کند. اگر اين نشانى تغيير کند، از طريق بخش راهنما، نشانى جديد تهيه مى‌شود.
بنابراين ناشرى ممکن است بخواهد براى مشخص کردن تک‌نگاشت الکترونيک از شابک استفاده کند که در اين صورت، با نظام‌هاى رايج و کتاب‌شناسى سازگار است؛ هم‌چنين نيز ممکن است از ‌DOI (با شابک معين به منزلهٔ شناسه محصول) براى سهولت تشخيص موقعيت آن در روى اينترنت استفاده کند.
هر دوى اين نظام‌ها براى شناسائى آثار کارآمد هستند، اما براى مديريت حقوقى آثار پيوسته، DOI مناسب‌تر است.


همچنین مشاهده کنید