استراتژی درصنایع غذایی

سالهاست که ارتش‌ها واژه‌ی استراتژی را به معنای طرح‌های سرنوشت ساز برای مقابه با آن چه دشمن ممکن است انجام بدهد یا ندهد به کار می برند . امروزه این واژه کاربردهای دیگری نیز پیداکرده است .و از جمله، مدیران به نحو روز افزونی از این واژه برای نشان دادن دامنه‌ی وسیعی از عملیات یک موسسه استفاده می‌کنند.
ازدیدگاه مدیریتی، استراتژی عبارت است از ارائه‌ی تصویری ازآن چه موسسه می خواهد با استفاده از نظام هدف‌ها و خط‌مشی‌های عمده ، به آن برسد. به این ترتیب در استراتژیها دقیقاً مشخص نمی‌شود که همه‌چیز موسسه چگونه می‌خواهد به هدفهایش دست یابد. زیرا چگونگی دست یابی به هدف‌ها در طرح‌های متعدد کلی و جزئی پشتیبانی در نظر گرفته می شود. اما استراتژی‌ها چارچوب هایی را برای هدایت اندیشه و عمل به دست می‌دهند. استراتژی‌ها درسطوح مختلفی طراحی می‌شوند. معمولا دولت‌ها استراتژی‌های کلی کشور را طراحی می کنند و واحدهای اقتصادی استراتژی‌های خودرا متناسب باآن پیاده كنند.
در کشور مانیز باتوجه به تدوین برنامه‌های بلندمدت دولت برای رشد وتوسعه‌ی پایدار اقتصاد، درقالب سندچشم‌انداز بیست ساله ، برنامه‌ی چهارم توسعه‌ و ... ضروری است تا بخش‌های مختلف اقتصادی وصنعتی کشور برنامه‌ها واستراتژی های خودرا متناسب باآن طراحی واجرا كنند . درهمین راستا درمقاله‌ی حاظر، تلاش شده است پنج استراتژی مهم ازاستراتژی‌های موردنیاز واحدهای صنایع غذایی که متنا سب با برنامه های بلندمدت دولت طراحی شده است ، ارائه شود.
‌●استراتژی تعامل با جهان خارج
تعامل و ‌پیوند تجاری صنایع غذایی ایران با اقتصاد و صنعت جهانی به منظور دستیابی به رشد بالا و پایدار ، با توجه به نیاز كشور به ثبات اقتصادی و سیاسی، توسعه‌ی سرمایه‌های فیزیكی و انسانی، ارتقاء فناوری، افزایش بهره‌وری، پویایی و تنوع ساختار تولید، افزایش رقابت‌
پذیری و جایگیری در حوزه‌های برتر تولیدات صنعتی و تجارت در نظام نوین تقسیم كار بین‌المللی در فرایند توسعه‌ی اقتصادی- صنعتی درآینده ازطریق جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به منظور ارتقاء فناوری، بهبود بهره‌وری و تجهیز منابع مالی درصنایع غذایی،توسعه همكاری ‌های منطقه‌ای و جهانی وبه‌كارگیری قواعد نوین تجاری وآمادگی برای عضویت در سازمان‌ تجارت جهانی (WTO) است.
●استراتژی تحولات فناوری
ارتقاء نوآوری و ابداعات و دستیابی به فناوری روز و سرمایه‌گذاری در امور تحقیق و توسعه و جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بسیارمهم است. هم‌چنین تدوین و اجرای سیاست‌های توسعه‌ی ‌تكنولوژی درصنایع غذایی به منظور استفاده از اثرات سرریز سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در انتقال فناوری، با توجه به افزایش قابلیت‌های داخلی و ظرفیت جذب فناوری كشور به‌ویژه توسعه‌ی مهارت‌های كافی در جذب، تطبیق، و بروز رسانی فناوری نیز از سایر اهداف این استراتژی است.
