مامائی

مامائى کارى است در اصل شامل پزشکى پيشگيرى و هدف آن و پزشکى پيشگيرى يکسان است و آن اطمينان از سلامتى کامل مادر در سراسر باردارى و پس از زايمان و تضمين آن که هر باردارى بتواند منجر به کودکى سالم با مادرى سالم باشد. اين ديدگاه ديرينه که مامائى تنها مراقبت دوران پيش از زايمان، هنگام زايمان و پس از زايمان است و از اين‌رو بيشتر به مهارت‌هاى فنى توجه دارد، اکنون مفهومى کوته‌بينانه به‌شمار رفته و جاى خود را به مفهوم مامائى اجتماعى داده است. مفهوم تازه نظرات مربوط به مامائى را با مراقبت‌هاى بهداشتى اوليه (PHC) يک‌جا به‌همراه دارد.

مامائى اجتماعى

نظريهٔ مامائى اجتماعى در سال‌هاى اخير رواج يافته است، و آن را مى‌توان به‌عنوان نقش متقابل عوامل زيست‌محيطى و اجتماعى و بارورى انسان دانست که تا دورهٔ پيش از بارورى و حتى پيش از زناشويى کشيده مى‌شود. عوامل زيست‌محيطى و اجتماعى مؤثر بر بارورى انسان بسيار هستند، مانند سن به هنگام زناشوئي، بارداري، فاصلهٔ بين مواليد، بُعد خانوار، الگوهاى باروري، سطح آموزش، وضعيت اقتصادي، باورها و رسم‌ها، نقش زن در جامعه و ... بررسى اين عوامل يک جنبهٔ مهم مامائى اجتماعى است. در کشورهاى رو به پيشرفت دشوارى‌هاى مربوط به مامائى اجتماعى از نوع شوارى‌هاى مامائى اجتماعى در کشورهاى پيشرفته نيست زيرا عوامل اجتماعي، اقتصادي، فرهنگى و ديگر عواملِ متفاوت دارند. با پذيرفتن تأثير عوامل زيست‌محيطى و اجتماعى بر بارورى انسان، مامائى اجتماعى بُعد ديگرى هم مى‌يابد و آن تأثير اين عوامل بر سازمان‌دهى و اجراء خدمات و به‌کارگيرى آنها به وسيلهٔ جامعه است. به‌عبارت ديگر مامائى اجتماعى به اجراء خدمات مراقبت مادر و کودک به‌طور جامع نظر دارد که از آن جمله‌ خدمات تنظيم خانواده است، به‌طورى که بتوان اين خدمات را در دسترس همهٔ جامعه قرار داد.