شریح قاضی

نویسنده : خدایی - علی‌اکبر
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۲/۰۲/۲۱
رده دیویی : ۹۰۹.۰۹۷۶۷۱۰۰۹۲
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۱۴۲
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : DS۳۸/ش۴خ۴
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۱۰۰
شابک : ۹۶۴-۴۲۳-۵۰۷-X

تلاش عمده نویسنده در این کتاب خارج ساختن شخصیت 'شریح بن حارث قاضی' از هاله افسانه و اثبات وجود واقعی او در تاریخ, سپس نقد و بررسی عملکرد اوست .بنابه گزارش و تحقیقات مولف' :شریح در فاصله یکی دو دهه قبل از بعثت پیامبر (ص) در یمن در میان خاندانی ایرانی به دنیا آمد .وی پس از وفات پیامبر (ص) در دوره خلافت ابوبکر به مدینه آمد و در زمان خلافت عمر, در سال 18هجری قمری به سمت قاضی کوفه منصوب شد .در زمان عثمان هم در سمت خود ابقا شد .در زمان خلافت علی (ع) با عزل, تبعید و قضاوت مشروط از طرف امام روبه‌رو شد .در دوره کوتاه حکومت امام حسن (ع) نیز به قضاوت خود ادامه داد و معاویه پس از غصب خلافت او را در مقامش تثبیت نمود .مدتی نیز قاضی بصره و تحت فرمانروایی 'زیاد 'به قضاوت مشغول شد .در کتاب همچنین از چگونگی اتهام وی در امضای استشهاد نامه علیه حجر بن عدی نیز صحبت شده و ابهام آن بر طرف گردیده است .در دوره یزید, با امارت عبیدالله سازش نمود و حتی از مشاوران خاصه او گردید .مهمترین مبحث کتاب که سعی شده در آن به معمای بزرگی در حادثه کربلا پاسخ گفته شود, واقعیت داشتن یا نداشتن صدور فتوای شریح علیه امام حسین (ع) است .شریح پس از واقعه کربلا تا سال 78ه که از سمت خود در دوران حجاج استعفا کرد ـ به جز سه سال فتنه ابن زبیر که خانه‌نشین شده بود ـ در سمت قاضی کوفه باقی ماند و پس از گذشت یک سال از استعفایش درگذشت .عناوین فصول پنجگانه کتاب عبارت‌اند از1 :ـ دوران حیات شریح تا قبل از رسیدن به قضاوت, 2ـ از انتصاب تا پایان خلافت خلفای راشدین, 3ـ از خلافت کوتاه حسن بن علی (ع) تا آغاز نهضت کربلا, 4ـ حیات تاریخی شریح از آغاز قیام کربلا تا وفات او, 5ـ اخبار و اطلاعات دیگر راجع به شخصیت و نحوه قضاوت شریح . صفحات پایانی به فهرست منابع اختصاص یافته است .