۹۰۰ ق.م. خط آرامی

کمى پس از خط فنيقي، خطى با کتيبه‌هاى آن در صفحه تاريخ پديدار شد که با خط فنيقى خويشاوندى داشت و آرامى ناميده مى‌شد. قديمى‌ترين نوشته‌هاى اين خط کتيبه بار خادار مکشوفه در سوريه شمالى متعلق به قرن نهم قبل از ميلاد و کتيبه ذاکر مکشوفه در خمات متعلق به قرن هشتم قبل از ميلاد است. زبان و خط آرامى در دوره‌هاى آشورى نو و پارسى باستان، وسيله ارتباطى بين‌المللى کليه ملل شرق نزديک از مصر گرفته تا آسياى صغير و هندوستان به شمار مى‌رفت. براى نمونه مى‌توان کتيبه آرامى قرن پنجم قبل از ميلاد دوران پارسيان به دو زبان ليدى و آرامى مکشوفه در سارد را نام برد. خط آرامى در قرون دوم و سوم قبل از ميلاد شکل واحد خود را از دست داد، و به چند گروه تقسيم ‌شد. مهم‌ترين آنها خط چهارگوش عبرى است که بعدها به نام پالميرى و نبطى نيز خوانده شد.

همچنين خط سريانى است که در دوره‌هاى معينى از سايرين مستقل بوده است. عبريان در عصر ايزورا اواسط قرن پنجم قبل از ميلاد خط چهارگوش آرامى را برگزيدند که مظهر خارجى وحدت اسرائيليان با فرهنگ عمومى سامى آن عصر به شمار مى‌رود. خط چهارگوش در حال حاضر خط کتب مذهبى يهوديان است.

در طومارهاى مکشوفه در بحرالميت که متعلق به قرون اول و دوم بخشى از ماندئى‌ها در جنوب عراق ناحيه بصره در قسمت‌هاى آگنوستيکى و در کتيبه‌هاى متعدد قرون هفتم ميلادى مورد استفاده قرار گرفته است.