اقبال و تاریخ‌نگاری

تاریخ نشر : ۸۴۰۲۱۷
تیراژ : ۱۰۰۰
تعداد صفحه : ۳۰۲
نوبت چاپ : ۱
شابک : ۹۶۴-۶۰۵۳-۶۳-۷
رده دیویی : ۸fa۴.۶۲
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
قطع : وزیری
جلد : گالینگور
محل نشر : تهران
نویسنده : شایگان - حسن

نگارنده در کتاب ابتدا به زندگی و احوال و آثار 'عباس اقبال‌آشتیانی' - محقق تاریخ - می‌پردازد؛ سپس آگاهی‌هایی درباره‌ی عصر او و نسل مشروطه به دست می‌دهد؛ سرانجام، شیوه‌ی تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری اقبال آشتیانی را - در قیاس با شیوه‌های سنتی - بررسی می‌کند. گفتنی است: 'اقبال چندگونه خدمت اساسی به پیشرفت تحقیقات تاریخی ایران کرد: 1) چاپ چندین متن فارسی و عربی - ادبی و تاریخی بازمانده از عصر سلجوقی تا اواخر دوره‌ی قاجاری. 2) چاپ اسناد تاریخی مربوط به دوره‌های مختلف که اغلب به صورت مقاله در مجله‌ی یادگار چاپ شده و اصولا پایه‌گذاری آن مجله که بخش‌های تازه‌ی اسناد تاریخی در آن ایجاد شد زمینه و آموزگار کار دیگران شد. 3)تالیف بخش‌هایی از تاریخ ایران مانند خاندان نوبختی، تاریخ مفصل مغول، زندگانی میرزاتقی خان امیرکبیر - اگرچه میان هر یک از این دوره‌ها چند قرن فاصله بوده است. 4) تفکر در تاریخ جامعه‌ی ایرانی و ادامه مقاله‌های کلی که بیشتر به صورت سرمقاله در مجله یادگار نشر شده است. 5) مقاومت عالمانه و دلسوزانه در برابر وقایع ناگوار آذربایجان و حمایت از عقیده‌ی وطن‌پرستانه‌ی وحدت ملی. 6) ترجمه کردن چند کتاب اروپایی که مندرجات آنها برای تاریخ ایران ماندنی است. اقبال، همیشه ایران تاریخی در نظرش بود. زبان فارسی را ستایش می‌کرد و آنچه خود بدان زبان نوشت نمونهٔ فارسی فصیح و استوار بود. پژوهش در فرهنگ ایران، وحدت فرهنگی و ملی ایران، سرزمین ایران و مردم آن از دلپذیری‌های زندگی‌اش بود.