۲۲ مه ۱۹۵۲ ـ نقطه بدون بازگشت در تاریخ معاملات نفت

۲۲ مه ۱۹۵۲ (۱۳۳۱هجری خورشیدی) اندرو مکس ول روزنامه نگار انگلیسی در مقاله ای درباره رقابت ۵۲ سال پیش آمریکا با انگلستان بر سر بازارهای نفت، با توجه به درگیری انگلستان با ایران ، نوشته بود که آمریکا با استفاده از فرصتی که این درگیری به دست داده است بر بازارهای نفت که قبلا، عمدتا در دست ما بود مسلط شده و از این پس شرکت نفت انگلستان عاجز از رقابت با کمپانی های آمریکایی است و این، در تاریخ معاملات نفت نقطه ای است بدون باز گشت. ما می دانیم که در دست داشتن بازار نفت یعنی توان دیکته کردن به کشورهای مصرف کننده و به ویژه ممالک صنعتی. لذا، در این گیر و دار یکساله، ما حربه بزرگی را که بیش از چهار دهه به دست داشتیم از دست داده ایم. به علاوه، کشوری که بازار نفت را به دست داشته باشد، بازار پول را هم خواهد داشت و واحد پول آن کشور ملاک احتساب خواهد بود و در نتیجه، با این باخت، ما باید شاهد تضعیف پی در پی لیره خود باشیم.
«مکس ول» نوشته بود که انگلستان در برابر آمریکا سادگی های متعدد کرده است. مقامات واشنگتن در حالی که ما را از حمله نظامی به آبادان منع می کردند، برای دولت ایران اسلحه جدید و هواپیمای نظامی می فرستادند. ما باید می دانستیم که حزب حاکم فعلی آمریکا (حزب دمکرات ) که پرچم ترویج دمکراسی در جهان را به دست گرفته نمی تواند علنا بر ضد مصدق باشد که در این صورت در انتخابات آراء خود را از دست می دهد . بنابراین نباید تا آن حد روی واشنگتن حساب می کردیم و این دولت را واسطه حل مسئله نفت با ایران قرار می دادیم.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز