مدخلی بر تبارشناسی کتاب مقدس

اگرچه سابقه آشنایی ایرانیان با فرهنگ و تمدن غربی به دوره صفویه بازمی گردد، ولیكن از هنگام طرح مسأله ای به نام«غرب» در عرصه نظر و اندیشه ورزی ما زمان چندانی نمی گذرد. به طور مشخص از زمان مشروطه و تحولات مرتبط با آن بودكه «غرب» به مثابه پدیده ای مستقل از پیرامون خود در میدان تأمل گروهی از متفكران ایرانی وارد و روایتهای گوناگون و حتی ناهمگون از آن عرضه شد. یكی از این آثار كه در قلمرو غرب شناسی قصد دارد به معرفی مبادی فرهنگ و تمدن غرب و مظاهر فكری و اجتماعی آن بپردازد و ناظر به مبادی دینی و اسطوره ای غرب است به قلم دكتر حسین كلباسی اشتری نگاشته شده است.
فضای كلی حاكم بر این پژوهش را می توان نوعی «تبارشناسی» كلامی - اعتقادی با نظر و تقلید به متن «كتاب مقدس» توصیف كرد. دغدغه اصلی نگارنده یافتن ریشه های دینی تمدن امروز و به طور خاص هویت غربی و انسان مدرن است تا احتمالاً بتوان ساحت های نظر و عمل انسان معاصر را در پرتو این «تبارشناسی دینی» بهتر و عمیق تر تحلیل و تبیین كرد. بر این اساس، دو محور اصلی این پژوهش عبارتند از:
۱) بررسی چگونگی نفوذ و تأثیر فرهنگ و سنت یونانی و یونانی مآبی در جریان شكل گیری «عهد عتیق».
۲) بررسی چگونگی نفوذ وتأثیر عناصر و آموزه های «عهد عتیق» در جریان شكل گیری «عهد جدید».
در تحلیل و تبیین محورهای مذكور تلاش شده كه از متن كتاب مقدس بهره گرفته شود و به عبارتی اساس كار بر نوعی «متن محوری» قرار گیرد. اما بنا به ضرورت وبه حكم استناد و اشتهاد از برخی منابع و مراجع معتبر در ارتباط با كتاب مقدس بهره گرفته شده است.
این اثر به چهار بخش اصلی تقسیم شده كه بخش اول و دوم آن به تاریخچه بنی اسرائیل و نحوه شكل گیری «كتاب مقدس» آنها یعنی «عهد عتیق» اختصاص یافته است.
در بخش سوم نیز تحلیل های محقق در مورد مسیحیت تنها به حوادث وجریانهای فكری فرهنگی قرون اولیه میلادی محدود شده است و سرانجام بخش پایانی اثر به نحوه تأثیر و تأثر اندیشه نجات و مفاد «منجی گرایی» در متن های عهد عتیق و عهد جدید اختصاص یافته است.
دكتر حسین كلباسی اشتری

منبع : روزنامه ایران