اختلال رفتار در کودکان

پسرم ناخواسته متولد شد. نه من و نه پدرش آمادگی داشتن فرزند جدید را نداشتیم. رفتارهای عجیبش از هفت سالگی شروع شد. هر روز به خاطر خرابکاری های او مجبور هستیم، به مدرسه برویم. دعوا، خشونت و حتی آسیب های جدی در حد خفگی به همبازی ها و همکلاسی هایش دلایلی هستند که هر روز ما را در برابر دوستانش و خانواده هایشان شرمگین می کند. مدیر مدرسه اش می گفت: خودم دیدم که حتی به گربه ها و گنجشک ها رحم نمی کند و به وحشیانه ترین شکل آنها را می آزارد. مشاور مدرسه اش مشکل رفتاری(اختلال سلوک) را برای او تشخیص داده و از من خواسته برای درمان و رفع این مشکل، پسرم را نزد یک متخصص روانشناس ببرم...
اختلال سلوک به یک سری از رفتارهای پایدار و تکراری اطلاق می شود که در آن حقوق اساسی دیگران و قوانین اصلی اجتماعی متناسب با سن نادیده گرفته می شود. اختلال سلوک ممکن است بسیار زود و در حوالی ۵ یا ۶ سالگی شروع شود، ولی به طور معمول در اواخر کودکی و یا اوایل نوجوانی آغاز می شود. شروع این اختلال پس از ۱۶ سالگی نادر است. در بیشتر افراد این اختلال با رسیدن به بزرگسالی تخفیف پیدا می کند. بسیاری از افرادی که اختلال سلوک دارند، به ویژه از نوعی که شروع آن در نوجوانی است و کسانی که نشانه های کم و خفیفی دارند، در بزرگسالی به سازگاری اجتماعی و شغلی مناسب دست می یابند. باید در نظر داشت که در ایجاد اختلال سلوک عوامل محیطی و ژنتیکی، هر دو دخالت دارند.
در این مقاله سعی بر این است که با یک طبقه بندی کامل و علمی، خوانندگان را نسبت به تشخیص احتمالی این اختلال حدوداً آشنا کنیم :
● گــــــــــــــروه اول :
رفتار پرخاشگری که موجب و یا تهدیدی برای آسیب بدنی به سایر اشخاص و یا حیوانات است که کودکان و نوجوانانی که این اختلال را دارند اغلب آغاز کننده رفتار پرخاشگری بوده و با پرخاشگری به دیگران واکنش نشان می دهند. زد و خوردهای مکرر راه می اندازند، اسلحه یا وسیله ای مانند چماق، آجر، بطری شکسته، چاقو یا تفنگ به کار می برند که می تواند آسیب جدی بدنی ایجاد کند؛ نسبت به دیگران ستمکاری بدنی می کنند. با حیوانات با بیرحمی رفتار می کنند. دست به سرقت می زنند و با قربانیان درگیر می شوند (مانند جیب بری، قاپ زنی، اخاذی یا سرقت مسلحانه).
● گــــــــــــــروه دوم :
رفتار غیر پرخاشگری که باعث اتلاف یا صدمه به اموال می شود. یعنی فرد مبتلا دست به آتش افروزی عمدی با هدف وارد آوردن خسارت جدی و یا شکستن شیشه های ماشین ها یا تخریب اموال مدرسه می زند.
● گــــــــــروه ســــوم :
تقلب و سرقت که در این اختلال شایع است و امکان دارد، شامل ورود بدون اجازه به خانه، ساختمان یا اتومبیل دیگران باشد و یا دروغگویی مکرر یا بدقولی برای به دست آوردن اشیا یا جلب حمایت و توجه و یا برای خودداری از پرداخت بدهی یا انجام تعهدات (مثل جلب اعتماد مردم و فریب دادن آنها) و یا دزدیدن اشیایی که ارزش چندان کمی ندارند، بدون مواجهه با قربانی(مثل دزدی از فروشگاه ها، جعل و تقلب)
● گــــــــــــــــروه چهـــــارم :
تخلف جدی از قواعد و افرادی که این اختلال را دارند، به ویژه از قواعد و مقررات(مدرسه یا والدین) به طور جدی تخلف می کنند. ممکن است.
● از لحــاظ فــــــــرهنگــــــی:
اختلال سلوک تنها زمانی مطرح می شود که رفتار مورد نظر نشان دهنده یک اشکال بنیادی در فرد بوده و صرفاً به عنوان عکس العملی در برابر بافت اجتماعی (مثلاً در برابر تهدید، فقر و...) نباشد. به علاوه مطرح کردن اختلال سلوک در مورد جوانانی که از کشورهای جنگ زده مهاجرت کرده اند و سوابق رفتارهای پرخاشگرانه داشته اند که ممکن است، این نوع رفتارها، برای زنده ماندن در محیط قبلی ضرورت داشته است، لزوماً مناسب به نظر نمی رسد.
● از لحــــاظ سنــــــــی:
نشانه های اختلال سلوک با افزایش سن، قدرت بدنی و بلوغ جنسی تغییر پیدا می کنند. رفتارهایی با شدت کمتر(مانند دروغگویی، دزدی از فروشگاه و نزاع و کتک کاری).
● از لحــــاظ جنسیــــت:
اختلال سلوک به ویژه نوعی که شروع آن در دوره کودکی است بین پسران بیشتر دیده می شود. همچنین انواع خاصی از مشکلات سلوک در پسران و دختران متفاوت است. در پسران اغلب کتک کاری، دزدی و ویرانگری و مشکلات انضباطی در مدرسه مطرح است و در دختران مبتلا به اختلال سلوک بیشتر دروغگویی، گریز از مدرسه، گریز از خانه، مصرف مواد غیرقانونی و روسپی گری دیده می شود.
● از نظـــــر آمــــــــــاری :
به نظر می رسد که شیوع اختلال سلوک در دهه های گذشته افزایش یافته است. معمولاً در محیط های شهری بیش از روستایی است. تحقیقات آماری نشان می دهد که در بین بچه های زیر ۱۸ سال، پسران حدود ۱۰ درصد و دختران حدود ۵ درصد با این مشکلات روبه رو هستند.