|
|
|
|
بيمارى نيوکاسل (Newcastle)
|
|
|
موارد بروز بيمارى نيوکاسل در مزارع شترمرغ تنها از کشور اسرائيل و برخى مناطق آفريقاى جنوبى گزارش شده است. برخى مرگ و ميرها در شترمرغ‌هاى باغ‌وحش‌هاى اروپا در دهه ۱۹۵۰ به اين بيمارى نسبت داده شده است.
|
|
|
هرجا که گله غيرايمن و غير واکسينه در معرض ويروس قرار گيرد، تلفات سنگين و خسارات اقتصادى متعاقب آن اجتناب‌ناپذير خواهد بود. در جوجه شترمرغ‌هاى ۳ تا ۴ ماهه ميزان مرگ و مير ممکن است به بيشتر از ۸۰ درصد بالغ گردد.
|
|
|
بيمارى سبب ضعف عمومى به همراه علائم عصبى مزمن همچون لنگش، گرفتگى عضلات، پيچ‌خوردگى گردن (Torticollis)، و باد کردن (Swelling)، سر مى‌گردد. براى اين بيمارى هيچ درمانى شناخته نشده است اما واکسيناسيون سبب پيشگيرى مى‌گردد. تزريق ۱ ميلى‌ليتر از واکسن غيرفعال پاراميکزو ويروسى به نام کولومبوواک (Kolombovac)، توصيه مى‌گردد که بايستى شش هفته بعد تکرار شده و سپس هر شش ماه يک يادآور داده شود. گزارش‌هائى از نتايج مطلوب تجويز هم‌زمان يک واکسن زنده مانند اسپرى چشمى لاسوتا (Lasota)، و تزريق يک واکسن غيرفعال موجود مى‌باشد. ميزان آنتى‌بادى و در نتيجه وضعيت ايمنى گله به‌وسيله تست‌هاى سرولوژى دقيقاً قابل اندازه‌گيرى است.
|
|
|
در برخى کشورها، بروز بيمارى نيوکاسل را بايد به مقامات دامپزشکى گزارش نمود. از آنجا که گله مبتلا به نيوکاسل بايد سريعاً کشتار گردد لذا بايستى ضرورت واکسيناسيون اوليه و يادآور را براى هر پرورش‌دهندهٔ شترمرغ روشن نمود.
|
|
|
|
|
موارد وقوع آبله در شترمرغ از کشور اسرائيل و آمريکا گزارش شده است. اين بيمارى عمدتاً جوجه‌هاى گروه سنى يک هفته تا چهار ماه را با ميزان تلفاتى تا حدود ۱۵ درصد درگير مى‌سازد. علائم زير به‌عنوان نشانه‌هاى اختصاصى آبله قلمداد مى‌شوند که با افزايش سن تظاهر کمترى دارند:
|
|
|
تاول‌هاى کوچکى محتوى مايع زردرنگ برروى پلک‌هاى چشم و سوراخ‌هاى گوش ظاهر مى‌شود. بعد از شش تا ده روز جراحات روى پلک چشم منعقد شده و مانع باز شدن چشم‌ها مى‌گردد. تغييرات ديفتروئيد (Diphteroid changes)، در غشاهاى مخاطى فضاى داخلى دهان ايجاد مى‌شود. هنوز درمان قطعى شناخته نشده است. هدف اصلى در معالجه، جلوگيرى از آلودگى‌هاى ثانويه با استفاده از پمادهاى ضدعفونى‌کننده، مقاديرى ويتامين A و نيز ضدعفونى و نرم نمودن زخم‌هاى خشکيده آبله با استفاده از مخلوط ۱ به۴ يد و گليسيرين مى‌باشد.
|
|
|
از آنجائى‌که ويروس توسط حشرات خونخوار منتقل مى‌گردد، شيوع بيمارى بيشتر در بهار و تابستان مى‌باشد. با استفاده از واکسن‌هاى تجارتى آبله پرندگان، مى‌توان از انتشار بيمارى و وقوع آلودگى‌هاى جديد جلوگيرى نمود. در برخى کشورها بروز آبله پرندگان را بايستى به تشکيلات دولتى دامپزشکى گزارش نمود.
|
|
|
آنفلوانزاى پرندگان (Avian Influeza)
|
|
|
چندين مورد همه‌گيرى آنفلونزاى طيور از مناطق خاصى از آفريقاى جنوبى گزارش شده است. اما براى اولين بار فقط در سال ۱۹۹۱ يک ميکزوويروس (Myxovirus) از شترمرغ جدا گرديد. ويروس جدا شده از گروه A و تحت گروه H7N1 آنفلونزا بود که براى ماکيان معمولي، بيمارى‌زا محسوب نمى‌شود.
|
|
|
بيمارى با علائمى همچون سبز شدن رنگ ادرا، ضعف، بى‌اشتهائي، عفونت و تورم کيسه‌هاى هوائى (airsacculitis)، و ترشحات چشمى همراه است. اين علائم در شترمرغ‌هاى يکساله آشکارتر است. اما شترمرغ‌هاى جوان زير شش ماه خصوصاً در يک محيط پراسترس و در حضور عوامل بيمارى‌زاى ديگر بيشتر مبتلا مى‌گردند. آنفلونزا در جوجه‌هاى ۵ روز باعث ۸۰ درصد تلفات گرديده است. مشخص‌ترين نشانه کالبدگشائى کبد بزرگ، منقوط و کم قوام مى‌باشد. محتويات روده کوچک لزج بوده و کليه‌ها رنگ پريده، متورم و حاوى ادرار سبزرنگ هستند.
|
|
|
هيچ‌گونه درمان مشخصى وجود نداشته و واکسيناسيون‌هاى رايج هم مؤثر نمى‌باشند. ويروس عامل بيمارى را مى‌توان از نمونه‌هاى خون جدا کرده و به‌وسيله روش‌هاى آزمايشگاهى از نظر تيپ و تحت تيپ شناسائى نمود. شترمرغ‌هاى ماده حامل ويروس قادر به آلوده نمودن تخم‌هاى خود هستند که اين امر نه تنها باعث تلفات سريع جنين مى‌شود بلکه تخم‌هاى آلوده خطر بسيار جدى براى انتقال آلودگى به تخم‌هاى سالم موجود در دستگاه جوجه‌کشى محسوب مى‌گردند. اين مسئله خصوصاً در کارخانجات جوجه‌کشى که تخم را از فروشنده تحويل مى‌گيرند و هيچ راهى براى آگاهى از سلامت تخم ندارند، بايستى مورد توجه قرار گيرد.
|
|
|
|
|
به‌طور کلى ميزان حساسيت شترمرغ به بيمارى‌هاى ويروسى با طيور تجارتى ديگر تفاوت چندانى ندارد. کوروناويروس (Coronavirus)، هرپس ويروس (Herpesvirus)، ادنو ويروس (Adenovirus)، و حتى آربوويروس‌ها (Arbovirus)، ممکن است گله‌هاى شترمرغ را درگير نمايند، لذا بايستى در طرح‌ريزى برنامه‌هاى واکسيناسيون مدنظر قرار گيرند.
|
