روزی که شاه به صورت فرار از کشور خارج شد (در این روز ۱۶ اوت)

سرهنگ نصیری فرمانده واحد گارد سلطنتی نامه شاه مبنی بر عزل دكتر محمد مصدق از نخست وزیری ایران را ۳ روز پس از امضاء ، در ساعت ۲ بامداد ۱۶ اوت سال ۱۹۵۳ (۲۵ مرداد سال ۱۳۳۲ خورشیدی) به خانه وی واقع در خیابان كاخ رسانید كه توسط ماموران محافظ خانه دستگیر و بازداشت شد و چند ساعت بعد، شاه پس از اطلاع از ماجرا با همسر خود ثریا از طریق فرودگاه رامسر عزم خروج از كشور را كرد و به بغداد رفت، زیرا كه واحد گارد او خلع سلاح، و دستور احضار سرلشكر بازنشسته زاهدی ( که شاه او را نخست وزیر کرده بود ) و جمع دیگری داده شده بود و كار جمع آوری عكسهای شاه از ادارات دولتی هم آغاز گردیده بود. مطابق قانون اساسی ، مجلس باید نخست وزیر تعیین می کرد ، نه شاه . بنابر این عمل شاه غیرقانونی اعلام و شروع کودتا تلقی شد.
دكتر فاطمی وزیر امور خارجه وقت خروج بدون اطلاع شاه از كشور را «فرار» او اعلام و تاکید کرد که این عمل شاه به منزله استعفا او است و به نمایندگی های ایران در كشورهای دیگر دستور داد كه سراغ وی نروند.
در پی اعلام خروج شاه از كشور، مردم به خیابانها ریختند و مجسمه های او و رضا شاه را پایین آوردند. گروهی از مردم نیز در گوشه و كنار از جمله میدان بهارستان تشكیل اجتماع داده و خواستار نظام جمهوری و لغو سلطنت شدند. در همین روز كاخ های سلطنتی مهر و موم شد و برنامه دعا به جان شاه در پادگانها لغو گردید.

دکتر نوشیروان کیهانی زاده

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز