اسلام و مقتضیات زمان از دیدگاه شهید آیت‌الله دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی

تاریخ نشر : ۸۵۰۴۰۶
تیراژ : ۱۵۰۰
تعداد صفحه : ۳۸۲
نوبت چاپ : ۱
شابک : ۹۶۴-۶۸۸۷-۴۸-۱
شماره کنگره : ۸۵۴۰۶۰۸۷
رده دیویی : ۹۵۵.۰۸۴۰۹۲
محل نشر : تهران
جلد : شومیز
قطع : رقعی
زبان کتاب : فارسی
نوع اثر : تالیف
ویراستار : شریعت - محمدصادق
ویراستار : مرتضوی - خدایار
نویسنده : قاسمی - صدیقه

نگارنده در کتاب حاضر، کوشیده دیدگاه شهید بهشتی را در عرصه‌ی چگونگی و ابعاد تعامل دین اسلام ـ به منزله‌ی مجموعه‌ای و حیاتی و ثابت ـ با یافته‌های دانش بشری، به مثابه‌ی مجموعه‌ای دگرگون شده، تحت این عناوین بررسی کند: 'مروری بر تعامل عقل و وحی در فرازهایی از سیره‌ی عملی شهید بهشتی'، 'اسلام و مقتضیات زمان؛ مفهوم و پیشینه'، 'مفهوم اسلام و دنیای جدید' و 'جمع بین اسلام و مقتضیات زمان از طریق عقل'. وی در خصوص دیدگاه شهید درباره‌ی مساله‌ی 'اسلام و مقتضیات زمان' تصریح می‌کند: 'ایشان دو عنصر عقل و اجتهاد را اصلی‌ترین ابزارها و یا راه‌کارهای تعامل بین عقل و وحی می‌دانست. بدین معنی که عقل به عنوان خصیصه‌ی مهم انسانی اگر در مسیر فطری خود قرار بگیرد امکان درک امور ثابت از جمله دین ثابت متناسب با تغییرات دوره‌های مختلف تاریخی برای آن فراهم خواهد شد. حال همین عقل اگر تحت تربیت وحی قرار گیرد این امکان را برای انسان مسلمان فراهم می‌نماید که در قالب یک سازوکار تعریف شده در درون دین به نام اجتهاد بتواند در هر عصری درکی تازه از دین ارایه دهد.این امر به معنی پیوند دادن دین ثابت با دنیایی متغیر و مقتضیات دگرگون شونده‌ی زمان و مکان است. منتها این اجتهاد از نظر شهید بهشتی اگر قرار باشد نقش واقعی خود را ایفا نماید، افزون بر اجتهاد فردی و تقلید در مسائل فردی از یک مجتهد، اجتهادی است که در قالب و از طریق حکومت به پاسخ‌گویی نیازهای جدید در پرتو دین می‌پردازد'.