شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

تشخیص


  سوء مصرف در ورزشکاران
انسولين جدا از اثرش بر روى متابوليسم گلوکز و چربي، بر متابوليسم پروتئين هم مؤثر است. اين اثرات شامل افزايش انتقال اسيد آمينه به داخل سلول‌ها، افزايش تبديل اسيدهاى آمينه به پروتئين و سرکوب کاتابوليسم هستند. به همين جهت برخى ورزشکاران به‌ويژه در رشته‌هاى قدرتى به سوء مصرف آن مبادرت مى‌ورزند. البته براساس مطالعات انجام شده، اثربخشى تجويز انسولين در تحريک هيپرتروفى عضله شناخته شده نيست. از سوى ديگر حتى با فرض مؤثر بودن تجويز آن در افزايش حجم عضلات، عوارض شديد مصرف خودسرانهٔ انسولين در ورزشکاران مصرف آن را غيرقابل توجيه مى‌نمايد.
با تمام اين اوصاف مصرف انسولين در رشتهٔ بدن‌سازى و پرورش اندام افزايش يافته است. دو رژيم متفاوت براى مصرف انسولين در ورزشکاران ذکر شده است:
- ۱۰ واحد انسولين کوتاه اثر دو بار در روز
- ۲تا ۱۵ واحد انسولين کوتاه اثر به مدت ۲۰ تا ۴۰ دقيقه پس از تمرين که البته روش دوم رواج بيشترى دارد. با هر دو رژيم فوق ورزشکار مصرف خوراکى کربوهيدرات و پروتئين را افزايش مى‌دهد.
متأسفانه مصرف‌کنندگان انسولين اطلاعات ناچيزى در مورد انواع انسولين و ميزان متغير جذب در محل‌هاى مختلف تزريق دارند. اين امر باعث شده که احتمال بروز حملات هيپوگليسمى غير‌مترقبه وجود داشته باشد که احتمالاً به اغماء و مرگ منتهى مى‌گردد، به‌ويژه در افرادى که از استروئيدهاى آنابوليک استفاده مى‌کنند. ترکيب انسولين و استروئيد آنابوليک کليرانس گلوکز سرم به داخل عضله و ساير نسوج را تسريع مى‌نمايد و باعث مى‌شود که انرژى در دسترس مغز قرار نگيرد.
  عوارض جانبى
- هيپوگليسمى:
شايع‌ترين عارضهٔ جانبى انسولين است. هيپوگليسمى مى‌تواند از دوزهاى بالا و نامتناسب عدم مطابقت زمان اوج اثر انسولين و خوردن غذا يا اضافه شدن عوامل اضافى که بر حساسيت نسبت به انسولين مى‌افزايند (نارسائى آدرنال، عدم کارآئى هيپوفيز) يا برداشت گلوکز غيروابسته به انسولين را زياد مى‌کنند (ورزش)، ناشى شود.
شايع‌ترين نشانه‌هاى هيپوگليسمى عبارت از تعريق، لرزش، تارى ديد، ضعف، احساس گرسنگي، اغتشاش شعور، تغيير رفتار و زوال هوشيارى مى‌باشند. در افرادى که به‌صورت داوطلبانه انسولين دريافت نموده‌اند، نشانه‌هاى هيپوگليسمى زمانى پديدار مى‌شوند که گلوکز تا حد ۴۵mg/dl افت نمايد. با اين وجود ممکن است نشانه‌ها در غلظت‌هاى بالاتر گلوکز ظاهر شوند.
- آلرژى و مقاومت نسبت به انسولين:
اگرچه با استفاده از انسولين انسانى يا فرآورده‌هاى فراتخليص شده هورمون کاهش محسوسى در وقوع واکنش‌هاى آلرژى و مقاومت به انسولين ايجاد شده است، ولى هنوز اين واکنش‌ها در نتيجهٔ عکس‌العمل نسبت به مقادير جزئى انسولين تغيير ماهيت يافته در تمام فرآورده‌ها، آلودگى جزئى يا به خاطر حساسيت به يکى از افزودنى‌هاى موجود در فرمول آن (پروتامين، روي، فنل، و ...) پديدار مى‌شوند.
شايع‌ترين تظاهرات آلرژيک شامل واکنش‌هاى جلدى موضعى با واسطهٔ IgE هستند، هرچند که در موارد نادرى بيمارى ممکن است دچار واکنش‌هاى سيستميک تهديدکنندهٔ حيات يا مقاومت به انسولين در رابطه با آنتى‌ بادى‌هاى IgG شوند.
- ليپوآتروفى و ليپوهيپرتروفى:
آتروفى چربى زير جلدى در موضع تزريق انسولين (ليپوآتروفي) احتمالاً نوعى واکنش ايمنى نسبت به انسولين است، حال آنکه ليپوهيپرتروفى (افزايش تجمع چربى زير جلدي) به اثر ليپوژنيک غلظت بالاى موضعى انسولين نسبت داده شده است. هر دو مشکل فوق ممکن است با آلودگى در انسولين تزريقى مرتبط باشند و بنابراين در فرآورده‌هاى خالص‌تر نادر مى‌باشند.
- ادم انسولينى:
درجاتى از ادم، افزايش وزن، نفخ شکم و تارى ديد در بسيارى از موارد ديابت شديد که با انسولين تحت کنترل مى‌باشند، رخ مى‌دهد. البته اين ادم معمولاً به‌صورت خودبه‌خود ظرف چند روز از بين مى‌رود.
اين ادم اساساً به احتباس سديم نسبت داده مى‌شود، هرچند افزايش نفوذپذيرى مويرگى هم ممکن است در اين امر دخالت داشته باشد.
  تشخيص
در حال حاضر با روش‌هاى تست داروئى موجود سوء مصرف انسولين قابل شناسائى نيست. مع‌الوصف با مشاهدۀ کاهش سطح پپتيد C مى‌توان تا حدى به سوء مصرف آن پى برد، البته تغيير سطح پپتيد C هم موقتى و زودگذر است.


همچنین مشاهده کنید