جهت‌گیری كلی تحقیق و توسعه در حوزه‌‌ی فناوری‌های متوسط، معطوف به انتقال فناوری (و نه خلق آن) و تلاش برای ایجاد تغییرات در محصول، متناسب با بازارهای صادراتی، در حوزه‌ی فناوری‌های پیشرفته، معطوف به چگونگی كاربرد در حوزه‌های برخوردار از مزیت طبیعی و در فناوری‌های معطوف به منابع طبیعی انجام تحقیق و توسعه تا مرحله‌ی به دست آوردن قدرت طراحی است.
●استراتژی توسعه صنعتی
جهت‌گیری توسعه‌ی بخشهای مختلف صنایع غذایی بر اساس مزیت‌های رقابتی و فرصت جهانی و توسعه‌ی توانمندی بخش خصوصی ازطریق شناسایی حوزه‌های مختلف صنایع غذایی كشور در ابعاد مختلف تولید، سرمایه‌گذاری و تقاضای داخلی از یك سو و مشخصه‌های صنعت جهانی و فرصت‌ها و تهدیدهای قابل پیش‌بینی در جهان صنعتی و منطقه پیرامونی از سوی دیگر، و تنظیم خط‌مشی‌های داخلی واحدهای تولیدی جهت تحقق رقابت‌پذیری و نیز جزو اهداف توسعه صنعتی است.
حركت تدریجی به سمت توسعه ارتباطات از نوع پیشین (خرید كالاها و خدمات توسط شركت‌های خارجی از بنگاه‌های داخلی) به منظور افزایش تولید و اشتغال، نشر دانش و مهارت ، ارتقاء كارایی تولید و ظرفیت‌های فنی و مدیریتی و افزایش صادرات و نیز توسعه‌ی تشكیلات خوشه‌های صنعتی از طریق ارتباط بین شركت‌های فراملیتی با بنگاه‌های كوچك و متوسط صنایع غذایی داخل کشور از سایر هدف‌هاست.
●استراتژی جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی
جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در فرایند توسعه صنعتی با هدف تحقق اثرات سرریز مثبت آن در رابطه با انتقال دانش و فناوری، بهبود ظرفیت‌های فنی و مدیریتی، دستیابی به بازارهای صادراتی، ورود به نظام تولید بین‌المللی، و ترغیب شركت های خارجی جهت ارتقاء ارتباطات پیشین بسیار مهم است.
●استراتژی ارتقاء توان مدیریتی و سیاستگذاری
فراهم ساختن زیرساخت‌ها و الزامات برای ایجاد و تقویت پویایی رشد و توسعه‌ی صنعتی و طرح و توسعه و پیاده‌سازی چارچوب مدیریتی فرآیند توسعه‌ی صنعتی،نگرش یکپارچه به صنعت و تجارت (تولید وفروش )درحوزه مدیریتی وسیاست گذاری از عمده‌ترین اهداف استراتژی پنجم است.
گسترش حوزه‌ی تعریف فعالیت صنعت از محدوده‌ی سنتی ساخت و تولید به تمام حوزه‌های کسب و کار به طور کلی، شامل صنایع ساخت و تولید، صنایع خدماتی، فناوری نوین و خدمات تجاری، صنعتی و علمی، وجود آرمان و چشم انداز بلندمدت در توسعه‌ی صنعتی، تعریف مأموریت و نقش هر کدام از بخش‌های تصمیم‏گیری در راستای آرمان و چشم انداز بلندمدت توسعه‌ی صنعتی، توجه به کارایی و اثربخشی سازمانی نظام تصمیم‏گیری و تعریف و سنجش معیارهای عملکرد برای واحدهای درگیر نیز بسیار مهم است.
هم‌چنین وجود متدلوژی سیاستگذاری صنعتی، شامل چارچوب شناخته شده‌ای از سیاست‌های صنعتی، چگونگی تدوین آنها و شیوه‌ی مشارکت واحد صنعتی مورد نظر، چارچوب نهادی نظام تصمیم‌گیری صنعتی کشوردر طراحی و توسعه‌ی سیاست‌ها و توجه به پژوهش و تحقیق، گردآوری داده‌ها و ایجاد دانش‌های مورد نیاز برای ساختن گزینه‌های تصمیم سازی مدیریتی و سناریوهای سیاست توسعه‌ی صنعتی و تجزیه و تحلیل آنها در زمره‌ی سایر اهداف است.

مهرداد ایزدی

منبع : مجله بهکام